شفاف‌سازی جریان اطلاعات از دستاوردهای بورس کالا

مهدی رفیعی|کارشناس بازار سرمایه|

 اتفاقی که به واسطه ورود کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای به بورس کالا در اقتصاد ما رقم خورده، ایجاد یک جریان اطلاعاتی مناسب در بازار کالای کشور است. به عبارت دیگر نبود مرجع اطلاعاتی و معاملاتی غیر شفاف در زمان قبل از راه‌اندازی بورس فلزات و در ادامه بورس کالا، امروز به وجود یک منبع اطلاعاتی حتی به منظور بهره‌برداری و تصمیم‌گیری‌های مهم مبدل شده است. بیش از ۱۱ سال از آغاز فعالیت بورس کالای ایران در اقتصاد می‌گذرد و طی این سال‌ها به دلیل شرایط اقتصادی و تحریم‌ها در برهه‌های زیادی شاهد حاکمیت شرایط خاص در اقتصادمان بوده‌ایم. اما با وجود این شرایط خاص و به عبارتی فضای بسته برای پیاده‌سازی اصول و قواعد اقتصادی در بازارها، عملکرد بورس کالا به گونه‌ای بوده است که نگاه‌ها به کسب و کار تغییر کرده است. در واقع تفکری که به واسطه ورود کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای به بورس کالا در اقتصاد ما ایجاد شده است، ایجاد یک جریان اطلاعاتی مناسب در بازار کالای کشور است. به عبارت دیگر نبود مرجع اطلاعاتی و معاملاتی غیر شفاف در زمان قبل از راه‌اندازی بورس فلزات و در ادامه بورس کالا، امروز به وجود یک منبع اطلاعاتی حتی به منظور بهره‌برداری و تصمیم‌گیری‌های مهم مبدل شده است.  همچنین عملکرد بورس کالا زمانی مشخص می‌شود که نگاهی به روند قیمت‌گذاری در سال‌هایی که نهادهای حمایتی حضور نداشتند، بیندازیم. در دورانی که دخالت در قیمت‌گذاری به واسطه عرضه محصولات در بورس کالا وجود نداشت، به وضوح شاهد افزایش سرعت توسعه صنایع بالادستی و پایین دستی و رشد تولیدات بوده‌ایم که از اصلی‌ترین دلایل این اتفاق، واقعی شدن قیمت‌ها بوده است. همچنین در حوزه قیمت‌گذاری، قبل از راه‌اندازی بورس کالا و اعلام قیمت‌ها بطور شفاف بر روی تابلو، هر تولیدکننده یا فردی قیمت مدنظر خود را در بازارها اعلام می‌کرد و شفافیتی در قیمت‌گذاری وجود نداشت اما هم‌اکنون بورس کالا تبدیل به مرجعی برای کشف قیمت شده و حتی برای نشان دادن سابقه قیمتی یک کالا در سال‌های گذشته از نظر میزان معامله، رقابت و میزان عرضه قابل دسترس است و این شفافیت اطلاعاتی یک مزیت در اقتصاد ایران به شمار می‌رود. از دیگر اقدامات بورس کالا در سال‌های اخیر می‌توان به تامین مالی برخی صنایع از طریق توسعه ابزارهای مالی اشاره کرد. در سال‌های گذشته برخی از صنایع از مسیر بورس اقدام به تامین مالی کرده‌اند و تامین سرمایه‌ها از طریق ابزارهای تعریف شده، شرایط مساعدی را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده‌اند. برای نمونه انتشار اوراق سلف موازی استاندارد از گذرگاه‌های پرعبور شرکت‌ها برای تامین مالی از بورس کالا بوده است.