پیمان آب‌و‌هوایی «پاریس» زنده می‌ماند
گروه جهان|
نمایندگان حدود ۲۰۰ کشور پس از حدود دو هفته مذاکرات فشرده در لهستان درباره نحوه اجرای توافق اقلیمی پاریس، به توافق رسیده‌اند. اگرچه توافق‌های حاصل شده در کنفرانس آب‌و‌هوایی کاتوویس در لهستان، هیچ تعهد جدیدی برای مقابله با گرمایش کره زمین بر دولت‌های عضو تحمیل نمی‌کند. این در حالی است که تصمیم ایالات متحده که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای در جهان به شمار می‌رود به خروج از توافق پاریس، کار را برای دستیابی به اهداف این توافق دشوار ساخته است. بیست و چهارمین نشست تغییرات آب‌و‌هوایی از چهارم دسامبر در کاتوویس لهستان آغاز شد تا نقشه‌راه اجرای توافق پاریس را تعیین کند. این اجلاس در سطح وزرای امور خارجه ادامه یافت و به دلیل اختلافات بسیار بین اعضا و بن‌بستی که به نظر غیرقابل حل می‌آمد، تمدید شد. اما در نهایت اعضا موفق شدند به توافقی دست یابند که در چارچوب یک کتاب‌کار چند صد صفحه‌ای به نمایندگان کشورهای حاضر در این نشست تحویل داده شد. اکنون طرف‌های توافق پاریس باید با استفاده از دستورالعمل‌های این کتاب، تعهدات خود را اجرایی کنند.
حتی ایالات متحده هم که قصد دارد از توافق پاریس خارج شود، سند نهایی مذاکرات در لهستان را امضا کرده است.
(از نظر قانونی امریکا امکان خروج رسمی از توافق پاریس را تا سال 2020 ندارد و تا آن زمان به شرکت در مذاکرات سالانه تغییرات اقلیمی ادامه خواهد داد.) به نوشته فایننشال تایمز، چین و ایالات متحده و اتحادیه اروپا موفق شدند بر سر یکی سری قوانین درباره چگونگی سنجش و گزارش آلاینده‌ها و اهداف آب‌و‌هوایی مصالحه و برای کاهش گرمایش جهانی تا کمتر از 2 درجه سانتی‌گراد تلاش کنند. در این قوانین تمایز بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در تعهد به کاهش آلاینده‌ها، حذف شده است.
گزارش‌های علمی اخیرا حاکی از آن است که نسل امروز باید برای محافظت از کره‌زمین، تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند و گرمایش جهانی را به کمتر از 2 درجه سانتی‌گراد برسانند که برای این منظور لازم است میزان گاز دی‌اکسید کربن تولیدی در سراسر جهان تا سال ۲۰۳۰ برابر با 50 درصد، کاهش یابد. این در حالی است که دولت‌های جهان در سال ۲۰۱۵ تنها برای کاهش 1.5 درجه‌ای کره زمین توافق کرده‌اند و بسیاری از کشورها حتی برای همان منظور هم با مشکلات بسیاری مواجه هستند. باتوجه به اینکه توافق نهایی در لهستان قوانین درباره مکانیزم بازار کربن جهانی را شامل نمی‌شود، انتظار می‌رود که دستیابی به اهداف آن با چالش‌های جدی مواجه شود. با این حال، شرکت‌کنندگان در مذاکرات از حصول توافق استقبال کردند. شی ژنهوا مسوول تغییرات اقلیمی چین و معمار توافقنامه پاریس نیز در استقبال از توافق لهستان گفت: «تغییرات آب‌و‌هوایی بزرگ‌ترین چالش بشریت است و هیچ کشوری توان طفره رفتن از آن را ندارد و این سرنوشتی است که شامل حال همه می‌شود.» او در ادامه توافقنامه را «پیروزی چندجانبه‌گرایی» توصیف کرد.
اولا الوستون وزیر محیط زیست نروژ هم گفت: «اکنون یک کتاب قانون داریم و بالاخره توافق پاریس تکمیل شده است. با این حال، دشوارترین بخش که کاهش گازهای گلخانه‌ای است، همچنان در پیش روست. ما سیستم را داریم، اما کارمان تازه شروع شده است.»
نیویورک‌تایمز نوشته، طبق توافقی که در نهایت در پی یک جلسه رایزنی شبانه حاصل شد، همه کشورهای جهان (کشورهای امضا‌کننده) بایستی یک سری استانداردهای واحد برای اندازه‌گیری آلاینده‌ها و گرمایش زمین و ردگیری سیاست‌های اقلیمی خود به کار بندند. به علاوه، در توافق حاصل شده در لهستان از همه کشورها خواسته شده که برنامه‌های خود برای کاهش آلاینده‌ها را تا پیش از دور بعدی گفت‌وگوها در سال 2020 پیش ببرند. از دیگر موارد مطرح شده در این توافق، درخواست از کشورهای ثروتمندتر برای شفاف‌سازی کمک‌هایشان به کشورهای فقیرتر در روند دستیابی به انرژی پاک‌تر و ایجاد مقاومت در برابر فجایع طبیعی است. در این توافق همچنین به روندی اشاره شده که در آن کشورهای درگیر با دستیابی به اهداف کاهش آلودگی می‌توانند برای بازگشت به مسیر درست درخواست کمک کنند.
اگرچه نمایندگان کشورهای شرکت‌کننده در مذاکرات از نتیجه مذاکرات کاتوویس ابراز رضایت کرده‌اند، اما برخی گروه‌های محیط‌زیستی ناتوانی این توافق را در رسیدگی به نیاز کاهش فوریتی گازهای گلخانه‌ای مورد انتقاد قرار داده‌اند. آلدن میر رییس سیاست‌گذاری اتحادیه دانشمندان نگران گفته که این توافق «یک بخش بسیار کوچک از یک بسته بزرگ» است: «این واکنشی نسبتا ضعیف به آن چیزی است که دانشمندان حدود دو ماه پیش درخواست کرده بودند.» مانوئل پولگار ویدال از رهبران بنیاد بین‌المللی طبیعت هم گفت: «آنچه مشاهده شد این بود که درک درستی از بحران کنونی وجود ندارد.» فعالان و کارشناسان این حوزه هشدار داده‌اند که توافق حاصل شده در لهستان فاقد اهداف یا امید به بهبود اقدامات آب‌و‌هوایی است و در آن بطور شفاف به موضوعات کلیدی همچون اختصاص بودجه به پروژه‌های اقلیمی در کشورهای در حال توسعه پرداخته نشده است. تولیدات گازهای گلخانه‌ای همچنان در سراسر جهان در حال افزایش است و میلیون‌ها نفر در خطر مواجهه با عواقب آن از خشکسالی‌های شدید گرفته تا سیل و آتش‌سوزی‌ها هستند.
