3 پیشنهاد تجاری «تهران» به «لندن»
تعادل|
پارلمان اقتصادی پایتخت میزبان هیاتی متشکل از مقامات انگلیسی بود تا زمینه‌های توسعه مراودات تجاری و مشکلات میان دو کشور مورد واکاوی قرار گیرد. پس از رونمایی اتحادیه اروپا از کانال ویژه مالی با ایران موسوم به «اینستکس»، حضور مقامات انگلیسی از جمله فرستاده عالیرتبه بازرگانی دولت انگلیس به همراه سفیر و رییس بخش بازرگانی این کشور در اتاق تهران و ابراز تمایل بنگاه‌های انگلیسی برای مراوده با ایران را می‌توان عزم جدی اروپایی‌ها برای عملیاتی شدن این کانال مالی عنوان کرد. چراکه منتقدان ایجاد این کانال مالی و تجاری را تنها یک اقدام ظاهری از سوی اتحادیه اروپا توصیف کردند. این در حالی است که سفیر انگلیس در تهران، از اشتیاق کشورهای دیگری چون «بلژیک» برای ملحق شدن به فهرست کشورهای همراه با «اینستکس» خبر داد. همچنین در این دیدار، پیشنهادهایی برای ارتقاء مراودات تجاری مابین دو کشور مطرح شد. در این راستا، اتاق تهران، سه پیشنهاد مشخص به لندن مخابره کرد؛ نخست اینکه فهرستی از کالاهایی که در دایره تحریم‌ها قرار ندارند، تهیه شود تا تمرکز روی تجارت با آنها صورت پذیرد. با اتخاذ این روش، می‌توان علاوه بر حفظ روند تجارت میان دو کشور، سطح مراودات تجاری را در دوران اعمال تحریم‌ها افزایش داد. «استفاده از ظرفیت بنگاه‌های کوچک و متوسط» و « برگزاری سمینارها در اروپا برای معرفی زمینه‌های سرمایه‌گذاری در ایران» از دیگر پیشنهادهای بخش خصوصی به طرف انگلیسی بود. در مقابل، نمایندگان بریتانیا در ایران هم ضمن تاکید بر ارتقای سطح مناسبات تجاری با ایران و برنامه‌ریزی برای اهداف کوتاه و بلندمدت در همکاری با ایران، پیشنهاد همکاری در «حوزه سلامت و برپایی نمایشگاه‌ها و همایش‌های دوجانبه» را به اعضای اتاق تهران دادند. اما در میان راهکارهای مطرح شده، چاره‌اندیشی در مورد چالش‌ها و موانع بانکی همچنان از موضوعاتی بود که طرف خارجی بر آن تاکید داشت.
چند تن از مقامات انگلیسی از جمله فرستاده عالیرتبه بازرگانی دولت انگلیس به همراه سفیر و رییس بخش بازرگانی این کشور با حضور در اتاق تهران، راه‌های توسعه مراودات دوجانبه را بررسی کردند. کشور انگلیس از گذشته جزو مقاصد صادراتی ایران بوده اما همزمان با بازگشت تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه ایران، مرادودات تجاری با این کشور همانند سایر کشورهای اتحادیه اروپا با چالش روبرو شده است. مروری بر آمارهای رسمی از روند تجارت خارجی ایران، نشان از آن دارد که انگلیس جزو 40 کشور هدف صادراتی ایران بوده است. ارزش واردات ایران از این کشور در فصل بهار سال جاری حدود ۱۸۶ میلیون دلار و ارزش صادرات ایران به انگلستان ۱۲ میلیون دلار بود. در مجموع تراز تجاری ایران با این کشور اروپایی در فصل ابتدایی سال جاری منفی ۱۷۵ میلیون دلار بود.
اما از دیگر سو، پس از خروج امریکا از برجام، اروپایی‌ها مکررا اظهار کردند که قصد حمایت از برجام را داشته و تمام تلاش خود را در به حداقل رساندن آثار تحریم‌های امریکا علیه ایران خواهند کرد. حال پس از گذشت ماه‌ها و دادن وعده‌های تکراری در راه‌اندازی ساز وکار مالی اروپایی (SPV) با ایران برای ادامه مبادلات تجاری، نهایتا در روز پنج‌شنبه ۱۱ بهمن ماه، این کانال مالی با نام «اینستکس» در فرانسه ثبت و مدیریت آن را «پر شیفر» آلمانی با سابقه طولانی مدیریت در کامرز بانک بر عهده گرفت. تاکنون سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلستان پیشنهاد کرده‌اند که برای عملیاتی شدن سریع کانال مالی که برای تسهیل تجارت بین دو کشور در تمامی زمینه‌ها تاسیس شده است، فاز اول آن به پرداخت‌های مرتبط با اقلام کالاهای اساسی و پزشکی اختصاص یابد. اگرچه باور عمومی بر این بود که ایجاد این کانال تنها اقدامی ظاهری از سوی اتحادیه اروپا است، اما حضور مقامات عالیرتبه بریتانیا در جمع فعالان اقتصادی را می‌توان به عنوان تلاش این کشور برای حفظ روابط تجاری خود با ایران برشمرد.
خواسته اتاق تهران از نمایندگان انگلیسی چه بود
در آغاز این نشست، فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان و رییس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران از ضرورت ارتقای سطح همکاری‌های تجاری ایران و سایر کشور‌ها از جمله انگلستان سخن گفت و سپس با اشاره به رونمایی از کانال ویژه مالی«اینستکس» توسط اتحادیه اروپا گفت: ما تاکید بسیاری داریم که اتاق بازرگانی در زمینه فعال‌سازی این ابزار مالی در ایران و بهره‌برداری از آن مشارکت جدی داشته باشد. او همچنین به ظرفیت‌های اتاق تهران، به عنوان بزرگ‌ترین اتاق بازرگانی کشور و سهم فعالان اقتصادی عضو این اتاق در تولید ناخالص داخلی کشور اشاره کرد و گفت: بخش عمده‌ای از اعضای اتاق تهران، بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME) هستند و اتاق تهران در نظر دارد در شرایط سخت تحریم به دنبال حمایت ویژه از آنان با گشایش‌هایی در داخل و ایجاد کانال‌های ارتباطی با خارج باشد. ما معتقدیم می‌توان از طریق شرکت‌های کوچک و متوسط نسبت به توسعه همکاری‌های دوجانبه اقدام کنیم. مستوفی با بیان اینکه برای تشویق و ارایه مشاوره به تجار و سرمایه‌گذاران، یک مرکز با عنوان مرکز خدمات سرمایه‌گذاری در اتاق بازرگانی تهران راه‌اندازی شده است، ادامه داد: در سایت این مرکز، جزییاتی درباره مقررات، شرایط و پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری در ایران موجود است. همچنین اتاق تهران آماده است سمیناری در اروپا برای معرفی زمینه‌های سرمایه‌گذاری در ایران برگزار کند. این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران همچنین در پیشنهادی گفت: بخش‌هایی از اقتصاد ایران تحت تاثیر تحریم‌ها هستند. اما ما می‌توانیم فهرستی از کالاهایی که تحریم نیستند را تهیه کرده و روی تجارت آنها تمرکز کنیم. محمدرضا بختیاری، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران نیز از برنامه‌ریزی برخی متخصصان و کارشناسان ایرانی برای برگزاری یک نمایشگاه تجاری در لندن خبر داد و تصریح کرد: محصولات ایرانی می‌تواند در این نمایشگاه که در ماه ژوئن در لندن برپا می‌شود، در معرض نمایش قرار گیرد. بختیاری همچنین با اشاره به راه‌اندازی با تاخیر کانال مالی اینستکس، این پرسش را مطرح کرد که به غیر از سه کشور انگلستان، آلمان و فرانسه، آیا سایر اعضای اتحادیه اروپا نیز مایل به پیوستن به اینستکس هستند؟
اما انگلیسی‌ها چه پیشنهادی مطرح کردند
در ادامه این دیدار، «رابرت مک‌ایر»، سفیر انگلستان در ایران، با اشاره به فشارهای امریکا برای کاهش مراودات تجاری با ایران گفت: ما می‌توانیم سطح مناسبات تجاری با ایران را ارتقا ببخشیم و و همان‌طور که اتحادیه اروپا در حال تشویق شرکت‌ها برای توسعه ارتباط با ایران است، ما نیز می‌توانیم برای اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت برنامه‌ریزی کنیم. «مک ایر» در پاسخ به پرسش معاون امور بین‌الملل اتاق تهران از اشتیاق کشورهای دیگر، نظیر بلژیک برای ملحق شدن به فهرست کشورهای همراه با اینستکس خبر داد. سفیر انگلیس همچنین در واکنش به پیشنهاد رییس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران نیز گفت: علاوه بر تهیه فهرستی از اقلام مشمول تحریم و کالاهای غیرتحریمی، ضرورت دارد در مورد سایر چالش‌ها و مشکلات بانکی نیز چاره‌اندیشی شود.
در ادامه، «کیت ویلینگز»، مدیر بخش بازرگانی سفارت انگلستان نیز طی سخنانی، عنوان کرد که با وجود مشکلات بانکی، شرکت‌های انگلیسی و اروپایی مشتاق به توسعه مراودات با ایران هستند. او گفت: برای ما بسیار مهم است که بتوانیم مشکلات موجود کنونی را حل کنیم؛ اگرچه با وجود تحریم‌ها، پیدا کردن راه‌های مناسب بسیار سخت شده است. ما و صادرکنندگان انگلیسی برای صادرات و واردات از ایران بسیار مشتاق هستیم.
از دیگرسو، «سایمون پنی»، فرستاده عالیرتبه بازرگانی دولت انگلیس نیز با اشاره به وجود مشکلات بانکی به عنوان موانعی در مسیر مبادلات تجاری دو کشورگفت: ما نیازمند همکاری جدی شرکت‌های ایرانی و بریتانیایی هستیم و برای مثال، حوزه سلامت و مراقبت‌های بهداشتی یک فرصت استثنایی و قابل توجه برای همکاری است که می‌توانیم روی آن کار کنیم. ما نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق برای تجارت پس از اینستکس هستیم و در همین راستا، لازم است برای برپایی نمایشگاه‌ها و همایش‌های دوجانبه نیز برنامه‌ریزی کنیم.
