سرنوشت حمام قاجاری کن؛ متروکه شد!
«بعد از 40 سال شما اولین نفر هستید که از حمام کن سوال میپرسید، اگر این حمام برای مردم آن قدر اهمیت داشت که بخواهند از ان دیدن کنند، در این مدت زمان طولانی حتما سراغ این بنای وقفی را میگرفتند.»
این حرفها اعتقادِ مهدی طاهری یکی از پیرمردهای قدیمی منطقه «کن» در مورد حمام قدیمی این روستا در دل تهران است، او آنقدر از میراث فرهنگی آزرده است که میگوید دیگر خانواده واقفِ حمام قدیمی کن اجازه نمیدهند این بنا در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد، اگر آنها میخواستند کاری برای این حمام انجام دهند، در طول چند سالی که این حمام را در اختیار داشتند، کاری برای او میکردند. هر چند از پیگیریهای میراث فرهنگی در سالهای گذشته اطلاعات چندانی در اختیار نیست به جز یکی دو مرمتی که در سالهای قبل روی این بنای تاریخی انجام شده است، اما در نزدیکترین قدمی که تا امروز برای این بنای تاریخی در ذهنها باقی مانده، ۱۲اردیبهشت ۱۳۹۳ حضور احمد مسجد جامعی و تیم تهرانگردیاش در بازدید از حمام قاجاری کن است. حمامِ قدیمی ۲۰۰ سالهای که مساحتی ۲۵۰ متری دارد و در دو طبقه و یک زیرزمین ساخته شده است.
در آن زمان دستکم یک تابلو سر در حمام باقی نصب شده بود، اما امروز و با گذشت چهار سال از آن بازدید نه تنها هیچ اتفاقِ خوبی برای این حمام رخ نداده، بلکه امروز نیز تابلوی معرفی حمام دیگر وجود ندارد و زبالههای جمع شده در ورودی حمام، پای ثابت این بنای تاریخی شدهاند.
روی تابلویی که پیش از این سردر این حمام نصب بود، نوشته شده بود؛ «پس از ورود آب لوله کشی به روستا و برچیده شدن خزینه فضاهای حمام با تیغهبندی مجزا شده و با نصب دوش تغییر شکل یافته است. همچنین با حذف بعضی تیغههای قدیمی مابین حمام زنانه و آتش خانه فضاها به یکدیگر متصل شدهاند. این حمام در سطحی پایینتر از سطح طبیعی زمین قرار داشته و دارای دو بخش مردانه و زنانه بوده است. حمام مردان دارای فضای رختکن بوده و فضاهای آن دارای پلان چیلیپا بودند، حمام زنانه نیز دارای ورودی مجزا و رختکن مربع و سربینه آن مستطیل شکل بوده است و این حمام ۸۰۰ سال قبل ساخته شده و در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است.» اینها حرفهای دارای منابع معتبری است که راحتتر میتوان به آنها استناد کرد، اما حرفها و چهره گارد گرفته یکی دو پیرمرد قدیمی «کنی» چیزی جز این منابع تاریخی میگویند.
مهدی طاهری، ۷۰ ساله به خبرنگار ایسنا میگوید: ۱۰ – ۱۵ سال این حمام دست میراثفرهنگی بود، اما هیچ کاری انجام ندادند و در آن زمان هم وضعیت امروزش را داشت و در طول این سالها هر روز به خرابیهای آن اضافه شده است. او با بیان اینکه این حمام توسط مالک آن، وقف شده است تا درآمدش صرف کارهای خیریه شود، ادامه میدهد: اکنون وارثان بنا، تصمیم گرفتهاند آن را برای وقف و به نیت ثواب اجاره دهند.
او که به نظر میرسد میتواند در تصمیمگیری برای هر نوع قدمی در این بنای تاریخی موثر باشد، اما از تبدیل این حمام قدیمی که تا امروز دستکم سرپا مانده به نقطهای گردشگری در کن، استقبال نمیکند و میگوید: بعد از 40 سال شما اولین نفری هستید که درباره این حمام سوال میکنید، هیچ کس دیگر تاکنون درباره حمام هیچ پرسشی نکرده بود، چطور فکر میکنید میتواند ان قدر معروف شود که گردشگران زیادی را جذب کند؟ عمو حسن نیز از همسن و سالهای مهدی طاهری است، او حتی زمانی که از این حمام استفاده میکرده را به خاطر دارد و بیشتر به یاد گذشتهاش میافتد. آنقدر با حسرت از باغهای تخریب شده کن و از روزهایی که به واسطه نبودن آب لولهکشی شده، از این حمام استفاده میکرده، حرف میزند که هر شنوندهای تنها مجرم به وجود آمدن این وضعیت را توسعه و تکنولوژی میداند.
این پیرمرد بومی کن، ادامه میدهد: آن حمام خزینه و دوش داشت، خاطرم هست چه تزیئنات زیبایی داشت، و چه قدر دوست داشتم به خاطر زیباییهای آن فضا، هر روز به حمام برم، اما با آمدن حمام به خانههای مردم کن، از این حمام نیز دیگر هیچ استفادهای نشد و به مرور از بین رفت و متروکه شد.