دوراهی دشوار اوپک؛ یک بار دیگر
گروه انرژی| نادی صبوری |
بهای نفت خام دیروز و در نخستین واکنش به توییت دونالد ترامپ در انتقاد از اوپک، با کاهشی قابل توجه در قیمت روبرو شد. بهای معاملات آتی نفت برنت با ۱۰ سنت یا ۰.۲ درصد کاهش، به ۶۴.۶۶ دلار در هر بشکه رسید. بلومبرگ در تحلیل این اتفاق نوشت: «اوپک یک بار دیگر در این موقعیت قرار گرفت که بین قیمت‌های پایین نفت خام و تحریک دونالد ترامپ کدام را انتخاب کند؟» . دونالد ترامپ روز دوشنبه در اکانت توییتر خود نوشت: «قیمت نفت زیادی بالا رفته است، اوپک لطفا ریلکس باش و موضوع رو سخت نکن، دنیا تحمل قیمت بالا رو نداره».
نفت برنت روز دوشنبه ۳.۵ درصد سقوط کرده و به پایین‌ترین قیمت از ۱۴ فوریه رسیده بود. بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۲۷ سنت یا ۰.۵ درصد کاهش، به ۵۵.۲۱ دلار در هر بشکه رسید. تحلیلگران می‌گویند امریکا که بزرگترین مصرف کننده نفت جهان است، مشتاق است با رشد اخیر قیمت‌های نفت که ناشی از محدودیت عرضه صادرکنندگان بزرگ بوده است، مقابله کند. قیمت نفت برنت از هشتم تا ۲۲ فوریه، ۸.۱ درصد رشد کرده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز دوشنبه نسبت به قیمت‌های نفت ابراز نگرانی کرد و درخواست‌های قبلی خود از اوپک برای ثابت نگه داشتن قیمت‌ها را تکرار کرد.
جفری هالی، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت OANDA گفت: این درخواست بسیاری از معامله گران را پس از صعود دو هفته‌ای قیمت‌های نفت غافلگیر گرد. بازارهای نفت در دو هفته اخیر نسبت به توافق تجاری میان آمریکا و چین خوش بین بوده‌اند. در نتیجه احتمالاً نسبت به چنین خبری آسیب پذیر بوده و با ریزش قیمت‌ها مواجه می‌شوند.
بر اساس گزارش رویترز، تحلیلگران اظهار کرده‌اند اگرچه ترامپ تلاش کرده قیمت‌های نفت را پایین ببرد اما تحریم‌های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا در رشد قیمت‌ها نقش داشته است. ترامپ مهلتی 180 روزه را برای 8 کشور خریدار نفت خام ایران وضع کرده است که طی آن مدت می‌توانند به خرید نفت خام از ایران ادامه دهند. هنوز اما مشخص نیست که این معافیت‌ها دوباره با شکل سابق تمدید می‌شوند یا نه.
دیروز «اس‌اند‌پی» گلوبال پلتس نوشت که واردات نفت خام پالایشگاه‌های ژاپنی از ایران در ماه ژانویه به روزانه 900 هزار بشکه رسیده است که رقمی بی‌سابقه محسوب می‌شود. برخی تحلیلگران عنوان می‌کنند که پالایشگاه‌های ژاپن به این دلیل که از وضعیت تمدید معافیت‌ها مطمئن نیستند می‌خواهند تا حد امکان در حال حاضر نفت خام سنگین را از ایران وارد کنند.
طبق آخرین آمار صادرات نفت خام ایران در ژانویه معادل 1 میلیون و 300 هزار بشکه در روز بوده است که البته افتی قابل توجه نسبت به قبل نشان می‌دهد.
توییت دونالد ترامپ در انتقاد از قیمت بالای نفت خام دو هفته پس از آن منتشر می‌شود که عربستان سعودی اعلام کرد کاهش تولید بیشتری را مد نظر دارد. سی ان بی سی دیروز نوشت که حالا تحلیلگران و معامله‌گران با این پرسش روبرو هستند که آیا عربستان به درخواست تلویحی ترامپ چراغ سبز نشان داده و سطح تولید را بالا برده یا حداقل در سطح فعلی حفظ می‌کند؟
این خبرگزاری در ادامه نوشت که تحریم‌های دولت ترامپ علیه 2 کشور عضو اوپک یعنی ایران و ونزوئلا عملا باعث شده است که قیمت‌های نفت خام دارای یک کف قیمتی مشخص باشند و از آن پایین‌تر نروند.
باب مک نالی رئیس یک شرکت مشاوره انرژی دیروز در تحلیل اینکه اوپک اکنون میان قیمت پایین نفت یا خشم ترامپ کدام را انتخاب می‌کند به بلومبرگ گفت: «تاریخ نشان داده است که اوپک و متحدانش نمی‌توانند خشم ترامپ را به طور کلی نادیده بگیرند»
بلومبرگ در ادامه تحلیل خود از وضع فعلی میان اوپک و ترامپ نوشت که تابستان امسال وقتی رئیس جمهوری ایالات متحده از اوپک خواست که قیمت‌ها را پایین بیاورد، عربستان سعودی در عرض چند ماه سطح تولید خود را به میزانی رساند که رکورد محسوب می‌شد.
از سویی برخی بر این باور هستند که ممکن است عربستان سعودی اکنون از امریکا بخواهد که در صورتی که نگران قیمت بالای نفت خام است از ذخایر استراتژیک نفت خام خود استفاده کند. اتفاقی که در امریکا چندان مرسوم نیست و آخرین باری که از آن استفاده شده به سال‌ها قبل باز می‌گردد.
بلومبرگ می‌نویسد که واکنش بازار نفت خام نشان می‌دهد که معامله‌گران نسبت به اینکه عربستان سعودی در مقابل خواسته ترامپ مقاومت کرده و تولید خود را بالا نبرد چندان اطمینانی ندارند.
جیوانی استونوو یک تحلیلگر نفتی در گروه «یو بی‌اس» می‌گوید: «ممکن است که ما دیگر شاهد مواضع تهاجمی عربستان در بحث کاهش تولید نفت خام نباشیم و در واقع شاهد این باشیم که از شیب کاهش عرضه کاسته شود»
این خبرگزاری می‌نویسد که اوپکی‌ها احتمالا نمی‌خواهند ریسک لایحه «نوپک» که امکان شکایت دولت امریکا از سازمان کشورهای صادرکننده نفتی را به اتهام «تبانی» برای قیمت مطرح می‌کند بالا ببرند.
تولیدکنندگان نفت خام حدود 22 روز دیگر در باکوی آذربایجان با یکدیگر دیدار می‌کنند و احتمالا در آن تاریخ موضع آن‌ها در خصوص این وضعیت بیشتر شفاف خواهد شد.
اما احتمالا انتخابی که اوپک و تولیدکنندگان نفت با آن روبرو هستند انتخابی بین بد و بدتر خواهد بود. ایون وینبرگ رئیس بخش تحقیقات کالای کامرز بنک می‌گوید: «چیزی به عنوان انتخاب خوب برای اوپک وجود نخواهد داشت»
بازی نوسان
بازار نفت خام نوسان قابل توجهی را تجربه می‌کند، افت 3 درصدی که دیروز رقم خورد، پس از گذشت 2 هفته صعودی، یک بار دیگر نشان داد که امسال سال «نوسان‌ها» برای نفت خام است. پیشتر در یک نشست در داووس با حضور فاتیح بیرول رئیس آژانس بین‌المللی انرژی این مسئله مورد بررسی قرار گرفته بود که سال 2019 بنا به دلایل مختلفی حتی از سال 2018 نیز سالی پرنوسان‌تر خواهد بود.
بیرول در تشریح فرآیندی که بازار نفت خام امسال از سر خواهد گذراند عنوان کرد: ««از یک طرف نگرانی‌های ژئوپلیتیک نسبت به سال گذشته بیشتر شده است و از طرف دیگر اقتصاد جهانی با کاهش در میزان رشد روبرو است. هنوز مشخص نیست که اثر این کاهش روی تقاضا برای نفت خام چطورخواهد بود. یکی از مهم‌ترین عناصر آن نیز چین است»
در واقع آنچه که این روزها بازار نفت شاهد آن بوده و دیروز نیز بر قیمت‌ها اثر گذاشت، حاصل نبرد روزانه‌ی عوامل خرسی و عوامل گاوی بازار هستند. توییت دونالد ترامپ یک بار دیگر این احتمال که عوامل گاوی مانندتوافق کاهش تولید اوپک در نهایت مغلوب شوند را تقویت کرد.
سطح تولید نفت خام امریکا در این میان عاملی بسیار تعیین‌کننده است. پیشتر یک تحلیلگر فوربس نوشته بود که خرسی‌ترین عاملی که اکنون بر بازار نفت خام حکمفرمایی می‌کند، افزایش شدید تولید نفت خام شیل در ایالات متحده است. با کاهش هزینه‌هایی که در فاصله سال‌های 2014 تا 2017 به این صنعت تحمیل شد، کارایی این صنعت اکنون در حدی است که تاکنون سابقه نداشته است. کاهش شدید متوسط هزینه سربه‌سری تولید نفت خام شیل از 80 دلار در هر بشکه به کمتر از 50 دلار در هر بشکه، در حال تسری به شکلی فزاینده، در دیگر اشکال تولید مانند تولید آف شور است. در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود که سطح تولید نفت خام امریکا به میزانی که تاکنون دیده نشده است افزایش یابد، این افزایش جای خالی کاهش عرضه از سوی برخی کشورها را پر می‌کند. اداره اطلاعات انرژی امریکا برآورد کرده است که 75 الی 85 درصد از نفت خام جدیدی که تا سال 2025 تولید خواهد شد، از سمت ایالات متحده خواهد بود.
