در مبارزه با پولشویی راه درازی در پیش داریم
یک حقوقدان گفت: ما در کشور در مبارزه با پولشویی راه درازی در پیش داریم، چون این جرم هنوز حتی برای مجاری تشخیص مانند بانکها و سازمان بورس اوراق بهادار به خوبی شناخته شده نیست ولی پولشویی وجود دارد، زیرا قاچاق مواد مخدر، کالا و ارز، رشاء و ارتشاء و اختلاس وجود دارد
محمدعلی اردبیلی در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با سخنان اخیر وزیر امور خارجه در خصوص پولشویی و واکنش‌ها نسبت به این موضوع ضمن ارایه تعریفی از پولشویی، اظهار کرد: پولشویی سلسله اقدامات نسبتاً پیچیده‌ای است برای مخفی کردن منشأ عواید حاصل از جرم، یعنی فعالیت‌های غیرقانونی تبهکاران تا عوایدی را که از جرم به دست آورده‌اند طی فرآیندی تطهیر کنند و مشروع جلوه دهند.
این مساله در کشورهای غربی حدود پنج دهه است که نظر مقامات را به خود جلب کرده و در مقام مبارزه با این پدیده موفق شده‌اند شگردهای پولشویی را شناسایی و تجارب خود را به دیگر کشورها منتقل کنند. شفافیت در کسب درآمد در هر رده اجتماعی نخستین گام در مبارزه با پولشویی است. در بسیاری از کشورها پولشویی با قدرت و حاکمیت گره خورده است، از این رو ناپیدا و کشف آن بسیار دشوار است.
وی افزود: کنوانسیون‌های متعددی در خصوص موضوع پولشویی به تصویب دولت‌ها رسیده که یکی از آنها همین کنوانسیون ملل متحد علیه جرایم سازمان یافته فراملی معروف به کنوانسیون پالرمو و سه پروتکل تکمیلی آن است. پیش از آن هم در کنوانسیون ملل برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر که کشور ما هم در ۱۳۷۰ به آن پیوسته، به دولت‌های عضو هشدار داده شده که در ضبط و مصادره عواید کلان قاچاق مواد مخدر که امروز بخشی از پول‌های ناپاک را در کشور ما تشکیل می‌دهد بیشتر تلاش کنند.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: کم و بیش همه کشورها درگیر معضل پولشویی هستند، در کنوانسیون مبارزه با فساد مالی و اداری (مریدا) هم تأکید شده و از دولت‌ها خواسته که با این پدیده بسیار فراگیر که تأثیر نامطلوب بر نظام اقتصادی کشورها می‌گذارد و به هرج و مرج مالی، پولی و ارزی دامن می‌زند، مبارزه کنند. سازوکار آن هم نظارت بر چگونگی اشتغال و کسب درآمد یکایک شهروندان مالیات‌دهنده از طریق نقل و انتقال سیستم بانکی است.
اردبیلی در رابطه با چگونگی کشف جرم پولشویی، گفت: جرم پولشویی ماهیتاً به گونه‌ای است که با توجه به شگردهای متنوع پولشویان، کشف آن چندان ساده نیست. به همین دلیل هم در کشورهایی که تجربه نسبتا موفقی در این زمینه کسب کردند، نهادهای دولتی و کارشناس در باب عواید نامشروع اظهارنظر می‌کنند. در کشور ما سخن از موفقیت در زمینه پولشویی یک ادعا است. دلایل قوی هم در ردّ این ادعا در دست است.
وی یادآور شد: قانون مبارزه با پولشویی در کشور ما مصوب 1386 که اخیراً نمایندگان مجلس درصدد اصلاح آن برآمدند قانونی ناکارآمد و ضعیف است که همان زمان تصویب هم «رنگ رخساره خبر می‌داد از سر نهان» و همان زمان هم مخالفان در برابر این سلاح بی‌خطر مقاومت می‌ورزیدند و عاقبت ثروت قاچاقچیان در این بازی فرار و گریز در امان ماند.
این مدرس دانشگاه در خصوص بعضی اظهارات مقامات در خصوص وجود پولشویی در کشور خاطرنشان کرد: بارها از زبان بعضی از مسوولان شنیده شده که فحشاء یا مواد مخدر در فلان گروه سنی اشاعه پیدا کرده یا قاچاق کالا و ارز از کشور افزایش یافته، بیان این مطالب گویای واقعیت‌های کتمان ناپذیری مانند پولشویی است. آیا کسی از کسی در این باره مدرک می‌خواهد؟ آیا قاچاق مواد مخدر و روانگردان، رشاء و ارتشاء، اختلاس و تن‌فروشی در کشور ما وجود دارد یا نه؟ دادرسی و محکومیت اخیر اخلالگران اقتصادی برای چه بود؟ اموالی که از طلا، سکه و ارز از آنها به دست آمده اگر از معاملات مشروع عاید آنها شده که دولت در حفظ آن ضامن است، اگر از دادوستدهای نامشروع و مجرمانه کسب شده همان پول‌های کثیف است که شاید فرصت تغییر آن فرا نرسیده بوده است، این یک نمونه. نمونه دیگر میزان مصرف روزانه مواد مخدر و مشروبات الکلی است که با فرض دو میلیون و هشتصدهزار معتاد، درآمد آن سر به آسمان می‌زند. از این مقدار پول‌های کثیف تصور می‌کنید چقدر آن کشف می‌شود؟ با یک حساب سرانگشتی درآمد ماهانه حاصل از معاملات خرد و کلان مواد مخدر به دست خواهد آمد.
اردبیلی گفت: ما در کشور در مبارزه با پولشویی راه درازی در پیش داریم، چون این جرم هنوز حتی برای مجاری تشخیص مانند بانکها و سازمان بورس اوراق بهادار به خوبی شناخته شده نیست ولی پولشویی وجود دارد، زیرا قاچاق مواد مخدر، کالا و ارز، رشاء و ارتشاء و اختلاس وجود دارد. «آفتاب آمد دلیل آفتاب.»
