سهم ناچیز ایران ازگردشگری سلامت

اگرچه برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، ترکیه و ارمنستان تاکنون علاوه بر سایر حوزه‌های گردشگری درآمد قابل توجهی از گردشگری سلامت به دست آورده‌اند، اما این حوزه درآمدزا و پول‌ساز در ایران تاکنون مورد غفلت واقع شده است. طبق آنچه سازمان بین‌المللی گردشگری اعلام کرده، ایران در جهان رتبه 34 و در میان کشور‌های اسلامی رتبه 5 را ادر زمینه گردشگری سلامت دارد، اما هنوز هیچ مرجع رسمی آمار دقیق از گردشگران یا اتباع خارجی که به انگیزه درمان به ایران سفر می‌کنند، اعلام نکرده و حتی درآمدی که از این راه عاید کشور شده هم به درستی معلوم نیست. آخرین آمار از این صنعت پر سود به سال ۹۵ مربوط می‌شود که شورای راهبری گردشگری سلامت یک سال بعد آن را اعلام کرد. این آمار حکایت از آن داشت که با ثبت سفر و درمان ۱۵۰ هزار بیمار خارجی در سامانه وزارت بهداشت، سال ۹۵ حدود ۵۰۰ میلیون دلار درآمد از این محل برای کشور حاصل شده است که نیم درصد از سهم جهان می‌شود. اما روز گذشته رییس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمار تازه‌ای را اعلام کرده که نشان می‌دهد در فاصله سال 95 تا 97 درآمد گردشگری سلامت ایران تنها 500 میلیون دلار بیشتر از دو سال قبل شده و به است که البته بیشتر این درآمد هم به دلیل نبود متولی مشخص، به جیب دلالان رفته است. با وجود این اگرچه کارشناسان گردشگری بر کمبودهای این صنعت پر سود تاکید کرده و بر این باورند که ایران تا زمانی که چالش‌های زیرساختی گردشگری سلامت را حل نکند، نمی‌توان به عنوان یک برند در فضای بین‌المللی حضور پیدا کند، مسوولان بر این باورند که با برنامه‌ریزی منسجم می‌توان سهم ایران از صنعت گردشگری سلامت جهان را در یکسال آینده به پنج میلیارد دلار رساند. اگرچه یک دهه از عمر گردشگری سلامت در ایران می‌گذرد اما سهم کنونی ایران از این صنعت در جهان ناچیز است، موضوعی که سعید هاشم‌زاده، رییس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته به آن اشاره کرده و گفت: بر اساس آمار سال گذشته میلادی درآمد حاصل از این حوزه مهم در جهان 400 میلیارد دلار اعلام شد که از این میران سهم ایران یک میلیارد و 200 میلیون دلار بود. بر این اساس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی گردشگری سلامت در کشور، برنامه‌ریزی مدونی را با توجه به ظرفیت‌های موجود بیش از گذشته مورد توجه قرار داده است. او افزود: سند راهبردی گردشگری سلامت در سال‌های گذشته تهیه شده بود اما با کار کارشناسی انجام گرفته تغییراتی در آن انجام شده و به زودی ابلاغ می‌شود.یکی از چالش‌های پیش رو در حوزه صنعت گردشگری سلامت وجود دلالان است که متاسفانه خدمات بدون شناسنامه را به بیمار ارایه می‌کنند و این موضوع مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. در صورت فعالیت شرکت‌های مستقل تسهیل‌گر با توجه به وظایف تعریف شده می‌تواند فعالیت دلالان در حوزه گردشگری سلامت را به میزان قابل توجهی کاهش داد و این مهم باید مورد توجه قرار گیرد. اظهارات هاشم‌زاده در حالی است که چندی پیش، علی‌اصغر مونسان، رییس سازمان میراث فرهنگی‌، صنایع دستی و گردشگری با اطمینان دادن از اینکه در شش ماهه دوم سال، شمار گردشگران اروپایی در ایران رشد می‌کند، اعلام کرده بود افزایش سفر گردشگران کشورهای منطقه به ایران برای درمان با ۵۱ درصد رشد همراه بوده است. او افزود: این گردشگران در بخش گران، یعنی گردشگری سلامت سرمایه‌گذاری می‌کنند که برای کشور بسیار اهمیت دارد. ما به این مسافران، گردشگران ۲۵۰۰ دلاری می‌گوییم، در حالی که توریست‌های اروپایی، ۱۳۰۰ دلاری بودند.اظهارات مسوولان در حالی است که کارشناسان گردشگری معتقدند اگر ایران می‌خواهد سهم خود از گردشگری سلامت در دنیا را افزایش دهد، باید ابتدا نقاط ضعف این حوزه را شناخته و رفع کند. علی ملکی، کارشناس گردشگری درباره این موضوع به تعادل گفت: گسترش دلالی یکی از آسیب‌های اصلی به بدنه گردشگری سلامت کشور است. دلال‌ها با اعلام رقم‌های پایین و ارایه خدمات غیرسیستماتیک‌شان گردشگران سلامت بسیاری را به سمت خود جذب می‌کنند و مانع از فعالیت‌های آژانس‌های گردشگری می‌شوند. وجود دلال‌ها در این بازار، دست و پای بخش خصوصی را بسته است. با وجود آنکه برخی از شرکت‌های گردشگری در تلاش هستند تا توریسم درمانی را به‌صورت تخصصی و حرفه‌ای پیش ببرند. اما چون دولت نتوانسته است ساختار و ساز و کار را به درستی ساماندهی کند از ظرفیت موجود نتوانسته‌ به‌درستی بهره ببرد.