نشست ورشو حاشیه پررنگ‌تر از متن

تحلیلگران و رسانه‌های غربی اعتقاد دارند اگرچه در ظاهر تمرکز اصلی ایالات متحده بر ایران و امنیت خاورمیانه بیان شده است، اما هنوز هدف واقعی و خواسته‌های شرکت‌کنندگان در نشست ورشو مبهم، پرشمار و تاحدودی متفاوت است.

به گزارش ایرنا، اگرچه مقام‌های امریکایی و لهستانی مدعی هستند موضوع نشست در حال برگزاری «صلح و امنیت در خاورمیانه» به مسائلی کلی و در سطح کلان منطقه می‌پردازد اما ناگفته پیداست دستچین کردن دعوت‌شدگان و حضور تعدادی از مقام‌های کشورهای خاص نشان از اهدافی مبهم و نامشخص می‌دهد که دشمنی با ایران تنها بخشی از آن را تشکیل می‌دهد.

انتظارات متعدد و گاهی متناقضی از نشست امنیتی در ورشو مطرح می‌شود. تحلیلگران یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها از این نشست را آشکارتر شدن دشمنی امریکا و اروپا می‌دانند به گونه‌ای که سیاست‌های هر دو طرف در جهت بی‌تاثیرکردن خط مشی‌های طرف مقابل دنبال می‌شود. از طرف دیگر برخی کارشناسان و حتی رسانه‌های غربی یکی از اهداف جنبی نشست را نمایش نیمه‌رسمی از آشتی میان کشورهای عربی با سران رژیم صهیونیستی می‌دانند.

این‌گونه به نظر می‌رسد که ایالات متحده، کشورهای اروپایی و حتی برخی از دیگر کشورها هر یک با علاقه‌مندی خاصی به این نشست وارد شده‌اند و اهداف جنبی خود را از کنفرانس به اصطلاح صلح در خاورمیانه دنبال می‌کنند. شاید علت آن باشد که هدف کاخ سفید تنها دورهم جمع کردن تعدادی از کشورها بود و واشنگتن نتوانسته است چشم‌انداز منسجمی را برای خود و این کنفرانس طراحی و اجرا کند؛ شاید هم اهدافی را فراتر از هماهنگی گروهی از کشورها دنبال می‌کند. اگرچه در ورشو شاهد گردهمایی مجموعه‌ای از کشورها با علایق غیر هماهنگ هستیم، اما مهم‌ترین تحلیل‌ها از زاویه روابط ایالات متحده و اتحادیه اروپا به موضوع نشست ورشو توجه کرده‌اند. تارنمای خبری «المانیتور» در گزارش خود به این موضوع پرداخته است که آیا این نشست می‌تواند این دو قدرت را با یکدیگر متحد سازد.  گزارش در پاسخ به این سوال آورده است که نشست صلح و امنیت در خاورمیانه ممکن است نقطه عطفی در سیاست خارجی دونالد ترامپ در قبال ایران باشد. با اینکه لهستان تلاش کرد تا از نگرانی‌های ایران کم کند، اما بسیاری از مقام‌های امریکایی در سخنان خود بر تمرکز این نشست بر ایران تاکید کردند.

به نوشته این گزارش کاخ سفید به ویژه در دوره ترامپ اقدامات گوناگونی را علیه تهران انجام داد که در هیچ‌یک از آنها به نتیجه دلخواه خود دست پیدا نکرد. از این رو نشست در لهستان ادامه همان روندها در سیاست خارجی ایالات متحده علیه تهران دیده می‌شود که اکنون پس از شکست واشنگتن در ایجاد ائتلاف جهانی علیه ایران پیگیری می‌گردد.  در فوریه سال 2018 درست سه ماه قبل از خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران، ترامپ میزبان دیداری غیرمتعارف با نمایندگان اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد بود که در آن بر فعالیت‌های ایران در منطقه توجه خاصی شد. اما این دیدار آنگونه که انتظار می‌رفت برای کاخ سفید نتیجه بخش نبود و حتی پس از آن حمایت‌ها از برجام بیشتر هم شد. ترامپ در یک اقدام شگفت آور دیگر در ماه سپتامبر ریاست نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد را برعهده گرفت تا ضمن بررسی مسائل مربوط به اشاعه هسته‌ای گریزی هم به موضوع ایران هم بزند.  تارنمای خبری تحلیلی «ان.پی.آر» در گزارشی تاکید کرد با این حال هنوز اتحادیه اروپا بر سر خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران مخالف ایالات متحده باقی ماند.

این گزارش نیز نشست در ورشو را تلاش امریکا برای جلب حمایت در حوزه‌هایی جدید علیه ایران توصیف کرد و افزود: حضور «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه امریکا در لهستان و برنامه‌ریزی جامعی که برای نشست صورت گرفته است، نشان‌دهنده اهمیت کنفرانس برای امریکا است اما هنوز تعدادی از کشورها اروپایی با رویکرد ایالات متحده در مقابل ایران به ویژه خروج از توافق برجام مخالف هستند و آن را آشکار کرده‌اند.  از آنجا که هدف واقعی از این نشست هنوز آشکار نشده، باید منتظر گذشت زمان بود اما بسیاری از مقامات 70 کشور دعوت شده به لهستان یا در آن شرکت نکردند یا اینکه در سطحی بسیار پایین وارد آن شده‌اند. با این حال «برایان هوک» نماینده ویژه کاخ سفید در امور ایران مدعی است همین که برخی وزرای خارجه اروپایی همچون از انگلیس و ایتالیا در نشست ورشو حاضر هستند برای ایالات متحده راضی‌کننده است.

شبکه خبری «بلومبرگ» در زمینه اختلاف نظرها در برگزاری این نشست عنوان داشت با اینکه ایالات متحده علاقه دارد در این نشست تنها درباره ایران گفت‌وگو شود، اما اروپا به‌شدت با آن مخالف است.

به نوشته این شبکه امریکایی، با حضور پمپئو در کنفرانسی که ایالات متحده حامی اصلی آن است در مورد همه موضوع‌ها از جمله ایران مذاکره صورت می‌گیرد اما همزمان دیدگاه مخالف اروپایی‌ها صریح‌تر نمایان شده است. در گذشته اندک زمانی پس از اعلام برگزاری نشست ورشو، سه کشور اروپایی از راه‌اندازی کانال ویژه مالی با ایران خبر دادند. پیام نهایی شدن اجرای این طرح برای وزارت امور خارجه امریکا روشن است که می‌گوید اگر می‌خواهید اروپا با شما در کنفرانس امنیت خاورمیانه همکاری کند از تمرکز بر ایران خودداری کنید.