زنگ خطر کسری بودجه برای مدیریت شهری

گروه راه و شهرسازی|

در جلسه روز گذشته شورای شهر تهران گزارش درآمد و هزینه شهرداری تهران و ارزیابی میزان انطباق آن با بودجه مصوب سال 1397 در شهریور ماه و شش ماهه اول سال قرائت شد. بر اساس این گزارش، در شهریورماه امسال، شهرداری تنها یک درصد از هزینه‌های بازپرداخت وام‌ها، تسهیلات و دیون را پرداخت کرده است، همچنین در 6 ماه نخست توانسته مبلغ 6هزار و 279 میلیارد تومان از منابع بودجه مصوب خود یعنی 72 درصد را تحصیل کند. به گزارش تعادل، در گذشته بارها اعضای شورا و برخی کارشناسان از عدم تحقق بودجه به دلیل وجود مشکلات و نیز نبود نقدینگی خبر می‌دادند و حسن رسولی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورا عنوان کرده بود که بنابر اعلام معاون برنامه‌ریزی شهرداری، به دور از خوش‌بینی مفرط یا بدبینی، ۱۵ هزار میلیارد تومان از بودجه (17 هزار میلیارد تومانی) شهرداری تهران قابلیت تحقق دارد.  سید محمود میرلوحی، معاون اداری اجرایی شورای شهر تهران نیز ازکسری 30 درصدی بودجه سال 97 خبر داده و گفته بود: « شهرداری با ۳۰ درصد کسری بودجه مواجه است و پیش بینی می‌شود تا پایان سال در حدود ۵ هزار میلیارد تومان از بودجه شهرداری محقق نشود از این روی باید جنبشی در کاهش هزینه‌ها در شهرداری تهران ایجاد شود.»حتی برخی بحث اصلاح بودجه را مطرح کرده و می‌کنند، اما هنوز این امر در شورای شهر مطرح نشده است.  در همین حال، ارایه گزارش هزینه‌ها ودرآمدهای شهرداری طی شش ماه ابتدایی سال جاری، بر نگرانی‌ها بابت کسری بودجه شهرداری دامن زد. مجید فراهانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه با مقایسه کسری بودجه 6 ماهه نخست سال گذشته عنوان کرد که سال قبل ۱۷ درصد و امسال ۲۸ درصد کسر بودجه داشته‌ایم، در صورتی که این روند ادامه یابد به کسری بودجه ۳۰ درصدی می‌رسیم. ممکن است نهایتا ۷ درصد بودجه صرف عمران و پیشرفت شهر شود و این فاجعه است. باید بر املاک و مستغلات و بودجه غیر نقد تمرکز کرد و باید نسبت به هنگام کردن ثبت هزینه‌ها دقت شود. به گفته این عضو شورا، تهران گران هزینه می‌شود و باید جنبش کاهش هزینه را جدی گرفت. بهاره آروین، عضو هیات رییسه شورا هم اظهار کرد: این قابل پذیرش نیست که با وجود ۷۲ درصد تحقق منابع درآمدی تنها ۱۷ درصد از هزینه‌های صورت گرفته ثبت شده باشد. قطعا بیش از ۱۷ درصد هزینه شده است و این با انضباط مالی در تضاد است.مصارف، هزینه و درآمد باید با گزارش‌های قبلی مقایسه شود. اما زهرا نژاد بهرام دیگر عضو هیات رییسه شورای شهر تهران نیز بحث اصلاح بودجه را مطرح کرد و خطاب به رسولی که گزارش بودجه را قرائت کرده بود، گفت: تعجب می‌کنم روش‌های بهبود عدم تحقق بودجه در گزارش رسولی درج نشده است و چرا بودجه انقباضی ارایه نمی‌کنید؟ از جنبش کاهش هزینه در شهرداری و کل جامعه استقبال می‌کنم.

     44 درصد درآمد؛ 28 درصد هزینه

بر اساس این گزارش، شهرداری تهران بر اساس بودجه مصوب شورا موظف بوده در برش عملکردی ماهانه خود نسبت به تامین منابع در سقف 1400 میلیارد تومان اقدام و به همین میزان مصارف خود را تنظیم و تعادل میان منابع و مصارف را برقرار کند. در شهریور ماه امسال شهرداری توانسته مبلغ 643 میلیارد تومان یعنی 44 درصد را تحصیل کند که با اعلام مبلغ 372 میلیارد تومان هزینه در شهریور ماه معادل 28 درصد مصارف خود را منظور کرده است.

رسولی درباره عملکرد درآمدی شهرداری توضیح داد: در بخش عملکرد منابع در شهریورماه امسال شهرداری تهران با کسری عملکرد 800 میلیارد تومان نسبت به یک دوازدهم بودجه مصوب مواجهه است که عمده این کسری عملکرد مربوط به بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای است، در حالی که شهرداری مکلف به تامین 43 درصد منابع از این محل بوده، ما شاهدیم توانسته است مبلغ 170 میلیارد تومان یعنی 27 درصد از منابع خود را از این محل تامین کند. در بخش درآمدها شاهد عملکرد 240 میلیارد تومانی هستیم که نسبت به مصوب شورا با عملکرد 61 درصدی در این بخش مواجه هستیم. رسولی با بیان اینکه در بخش منابع حاصل از دارایی‌های مالی شاهد کسری عملکرد 88 میلیارد تومانی شهرداری در تامین منابع ناشی از استقراض مبتنی بر وام و سایر شیوه‌های تامین مالی هستیم، تصریح کرد: بر همین اساس منابع حاصل از دارایی‌های مالی به جای آنکه سهم 10 درصدی از منابع شهریور ماه را طبق مصوبه شورا به خود اختصاص دهند، در مقایسه با بودجه مصوب سهم 8 درصد از منابع شهریور ماه را به خود اختصاص داده‌اند.

نائب رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درباره عملکرد هزینه اظهار کرد: در بخش عملکرد مصارف در شهریور ماه امسال شهرداری تهران با کسری عملکردی 937 میلیارد تومان نسبت به بودجه مصوب مواجهیم که عمده این کسری عملکرد مربوط به بخش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است، در حالی که شهرداری مکلف به هزینه 43 درصد منابع در این محل بوده ما شاهدیم مبلغ 64 میلیارد تومان معادل 17 درصد از مصارف ماه را در بخش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، که عمدتا به هزینه‌های توسعه شهر و اجرای پروژه‌های عمرانی اختصاص می‌یابد، هزینه کرده است.

وی ادامه داد: در بخش مصارف تملک هزینه‌ای شاهد عملکرد 348 میلیارد تومان هستیم که 82 درصد کل مصارف شهرداری در شهریور ماه امسال را از آن خود کرده است. در بخش مصارف تملک دارایی‌های مالی یا همان هزینه‌های بازپرداخت وام‌ها، تسهیلات و دیون شاهد عملکرد 3 میلیارد تومانی یعنی یک درصدی هستیم. البته مطمئنا هزینه‌های قطعی و پرداختی بیش از ارقامی است که در گزارش شهرداری به آن اشاره شده و این امر متاسفانه ناشی از عدم ثبت به روز اسناد پرداختنی است که لازم است شهرداری تهران تمهیدات لازم برای روز آمد کردن ثبت اسناد مالی و ارایه گزارش‌های دقیق را مورد توجه جدی قرار دهد.

     کارنامه 6 ماهه شهرداری؟

رسولی درباره عملکرد شش ماه سال جاری نیز اظهار کرد: شهرداری تهران بر اساس بودجه مصوب شورا موظف بوده در برش عملکردی شش ماهه خود نسبت به تامین منابع در سقف 8 هزار و 714 میلیارد تومان اقدام و به همین میزان مصارف خود را تنظیم و تعادل میان منابع و مصارف را برقرار کند. شهرداری در برش عملکردی 6 ماه نخست امسال توانسته مبلغ 6 هزار و 279 میلیارد تومان یعنی 72 درصد را تحصیل کند و با اعلام مبلغ یک هزار و 434 میلیارد تومان هزینه در 6 ماه معادل 17 درصد مصارف خود را منظور کرده است.  رسولی بعد از ارایه این گزارش خطاب به شهروندان گفت: به عنوان وکیل شما، ماهانه گزارش حساب‌های درآمد و هزینه شهرداری تهران تقدیم می‌شود، نکته مهم این است که با عدم تعادل منابع و مصارف شهر را نمی‌توان اداره کرد. شهروندان تهران کمتر از یک سوم از سرانه هزینه را ماهانه پرداخت می‌کنند، اگر شهر زیست‌پذیر مورد علاقه است، باید همه ما در تمام هزینه‌ها مشارکت کنیم. وی خطاب به شهردار آینده تهران گفت: باید کاهش جدی هزینه‌های جاری و جلب و جذب صاحبان سرمایه در تامین منابع بر اساس راهبرد برد- برد باشد، امروز نامه‌ای داشتم از انجمن شرکت‌های ساختمانی و جامعه پیمانکاری که برای همکاری با شهرداری اعلام آمادگی کردند. به آقای حناچی می‌گویم که از باب کاستن هزینه‌ها، شریک کردن صاحبان سرمایه در اداره شهر و اتخاذ تصمیمات بزرگ نباید بترسند و در این صورت با بحران جدی مواجه خواهیم بود.

وی با بیان اینکه بودجه سال 97 شهرداری تهران خردادماه به شهرداری ابلاغ شد، تصریح کرد: ماده 79 قانون شهرداری به خزانه‌دار اجازه داده است تنها درآمد و هزینه ماهانه شهرداری در برش یک دوازدهم ارایه دهد، در گزارش تفریغ بودجه و حسابرسی تمام نقایص این گزارش برطرف خواهد شد. غرض قانونگذار این بوده است که شورای شهر بداند که شهر چگونه اداره می‌شود.  خزانه‌دار شورای شهر تهران همچنین تصریح کرد: ماخذ گزارش ارایه شده، شهرداری تهران است. میان پیشرفت فیزیکی و جذب ریالی پروژه‌ها تفاوت آشکاری وجود دارد، کمتر از 7 درصد از کل درآمدهای شهرداری در شهریورماه صرف توسعه شهر شده این به معنای این نیست که تنها 7 درصد از بودجه صرف پروژه‌های عمرانی شده است زیرا می‌توان با تعویق انداختن مطالبات پیمانکاران پروژه‌ها را اجرایی کرد. وی ابراز امیدواری کرد که با لایحه «دستور العمل اجرایی مدیریت منابع و مصارف غیر نقد» دستورالعمل جدید شهرداری تهران، بودجه غیرنقد تا پایان سال حداقل بتواند در چهار دوازدهم باقی مانده سال، هزار و 500 میلیارد تومان محقق شود.  رسولی ادامه داد: زمانی ما می‌توانیم از شهروندان بخواهیم که در تامین هزینه‌های شهر مشارکت جدی داشته باشند که ما به عنوان موکل آنها در تخصیص و هزینه کرد عوارض دقت کنیم، حتما نمی‌توانیم در شرایطی که نزدیک 2.5 برابر نیروی مازاد در شهرداری تهران وجود دارد از مردم بخواهیم عوارض بدهند که ما فقط حقوق بدهیم. تصمیمات شورا آثار وضعی بر بودجه شهر دارد. خزانه‌دار شورای شهر تهران گفت: این گزارش، تنها گزارش درآمد و هزینه است و زنگ خطری برای شورا، شهرداری، دولت و مردم است که اداره پایتخت با این وضعیت آینده ناگواری خواهد داشت.

همچنین در جلسه دیروز شورای شهر تهران کلیات طرح «تکلیف شهرداری تهران به ارایه جدول بهای خدمات در قالب لوایح و بودجه سنواتی» تصویب شد. علاوه بر این یک فوریت لایحه معرفی مدیرکل جدید امور مالی و اموال شهرداری تهران به عنوان ذیحساب دو تصویب نشد. همچنین پیشنهاد تخفیف ۵۰ درصدی ورودی باغ پرندگان برای مدارس غیردولتی به جای تخفیف ۷۵ درصدی رأی نیاورد.