اما و اگرهای مسکن در بودجه 98

 نگاهی به لایحه بودجه سال ۹۸ نشان می‌دهد که در این لایحه برای بخش مسکن، برنامه‌ای با 4 بند تدوین شده است که با محوریت تکمیل و تحویل واحدهای باقی مانده مسکن در بافت فرسوده شهری، شهرهای جدید، مسکن اجتماعی پایه‌گذاری شده است. به گفته مسوولان ارشد وزارت راه و شهرسازی، دولت در این لایحه تلاش کرده است که از دو سمت عرضه و تقاضای مسکن در سال آینده حمایت کند اما واکنش‌های کارشناسان بخش مسکن نسبت به جزییات این لایحه حاکی از تداوم سیاست‌های گذشته دولت در بخش مسکن است. سیاست‌هایی که در رکود بازار مسکن، بی‌اثر نبوده است. در این میان و با توجه به اهمیت بخش مسکن در اقتصاد کشور، روزنامه تعادل گزارشی از جزییات این لایحه تدوین کرده است.

    جزییات لایحه بودجه

آنچه در قالب پیشنهادات تامین مالی برای بخش مسکن در لایحه بودجه ۹۸ به مجلس ارایه شده است بخشی به‌صورت نقدی و بخشی به شکل غیرنقدی برای پیشبرد طرح‌ها و برنامه‌های این حوزه پیشنهاد شده است.  عمده تمرکز این برنامه بر حمایت از تامین مالی عرضه مسکن برای تکمیل و تحویل واحدهای باقی مانده مسکن، ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌ فرسوده شهری در قالب طرح ملی بازآفرینی شهری، ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید و ۱۰۰ هزار واحد مسکن اجتماعی و حمایتی از سوی بنیاد مسکن در شهرهای کوچک، قرار دارد. دلیل تخصیص بودجه به این بخش‌ها این موارد است:

    براساس برنامه‌های تدارک دیده شده برای بخش مسکن قرار است تا پایان برنامه ششم توسعه، سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده شهری ساخته شود؛ همچنین قرار است به منظور ایجاد اختلاط جمعیتی در شهرهای جدید بخشی از زمین‌های موجود در این شهرها برای ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی طی دو سال به منظور واگذاری آنها به گروه‌های درآمدی متوسط، اختصاص یابد که ۱۰۰ هزار واحد از مجموع ۲۰۰ هزار واحد در نظر گرفته شده قرار است در سال ۹۸ احداث شود.

    باتوجه به اعلام آمادگی بنیاد مسکن برای افزایش فعالیت‌های ساختمانی خود در شهرهای کوچک، ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی به‌صورت سالانه در قالب طرح‌های مسکن حمایتی برای گروه‌های هدف در شهرهای کوچک در فهرست برنامه‌های بخش مسکن گنجانده شده که قرار است فعالیت‌های مربوط به این ساخت و سازها پس از تامین منابع کمکی مورد نیاز از سال ۹۸ شروع شود، ضمن اینکه هم‌اکنون حدود ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر نیمه‌تمام و در حال ساخت در کشور وجود دارد.

    در قالب تبصره ۸ لایحه بودجه ۹۸، در صورت تصویب مجلس، به دولت اجازه داده می‌شود برای عملیات آماده‌سازی، محوطه‌سازی، تامین خدمات روبنایی و زیربنایی و تکمیل واحدهای مسکن مهر، طرح‌های بازآفرینی شهری و احیای بافت‌های فرسوده و همچنین احداث واحدهای مسکن اجتماعی و حمایتی، دست‌کم چهار اقدام انجام شود.

    منابع پیشنهادی دیگری که در لایحه بودجه ۹۸ برای کمک به تامین و تجهیز مالی بخش مسکن پیشنهاد شده است کسب درآمدی معادل ۱۵۰۰ میلیارد تومان از محل فروش یا تهاتر زمین‌های وزارت راه و شهرسازی به منظور تامین مالی طرح‌های تعریف شده در بخش مسکن است؛ در بند دوم تبصره ۸ لایحه بودجه ۹۸، عنوان شده است که وزارت راه و شهرسازی از طریق شرکت مادرتخصصی عمران شهرهای جدید و سازمان ملی زمین و مسکن به عنوان دو زیرمجموعه این وزارتخانه که اراضی این وزارتخانه را در اختیار دارند، مجاز است تا سقف هزار و۵۰۰ میلیارد تومان از محل منابع داخلی یا تهاتر اراضی و املاک متعلق به این وزارتخانه را به قیمت کارشناسی صرف اجرای طرح‌های تعریف شده برای بخش مسکن کند.

    همچنین در قالب سومین بند از این تبصره، پیش‌بینی شده است در صورت درخواست مالکان واحدهای مسکن مهر، مالکیت عرصه (زمین) واحدهای مسکن مهر-زمین‌های اجاره‌ای ۹۹ساله هم به آنها منتقل شود؛ هم‌اکنون مالکان این واحدها تنها مالکیت اعیان یا بنای واحدهای مسکن مهر را در اختیار دارند؛ اما در لایحه بودجه ۹۸ پیشنهاد شده است در صورت درخواست مالکان، عرصه یا زمین این واحدها نیز با قیمت کارشناسی به آنها واگذار شود و از درآمد حاصل از آن به منظور اجرای طرح‌های مسکن استفاده شود.

    براساس چهارمین بند این تبصره، وزارت راه و شهرسازی در صورت تصویب مجلس مجاز خواهد بود زمین‌های متعلق به سازمان ملی زمین و مسکن وشرکت عمران شهرهای جدید را تا سقف ۳ هزار میلیارد تومان طی قراردادهایی با بانک‌های عامل و صندوق‌های تامین مالی در رهن آنان قرار دهد و متناسب با آن تسهیلات لازم را برای اجرای طرح‌های جامع، تفصیلی و آماده‌سازی مصوب اخذ و صرف تکمیل این طرح‌ها کند.همچنین از محل فروش عرصه واعیان طرح‌های تکمیل شده با رعایت قوانین و مقررات و گردش خزانه، با بانک‌های عامل تسویه و باقی‌مانده آن را به اجرای طرح‌های تدارک دیده شده برای بخش مسکن در سال آینده اختصاص دهد.

    درحالی که مجموع اعتبارات پیش‌بینی شده در قالب تبصره بند ۸ لایحه بودجه ۹۸ برای بخش مسکن حدود ۹ هزار و۵۰۰ میلیارد تومان است اما دست‌کم از محل واگذاری زمین‌های مسکن مهر به مالکان مبلغی حدود ۵۰۰ میلیارد تومان حاصل خواهد شد و بنابراین در صورت تصویب این لایحه، حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای برنامه‌های بخش مسکن در سال آینده محقق می‌شود و این منابع به منظور تکمیل و اتمام طرح مسکن مهر، ساخت ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده و... به کار گرفته می‌شود.