تهدید تعطیلی دولت امریکا برای رشد اقتصادی

گروه جهان| طلا تسلیمی|

رییس بانک مرکزی ایالت نیویورک درباره آسیب‌های تعطیلی دولت امریکا بر رشد اقتصادی این کشور هشدار داده و به بار سنگین بن‌بست کنونی در دولت فدرال بر سر برنامه بودجه سال مالی آتی بر دوش اقتصاد اشاره کرده است. دولت امریکا از 22 دسامبر در پی اختلاف‌نظرهای کاخ سفید تحت رهبری دونالد ترامپ و مجلس نمایندگان تحت کنترل حزب دموکرات بر سر تخصیص بودجه 5‌میلیارد دلاری برای ساخت دیوار در مرز مکزیک، تعطیل شده است و حدود 800‌هزار کارمند فدرال یا به مرخصی اجباری بدون حقوق رفته‌اند یا بدون گرفتن دستمزد مشغول به ‌کار هستند. این مناقشات فضای سیاسی در واشنگتن را به‌شدت مسموم کرده و اختلاف‌ها به جایی رسیده که رییس‌جمهوری از سفرهای از پیش برنامه‌ریزی شده نانسی پلوسی رییس مجلس نمایندگان به بروکسل و افغانستان جلوگیری کرده و دستور داده هواپیمای نظامی در اختیار او قرار ندهند. ترامپ پس از آن تصمیم به این کار گرفت که پلوسی در نامه‌ای از او خواست سخنرانی سالانه‌اش در کنگره را به بعد از بازگشایی دولت موکول کند. این اقدام ترامپ به‌ویژه زمانی وجهه انتقام‌گیری شخصی به خود گرفت که همزمان با لغو شدن سفر پلوسی با جت نظامی، ملانیا ترامپ از هواپیمای نظامی در پایگاه هوایی «اندروز» برای سفر به فلوریدا استفاده کرد و راهی تفرجگاه عیانی مارالاگو شد. اما جدای از مناقشات سیاسی حول محور تعطیلی دولت، نگرانی‌ها درباره خسارت‌های اقتصادی آن هم رو به افزایش است. جان ویلیامز یکی از سیاست‌گذاران ارشد پولی در بانک مرکزی امریکا در جدی‌ترین هشدار درباره ادامه طولانی‌ترین تعطیلی دولت امریکا در تاریخ، از ظهور شواهدی دال بر تاثیری آن بر رشد اقتصادی خبر داده است.

به گزارش فایننشال‌تایمز، فدرال رزرو در چند هفته گذشته چندین مرتبه اعلام کرده که مجبور شده چشم‌انداز خود از اقتصاد را به‌دلیل کاهش رشد اقتصادی در چین و آشفتگی در بازارهای مالی تغییر دهد. اما جان ویلیامز رییس فدرال رزرو ایالت نیویورک جمعه از تاثیرات منفی تعطیلی دولت بر اقتصاد خبر داد. او بلندمرتبه‌ترین مقامی محسوب می‌شود که در این زمینه سخن گفته است. او در سخنرانی در مجمع بانکدارهای نیوجرسی تاکید کرد بانک‌ها و دیگر نهادهای مالی اکنون در رابطه با وام‌دهی‌ها محتاطانه‌تر عمل می‌کنند و سیاست‌گذاران پولی در فدرال رزرو بی‌ثباتی‌های بیشتر ژئوپلیتیک را شاهد هستند و تعطیلی موقت دولت هم شروع به تاثیرگذاری بر رشد اقتصادی کرده است. او افزود که پیش‌بینی‌های کارشناسان اقتصادی حاکی از احتمال کاهش بین 0.5 تا 1‌درصدی رشد سه ماهه هستند که بستگی به زمان تعطیلی دولت دارد و ممکن است این کاهش رشد با بازگشایی دولت جبران شود.

جرومی پاول رییس فدرال رزرو هفته گذشته گفت که تعطیلی پیشین دولت امریکا با آسیب‌های دایمی همراه نشده، اما اگر تعطیلی بیش از اندازه طول بکشد، احتمال تغییر این تصویر وجود دارد. مشاوران کنگره می‌گویند هیچ نشانه‌ای مبنی بر احتمال رفع بن‌بست کنونی وجود ندارد و ترامپ و پلوسی در مناقشه‌ای شدید و تلافی‌جویانه درگیر هستند.

پلوسی جمعه سفر برنامه‌ریزی شده خود برای دیدار با نیروهای امریکایی در افغانستان را لغو کرد چون ترامپ اعلام کرده بود از سفر او با پرواز نظامی ممانعت و برنامه سفر او را علنی می‌کند. ترامپ این اقدام را در تلافی پیشنهاد پلوسی به تعلیق سخنرانی رییس‌جمهوری در کنگره با اشاره به نگرانی‌های امنیتی مربوط به تعطیلی دولت انجام داد.

حتی مشاوران اقتصادی ترامپ هم برآوردهای خود از آسیب‌های اقتصادی ناشی از تعطیلی دولت را افزایش داده‌اند. جدیدترین برآوردهای اقتصاددانان کاخ سفید نشان می‌دهد که تاثیر کارهای انجام نشده توسط 380‌هزار کارمند فدرال که به مرخصی اجباری رفته‌اند، هر هفته‌ای که تعطیلی ادامه پیدا می‌کند برابر با 0.08‌درصد از تولید ناخالص داخلی می‌کاهد. متوقف شدن کارهایی که توسط پیمانکاران فدرال انجام می‌شد هم 0.05‌درصد دیگر از تولید ناخالص داخلی کم می‌کند.

طبق گزارش منتشر شده توسط دانشگاه میشیگان، اعتماد مصرف‌کنندگان در ایالات متحده از زمان پیروز شدن ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری تاکنون به کم‌ترین سطح کاهش یافته که به‌گفته تحلیل‌گران، از برخی عوامل از جمله تعطیلی بخش‌هایی‌ از دولت فدرال و همچنین نگرانی درباره تعرفه‌ها و بی‌ثباتی در بازارهای مالی ناشی شده است.

ویلیامز در حالی که رشد 2 تا 2.5‌درصدی را برای سال 2019 پیش‌بینی می‌کرد، گفت: «چشم‌انداز کاهش سرعت رشد اقتصادی به این معنا نیست که باید برای عذاب و ترس و وحشت آماده شویم. اقتصاد همچنان قدرتمند و چشم‌انداز اقتصادی سلامت است. با این حال، رشد اقتصادی بالای جهانی، محرک‌های مالی و شرایط مالی مناسبی که در سال گذشته به رشد اقتصاد ایالات متحده کمک کردند، اکنون در حال کمرنگ شدن هستند.» او که یکی از اعضای اصلی گروه سیاست‌گذاران درباره استراتژی نرخ بهره ایالات متحده است، افزود: «باتوجه به نرخ نسبتا ثابت تورم، نرخ‌های بهره که به سطوح طبیعی نزدیک می‌شوند و آرام شدن بادهای موافق رشد اقتصادی، اکنون بایستی رویکردی محتاطانه، صبورانه و با قضاوت درست در پیش بگیریم. شعار اتکا بر داده‌ها اکنون بیش از هر زمانی معنا و مفهوم دارد.» مقامات فدرال رزرو از جمله جرومی پاول که در سال 2018 چهار مرتبه نرخ بهره را بالا بردند، اکنون از تحمل و بردباری بیشتر در رابطه با افزایش این نرخ سخن می‌گویند. پیش‌بینی کنونی فدرال رزرو دو مرتبه افزایش نرخ بهره در پایان سه ماهه اول و دوم در 2019 است، اما برخی صاحبان کسب‌و‌کار معتقدند که بانک مرکزی همین حالا هم با افزایش نرخ بهره چرخه اقتصادی را به‌شدت تحت فشار قرار داده است.