لابی عربستان برای فرار از فهرست سیاه
گروه جهان| طلا تسلیمی|
اعضای اتحادیه اروپا در پیشبرد پیش‌نویس طرح افزودن عربستان سعودی و 4قلمرو غیرضمیمه در ایالات متحده به فهرست سیاه پول‌شویی شکست خوردند. این شکست اتحادیه اروپا پس از آن بود که همه اعضای بلوک تقریبا به‌اتفاق آراء با این برنامه مخالفت کردند. دیپلمات‌های اتحادیه اروپا گفته‌اند 27عضو از این بلوک 28عضوی به رهبری بریتانیا، فرانسه، آلمان و هلند مانع از انتشار فهرست سیاه مربوطه شدند. این در حالی است که خبرهای مربوط به این فهرست خشم واشنگتن و ریاض را برانگیخته بود. به نظر می‌رسد اقدامات برخی از دیپلمات‌های اروپا برای جلوگیری از تصویب چنین فهرستی به‌دنبال چانه‌زنی‌های مقامات سعودی در نخستین نشست سران اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا در شرم‌الشیخ و نامه ملک سلمان پادشاه سعودی به سران همه کشورهای اتحادیه اروپا صورت گرفته است.
به نوشته فایننشال‌تایمز، شدت این مخالفت به این معناست که کمیسیون اروپا باید در پیش‌نویس فهرست 27موردی خود از قلمروهای خارج از اتحادیه اروپا که در زمینه مبارزه با پول‌شویی موفق عمل نکرده‌اند، تجدیدنظر کند. طبق پیش‌نویس بیانیه اتحادیه اروپا، کشورهای عضو این بلوک که تا پنجشنبه برای مخالفت با فهرست کمیسیون اروپایی فرصت داشتند، اعلام می‌کند که این فهرست در «روندی شفاف و معتبر» تهیه نشده است: «ما همگی خواهان تهیه فهرستی هستیم که از بالاترین ضوابط و استانداردها برخوردار باشد تا به این ترتیب بتوانیم مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریستی را بهبود بخشیم.»
در فهرست اتحادیه اروپا که ماه فوریه منتشر شد، نام عربستان سعودی، گوام، جزایر ویرجین ایالات متحده، ساموئای امریکایی و پورتوریکو آمده که هیچ کدام در فهرست سیاه بین‌المللی تهیه شده توسط گروه ویژه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) که نهاد جهانی در زمینه مبارزه با پول‌شویی است، دیده نمی‌شوند. در صورت تصویب این فهرست سیاه، بانک‌های اروپایی وظیفه داشتند سرمایه‌های کشورهای مربوطه را با دقت عمل بیشتری مورد بررسی قرار دهند. حمایت 27کشور از عدم انتشار فهرست به این معناست که آرای مورد نیاز برای وتوی این طرح به دست آمده است. توجیه بروکسل در ارایه این فهرست این بوده که باتوجه به یک سری روسایی‌های اخیر و سطح بالا در زمینه پول‌شویی، این فهرست سیاه می‌تواند به تشدید ضوابط برای محافظت از نظام بانک‌داری اروپا در برابر جریان‌های غیرقانونی سرمایه کمک کند. یکی از مقامات کمیسیون اروپا گفته باتوجه به وتوی انتشار فهرست سیاه پول‌شویی، کمیسیون مجبور است بار دیگر با دولت کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای تبیین روشی شفاف همکاری کند.
این در حالی است که دولت‌های سعودی و ایالات متحده اقدام اتحادیه اروپا در انتشار این فهرست را مبتنی بر انگیزه‌های سیاسی دانسته‌اند.گوردون ساندلند سفیر ایالات متحده در اتحادیه اروپا پیش‌تر اقدام کمیسیون به تبیین این فهرست را «کاملا سیاسی» خوانده و ابراز امیدواری کرده بود که کشورهای عضو اتحادیه اروپا از تصویب آن خودداری کنند: «به نظرم روند و شیوه تهیه فهرست سیاه پول‌شویی و نحوه برخورد کمیسیون اروپا نفرت‌انگیز است. فکر نمی‌کنم به نفع اتحادیه اروپا باشد که وارد دعوای دیگری با ایالات متحده و بسیاری از دیگر کشورهای دوست شود.»
به گفته دیپلمات‌های آگاه، نگرانی دولت‌های اروپایی در رد این فهرست بازتاب وحشت آنها از اقدام کمیسیون به اقدام سیاسی تا این اندازه حساس بوده که مخاطره آسیب به روابط دوجانبه کشورهای عضو با کشورهای سوم را در پی داشته است. این در حالی است که کمیسیون اروپا به تاکید اعلام کرده بارها درباره این فهرست با کشورهای عضو اتحادیه اروپا گفت‌وگو کرده است. کمسیون اروپایی در رابطه با انتشار فهرستی از حمایت پارلمان اروپا برخوردار است. گروهی متشکل از 29قانون‌گذار پارلمان اروپا روز پنجشنبه در نامه‌ای خطاب به فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جولیان کینگ و ورا یورووا از دیپلمات‌های ارشد کمیسیون اروپا نوشتند: «تهیه فهرست نهایی دستخوش لابی‌گری‌های سیاسی کشورهای عضو برمبنای روابط دوجانبه آنها با کشورهای مذکور شده و این مساله بطور جدی به اعتبار اتحادیه اروپا آسیب می‌زند.»
به گزارش رویترز، ملک سلمان پادشاه سعودی با ارسال نامه‌ای به رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا از آنها خواسته است تا عربستان را از این فهرست خارج کنند. در این نامه آمده است: «قرار دادن عربستان سعودی در چنین فهرستی از سویی به شهرت این کشور لطمه می‌زند و از سوی دیگر، مشکلاتی برای تجارت و گردش سرمایه بین عربستان و اتحادیه اروپا ایجاد خواهد کرد.» عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان سلاح و مهمات تولیدی اتحادیه اروپا به شمار می‌رود. ظاهرا یک مقام دیپلماتیک از ایالات متحده هم کشورهای اتحادیه اروپا را برای ایجاد تغییر در پیش‌نویس فهرست سیاه تحت فشار قرار داده است. وزارت خزانه‌داری ایالات متحده اعلام کرد که کمیسیون اروپا برای تببین این فهرست از شیوه‌ای «ناقص» استفاده کرده است و به همین جهت قرار گرفتن قلمروهای ایالات متحده امریکا در این فهرست را رد می‌کند. یک دیپلمات اروپایی گفته عربستان سعودی روز چهارشنبه همه سفرای کشورهای اتحادیه اروپا را برای دیدار با وزیر اقتصاد این کشور و گفت‌وگو درباره این فهرست فراخوانده است. این دیپلمات افزود: «ریاض تهدید کرده است اگر فهرست سیاه پول‌شویی تصویب شود، تمام قراردادهای تجاری با اتحادیه اروپا را لغو خواهد کرد.»
این اولین مرتبه است که اتحادیه اروپا برای تبیین فهرست سیاه پول‌شویی ضوابط سخت‌گیرانه‌تری را نسبت به روش‌های گروه ویژه اقدام مالی به کار می‌گیرد. در نسخه اول این فهرست نام کشورهایی چون نیجریه، پاناما، لیبی، باهاما، پاکستان، کره‌شمالی و افغانستان به چشم می‌خورد. بر اساس ضوابط جدید اتحادیه اروپا، کشورهایی در این فهرست قرار می‌گیرند که در استراتژی مبارزه با پول‌شویی و مقابله با تامین مالی تروریسم نقص‌هایی جدی دارند و می‌توانند تهدیدی جدی برای نظام مالی اتحادیه اروپا باشند.
