سپهسالار رییس‌الوزرا شد

۱۳۹۷/۱۲/۱۳ - ۰۰:۱۳:۲۵
کد خبر: ۱۴۰۷۸۴
سپهسالار رییس‌الوزرا شد

سیزدهم اسفند 1294، محمد‌ولی‌خان سپهدار تنکابنی با دریافت لقب سپهسالار اعظم از طرف احمد شاه به نخست‌وزیری (رییس‌الوزرایی) انتخاب شد. این سومین دوره از رییس‌الوزرایی او بود.  حمدولی خلعتبری معروف به محمدولی‌خان تنکابنی از جمله سیاستمداران ایرانی است که قضاوت درباره‌اش سیاه و سفید است؛ موافقین او را مشروطه خواه می‌دانند و مخالفین فرصت طلب . محمدولی‌خان تنکابنی در سال 1264 هجری قمری در روستای «اشتاج» از توابع تنکابن (شهسوار) به دنیا آمد. او پس از دوران کودکی به تهران رفت و در سن 12 سالگی با درجه‌ سرهنگی وارد خدمت نظام شد. او به دلیل خدماتش به دربار قاجار، لقب سپهسالار اعظم را دریافت کرد و پس از به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه، مامور دفع مشروطه خواهان آذربایجان شد، اما به جای مقابله، به آنان پیوست و در این جریان نقش آفرین شد.  محمدعلی شاه در پی این اقدام، سپه سالار اعظم را یاغی اعلام کرد و طی فرمانی کلیه‌ عناوین و القاب او را سلب کرد. پس از فتح تهران توسط نیروهای محمد‌ولی‌خان و نیروهای بختیاری تحت رهبری علیقلی‌خان سردار اسعد بختیاری و پناهنده شدن محمدعلی شاه به سفارت روسیه، سپهدار تنکابنی چندین بار مامور تشکیل کابینه شد، کابینه‌هایی که به دلایل مختلف عمر چندانی نداشتند.  مشروطه‌خواهی سپهسالار را عده‌ای به دلیل اختلافات او با بخش‌هایی از دربار قاجار و به‌ویژه شخص عین الدوله می‌دانند و عده‌ای به خاطر تشخیص موقعیت و شم سیاسی او، که غروب استبداد قاجاری را پیش‌بینی کرده و به موقع جبهه عوض کرده و به جنبش آزادی‌خواهانه و استقلال‌طلبانه مشروطیت که رو به گسترش و فراگیری ملی بود پیوست. اما او که در آستانه پیروزی مشروطیت یکی از بزرگ‌ترین ملاکین ایران بود، به خاطر منافع آتی خویش هرگز از ته دل تعلق خود را در آن صف نمی‌دانست و دودلی‌های وی در یورش مشروطه‌خواهان گیلان به تهران، اگر با عزم راسخ و قاطعیت انقلابیون گیلان و تنکابن و کجور، به سرکردگی سرتیپ دیوسالار (سالار فاتح) خنثی نمی‌شد، مانع از فتح تهران می‌شد.  محمدولی‌خان تنکابنی با به قدرت رسیدن رضاخان همانند بسیاری از افراد وابسته به دربار قاجار زندانی و تمامی اموال و دارایی‌هایش مصادره شد.

سپهسالار اعظم بر اثر این فشار‌ها دست به خودکشی زد و طبق وصیتش او را در امامزاده صالح تجریش دفن کردند.