ساز و کار مالی ایران و اروپا دوشنبه ثبت می‌شود

گروه ایران|

در حالی که در ایران همه منتظر نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به دو لایحه سی‌اف‌تی و پالرمو هستند، تا تکلیف ایران در اف‌ای‌تی‌اف روشن شود، ‌یک منبع اروپایی اعلام کرد که روز دوشنبه، ‌پس‌فردا، اس‌پی‌وی یا همان سازوکار ویژه مالی اروپا، رونمایی و راه‌اندازی می‌شود .

بلومبرگ که به نقل از سه دیپلمات‌ اروپایی این خبر را داده بود اعلام کرد که اما هنوز مسائلی در این مورد باقی مانده که باید حل شود..

بر اساس این گزارش، کمیسیون اروپایی به خبرنگاران گفته است که اروپا قصد دارد «خیلی زود» این کانال ویژه موسوم به اس‌پی‌وی را ثبت کند. این کانال که از مدت‌ها پیش به ایران وعده داده شده، قرار است رابطه تجاری شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی با ایران را تا حدی تسهیل کند.

از اردیبهشت ماه امسال که دونالد ترامپ، ‌رییس‌جمهوری ایالات متحده بطور رسمی از برجام که معاهده بین‌المللی میان ایران و 5+1 بود خارج شد و ایران را تحریم کرد اتحادیه اروپا برای جلوگیری از تاثیر تحریم بر ایران تصمیم به راه‌اندازی ساز وکار ویژه مالی یا همان اس پی وی کرد . اما این ساز و کار تاکنون کند پیشرفت کرده است . همین امر سبب شد تا مقامات ایران نسبت به نیت خیر اتحادیه اروپا شک و تردید داشته باشند بطوری که هفته گذشته کمال خرازی، ‌رییس شورای راهبردی روابط خارجی، در دیدار با هیاتی از دیپلمات‌های ایتالیایی نسبت به این تاخیر هشدار داد .

در همین ارتباط بلومبرگ به نقل از «‌مایا کوچییانسیچ» سخنگوی «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «مقدمات اس پی وی پیشرفت داشته است و در مرحله پیشرفت‌هایی قرار دارد. امیدوارم که بتوانیم خیلی زود راه‌اندازی آن را اعلام کنیم. به همراه کشورهای مسوول، در حال کار روی این مساله هستیم.» سه دیپلمات اروپایی در این مورد با بلومبرگ گفت‌وگو کرده‌اند، اما به دلیل حساسیت مساله خواسته‌اند نامشان فاش نشود. یکی از این دیپلمات‌ها گفته روز ۲۸ ژانویه (۸ بهمن) به عنوان موعد رسمی اعلام ثبت SPV تعیین شده، با این وجود هنوز موضوعاتی باقی مانده که باید حل شود و همین امر می‌تواند زمان ثبت این کانال را به تعویق بیاندازد.

بر اساس گزارش‌های غیررسمی، قرار است این کانال در فرانسه راه‌اندازی شده و یک مدیر آلمانی برای آن منصوب شود. انگلیس هم به عنوان دیگر کشور اروپایی عضو گروه این اتحادیه و 4+1 سهامدار این شرکت حقوقی خواهد بود. اس‌پی‌وی در عمل یک شرکت است که وظیفه تسویه حساب میان شرکت‌های بدهکار به ایران و طلبکار از ایران را بر عهده خواهد داشت.

    آیا اس‌پی‌وی مربوط به نفت است ؟

پیش از این اعلام شده بود که اس پی وی مربوط به خرید نفت و درآمدهای نفتی از ایران است که در مقابل کالاهای اروپایی تسویه می‌شود، ‌اما به گفته مقامات اروپایی و ایرانی، ‌این ساز و کار تمامی درآمدهای ارزی ایران را در‌برمی‌گیرد حتی صادرکنندگان غیرنفتی هم می‌توانند از این ساز و کار استفاده کنند .

اس پی وی پیش از این در اوایل دهه 1990 و زمانی که امریکا، ‌کوبا را تحریم کرد به اجرا در آمده بود و توانست کوبا را از تحریم امریکا نجات دهد . در همین خصوص برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این موضوع می‌تواند از آثار تحریم بر ایران بکاهد .

در همین ارتباط «دیپلماسی ایرانی» به نقل از پولتیکو در خصوص آثار اس پی وی نوشته بود که آشکار است که ایجاد «اس‌پی‌وی» دشواری‌های خاص خود را داشته است. اتحادیه اروپا و اعضای آن هر روز در جهت انجام این نوع مهندسی‌های مالی اقدام نمی‌کنند. نظام مالی اروپا آنقدر با نظام مالی امریکا ارتباط نزدیکی دارد که یافتن افراد یا نهادهایی که حاضر باشند مخاطره قرارگیری در معرض تحریم‌های امریکا را به جان بخرند، بسیار دشوار است. اما این مساله که اتحادیه اروپا در جهت ایجاد «اس‌پی‌وی» اقدام کرده نشان می‌دهد که مقامات این بلوک خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای ایران را نشانه‌ای از نوعی بی‌ثباتی، غیر‌قابل پیش‌بینی بودن و نادیده گرفتن منافع متحدان در امریکا می‌دانند و این مساله سرنوشت دلار به عنوان ارز جهانی را تغییر خواهد داد.

«اس‌پی‌وی» قرار است در ابتدای امر نه برای دور زدن تحریم‌های امریکا، که به عنوان تسهیل‌کننده مبادلات تحریم نشده، عمل کند.

حتی اروپا با چنین رویکردی فشارها بر ایالات متحده را برای ایجاد کانال‌های واقع گرایانه برای تجارت اقلام بشردوستانه با ایران کاهش می‌دهد. «اس‌پی‌وی» محدود می‌تواند برخی از تاثیرات منفی تحریم‌ها را کاهش دهد؛ اما اتکا به ابزار ویژه مالی اروپا برای تجارت اقلام بشردوستانه اقدام اشتباهی خواهد بود. «اس‌پی‌وی» برای ایران از نظر اقتصادی اهمیت زیادی ندارد، اما از نظر سیاسی بسیار مهم است و این اصلا برای امریکا خوب نیست که دولت‌ها و شرکت‌های اروپایی در روابط خود با ایالات متحده تردید کنند.

«اس‌پی‌وی» ایجاد شده برای ایران به دست اندرکاران آن درسی می‌دهد که می‌توانند در آینده برای نمونه در ارتباط با شرکای تجاری غیر اروپایی همچون چین، از آن استفاده کنند. هرچه مبادلات بیشتر شود، تجربه و مهارت مقامات اروپایی هم در استقلال از ایالات متحده بیشتر می‌شود.