انتقادهای فراحزبی از ترامپ
گروه جهان|
شماری از قانون‌گذاران ایالات متحده از هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات پس از بیانیه رییس‌جمهوری امریکا در مورد قتل روزنامه‌نگار منتقد ولیعهد عربستان و رویکرد واشنگتن در برابر ریاض، از این گفته‌ها انتقاد کردند. سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا همچنین نامه‌ای را به کاخ سفید ارسال کرده‌اند که به موجب آن بایستی تحقیقاتی رسمی در زمینه نقش محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در قتل جمال خاشقجی آغاز شود. طبق این نامه از دولت ترامپ خواسته شده تحقیقات را بر مبنای قانون مگنیتسکی انجام دهد که به فرصتی 120 روزه به دولت برای انجام این تحقیقات است.
به گزارش آسوشیتدپرس، با وجود اسناد سازمان سیا که بر اساس آن قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد عربستان سعودی به فرمان ولیعهد عربستان، محمد بن‌سلمان انجام گرفته است، دونالد ترامپ گفته حتی اگر محمد بن سلمان از طراحی قتل جمال خاشقجی مطلع بوده باشد، باز عربستان متحد اصلی امریکا باقی‌می‌ماند.
جمال خاشقجی دوم اکتبر پس از آنکه برای انجام کارهای دفتری به کنسولگری عربستان در استانبول رفت، به قتل رسید. این شهروند سعودی، روزنامه‌نگاری منتقد ولیعهد عربستان بود که ساکن امریکا شده بود و برای واشنگتن‌پست یادداشت می‌نوشت.
قتل خاشقجی توسط یک تیم مجرب از عوامل امنیتی عربستان انجام شد. پیکر خاشقجی پیدا نشده و ترکیه و برخی مقام‌های غربی می‌گویند بر این باورند که پیکر او پس از قتل تکه‌تکه‌شده یا از بین رفته است. مقام‌های ریاض مدعی هستند که این قتل توسط عوامل خودسر انجام شده است، آنها در پی فشارهای بین‌المللی شماری را از کار برکنار و شماری را نیز بازداشت کردند. واشنگتن ۱۷ مقام سعودی را تحریم کرده است، اما قانون‌گذاران خواستار تحریم‌ها یا اقدامات اقتصادی سخت‌گیرانه‌تری شده‌اند.
دونالد ترامپ پس از مدت‌ها تلاش برای سرپوش گذاشتن بر بحران رسوایی خاشقجی گفته «نهادهای اطلاعاتی امریکا همچنان همه یافته‌ها را بررسی می‌کنند. شاید ولیعهد از این حادثه دردناک مطلع بوده است. ممکن است خبر داشته و شاید هم خبر نداشته است.»
او با این حال در ادامه به روابط و مناسبات واشنگتن و ریاض اشاره کرده و گفته است که عربستان به امریکا کمک کرده تا جلوی ایران را بگیرد، ضمن آنکه قراردادهایی به ارزش ۴۵۰میلیارد دلار برای خرید سلاح از امریکا و دیگر سرمایه‌گذاری‌ها منعقد کرده و همچنین کمک کرده که قیمت نفت پایین بماند.
باب کورکر رییس‌جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی سنای امریکا و باب مندز عضو ارشد حزب دموکرات در این کمیته، ساعتی پس از سخنان ترامپ، به آن واکنش نشان داده‌اند. سناتور کورکر در توئیتر خود نوشته: «هرگز فکر نمی‌کردم شاهد روزی باشم که کاخ سفید نقش توجیه‌گر یک شرکت روابط عمومی برای ولیعهد عربستان را بازی کند.» سناتور جمهوری‌خواه رند پال هم گفته، نایستادن در مقابل عربستان، نشانه ضعف است. لیندسی گراهام دیگر سناتور جمهوری‌خواه که از جمله چهره‌های نزدیک به ترامپ محسوب می‌شود، نیز تاکید کرده که امریکا نباید بانگ اخلاق‌محور خود را در جامعه جهانی از دست بدهد. گراهام گفته: «وقتی صحبت از قتل خشونت‌بار جمال خاشقجی است، این به‌سود امنیت ملی ما نیست که نگاهمان را به دیگر سو بدوزیم.»
فرد رایان ناشر واشنگتن پست هم بیانیه ترامپ را محکوم کرده و نوشته این پاسخ نشان‌دهنده خیانت به ارزش‌های دیرینه امریکا در زمینه احترام به حقوق بشر و خلاف انتظار حقیقت و صداقت در روابط راهبردی امریکاست. فرد رایان نوشته: «ترامپ روابط شخصی و منافع تجاری را و همچنین تمایلش به ادامه روابط عادی با عربستان و ولیعهدش را فراتر از منافع امریکا قرار می‌دهد. سازمان سیا تحقیقات جامعی درباره قتل این روزنامه‌نگار بی‌گناه انجام داده و با اطمینان بالا به این نتیجه رسیده که این قتل به دستور ولیعهد عربستان صورت گرفته است. اگر دلیلی برای شک کردن به یافته‌های سازمان سیا وجود دارد ترامپ باید فورا مدارکش را در این زمینه آشکار کند.» هیات دبیران روزنامه واشنگتن پست نیز اظهارنظرهای ترامپ را محکوم کردند. این هیات از کنگره خواسته محمد بن‌سلمان را از این بابت پاسخگو بداند و هشدار دادند که جایگزین آن جهانی خواهد بود که در آن دیکتاتورها می‌فهمند که می‌توانند منتقدانشان را به قتل رسانده و گرفتار هیچ تبعاتی نشوند.
نیویورک تایمز نیز در مطلبی با تحلیل بیانیه رییس‌جمهوری امریکا در حمایت از ریاض نتیجه‌گیری کرده آنچه کاخ سفید را به حمایت از عربستان وامی‌دارد پول است. در این مطلب آمده: «روسای‌جمهور پیشین امریکا اغلب هیچ تمایلی نداشتند که درباره دلایل اصلی اتحاد با عربستان سعودی در خاورمیانه صحبت کنند؛ یعنی تولید نفت و قیمت پایین بنزین. ترامپ اما اینگونه نیست.»
با وجود حمایت ترامپ از عربستان سعودی، فشارهای جهانی بر ریاض بیش از پیش شده است. این در حالی است که عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی، هرگونه دست داشتن محمد بن‌سلمان در قتل خاشقجی را رد کرده و هشدار داده ریاض اینگونه گمانه‌زنی‌ها را عبور از خط قرمز می‌داند.
وزیر خارجه عربستان به الشرق‌الاوسط گفته: «ما در پادشاهی سعودی می‌دانیم که اینگونه اظهارات علیه ولیعهد کاملا غلط است و ما به‌شدت آن را رد می‌کنیم.» الجبیر به کشورهای دیگر هشدار داده که برای تخریب پادشاه یا ولیعهد عربستان تلاش نکنند. او اینگونه تلاش‌ها را عبور از خط قرمز دانسته و گفته: «ما اجازه نزدیک شدن به این خط قرمز را از سوی هیچ‌کس در هیچ‌زمانی و با هیچ بهانه‌ای نمی‌دهیم.»
دویچه‌وله نوشته، آلمان در ارتباط با قتل خاشقجی ورود ۱۸ شهروند سعودی به این کشور را ممنوع کرده است. آلمان همچنین صادرات اسلحه به عربستان را بطور کامل متوقف کرده است. فرانسه هم تحریم‌هایی را علیه عربستان سعودی اعمال کرده است. وزیر خارجه این کشور تصریح کرده که پاریس در این زمینه با برلین هماهنگ است و دو کشور با هم در زمینه اعمال این تحریم‌ها همکاری می‌کنند. او اما جزییات این تحریم‌ها را فاش نکرده است.
