دستگاه‌های همکار و غیر همکار در لغو مجوز زائد
مجلس شورای اسلامی در سال 1392 با قانون اصلاح مواد 1، 6 و 7 قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، تشکیل هیات مقررات‌زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار را پیش‌بینی کرد. وظیفه این هیات حذف مقررات زائد و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار با تکیه بر سه عامل کاهش زمان، کاهش هزینه و کاهش مراحل صدور بود. بعدها در ماده 57 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مالی، وظایف و اختیارات آن مشخص شد. همانطور که تمام وظایف ماده‌های 62 و 70 برنامه پنجم توسعه شامل بهینه‌سازی نحوه ارایه خدمات و صدور مجوزهای کشور و شناسایی دستگاه‌های اصلی و فرعی پنجره‌های واحد کشور در جهت بهبود محیط کسب و کار بر عهده این هیات گذاشته شد.
به گزارش «تعادل»، در ادامه اعضای هیات مقررات‌زدایی به این نتیجه رسیدند که بدون اطلاع از وضعیت موجود کشور، امکان بهینه‌سازی آن میسر نیست. همچنین نظارت سیستماتیک بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی نیز لازم خواهد بود تا وضعیت حال حاضر و بهینه‌سازی شده مورد پایش مستمر قرار گرفته و از انحراف جلوگیری شود. در جهت شناسایی گلوگاه‌های مخل کسب و کار و پایش میدانی محیط کسب وکار نیاز به یک نظام سیستماتیک هوشمند و قابل رصد نیاز وجود داشت تا بتوان راه‌حل‌های واقعی وکارگشا در این خصوص ارایه دهند. در همین راستا هیات وزیران، مقرر کرد تا مرکزی جامع با عنوان «مرکز ملی پایش محیط کسب و کار»، با طراحی سامانه‌های تخصصی در خصوص صدور مجوز، دریافت شکایات، پاسخ به ابهامات و سوالات و ... ایجاد شود. به همین ترتیب سایت «پیشخوان مجوزهای کشور»، با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت کشور طراحی شده و اکنون قابلیت استفاده عموم دارد. این سایت متشکل از چهار سامانه «سام»، «دادور»، «یاور» و «نما» است که در آن مراجعه‌کنندگان علاوه بر امکان دسترسی به اطلاعات مجوزهای کشور، می‌توانند درخواست مجوز، ثبت شکایت در خصوص مجوز و درخواست مشاوره تخصصی در حوزه کسب و کار را ارایه و همزمان وضعیت درخواست‌ها و شکایات و مشاوره‌های قبلی خود را ملاحظه کنند.بخشی از این سایت «داشبور مخصوص مردم»، نام دارد که در آن میزان شکایت از دستگاه‌ها در استان‌ها و میزان پاسخگویی آنها را اعلام کرده است.
طبق گزارش موجود درباره میزان پاسخ‌دهی استان‌ها به گزارش، استان یزد و کردستان و خراسان رضوی رکورد‌دار پاسخ‌دهی هستند. همچنانکه بنا بر جدول 100 درصد به شکایت‌ها پاسخ داده شده است. بعد از این سه نیز استان آذربایجان شرقی قرار دارد که تا 90 درصد به شکایت متقاضیان پاسخ گفته است. رتبه بعدی به استان‌های تهران، خراسان شمالی، مازندران، گلستان تعلق دارد به ترتیب 81.8 درصد، 77.8 درصد، 66.7 درصد و 66.7 درصد پاسخگویی.غیر‌پاسخگوترین‌ها هم بوشهر، همدان، کرمانشاه و کرمان، هرمزگان، چهارمحال وبختیاری، کهگیلویه و وبویر‌احمد بوده‌اند با صفر درصد پاسخگویی! آذربایجان غربی هم 25 درصد و گلستان 28.6 درصد پاسخگو بوده است.
پاسخگوترین دستگاه‌ها کدامند
طبق اطلاعات پیشخوان مجوزهای کشور وزارت آموزش و پرورش، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، وزارت کشور، قوه قضاییه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اتاق اصناف ایران هر کدام 100 درصد پاسخگو بوده‌اند. شرکت مخابرات ایران نیز به همه شکایاتی که انجام شده و متقاضی ازآن منصرف نشده است پاسخ داده است. بااین حال طبق جداول 50 درصد متقاضیان شکایت در ادامه از شکایت خود صرف نظر کرده‌اند.
وزارت امور اقتصادی و دارایی هم به 62.5 درصد شکایت‌ها پاسخ گفته، 25 درصد از شکایت‌ها را بی‌پاسخ گذاشته و 12.5 درصد از شاکیان خود از طرح شکایت انصراف داده‌‌اند.
در این بخش غیر پاسخگوترین دستگاه‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی با 60 درصد عدم پاسخگویی بوده‌اند. وزارت نیرو نیز در حالی 50 درصد عدم پاسخگویی داشته است که 20 درصد متقاضیان شکایت نیز از شکایت خود صرف نظر کرده و در واقع این وزارت خانه فقط 30 درصد به شکایات پاسخ گفته است.
متوسط زمان پاسخگویی
طبق اطلاعات پیشخوان مجوزهای کشور، متوسط زمان پاسخگویی دستگاه‌ها نیز با یکدیگر تفاوت چشمگیری دارد. همچنانکه متوسط پاسخگویی بانک مرکزی 2.5 روز، بنیاد شهید و امور ایثارگران 5 روز، وزارت کشور 9 روز، وزارت امور اقتصادی و دارایی 10 روز و وزارت آموزش و پرورش 15.7 درصد بوده است.
همچنین طولانی‌ترین متوسط پاسخگویی متعلق به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با 57.7 درصد بوده است. پس از آن نیز طولانی‌ترین متوسط پاسخگویی متعلق بوده به وزارت جهادکشاورزی با 43.7 روز، استانداری با 43 روز، اتاق اصناف ایران با 32 روز و قوه قضاییه با 28 روز.
این سایت متوسط زمانی پاسخگویی استان‌ها را هم بررسی کرده است. طبق این بررسی استان کردستان با یک روز صرف زمان برای پاسخگویی در صدر جدول قرار دارد. پس از آن نیز آدربایجان غربی با 3 روز صرف زمان، یزد 5 روز صرف زمان، استان مرکزی 6.5 روز متوسط صرف زمان برای پاسخگویی قرار دارد.
در کف این جدول نیز مازندران قرار دارد آنطور که اطلاعات نمودار این سایت مشخص کرده است، متوسط زمان پاسخگویی به شکایات در این استان 84.5 روز بوده است. پس از آن نیز بیشترین متوسط زمان برای پاسخگویی را گیلان با 33.1 روز، گلستان با 32.7 روز و تهران با 31.1 روز صرف کرده‌اند.
البته این جداول هنوز مجهز به ارایه اطلاعات درباره میزان شکایت در هر استان یا هر دستگاه نشده‌اند بنابراین نمی‌توان قضاوت کرد که زمان صرف شده برای پاسخگویی به شکایت‌ها به دلیل عملکرد دستگاه بوده یا تعداد آنها.
