دوستان بزرگ، شرکای کوچک
راه‌های گسترش روابط تجاری و اقتصادی ایران و بلغارستان با حضور سفیر بلغارستان در ایران بررسی شد و دو طرف با اشاره به ظرفیت‌های دو کشور، خواستار توسعه مراودات تجاری و اقتصادی شدند. به گفته فعالان بخش خصوصی، بلغارستان می‌تواند دروازه تجاری ورود ایران به اتحادیه اروپا باشد.
در آغاز این دیدار، محمدرضا بختیاری، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران گفت: اگرچه حجم تجارت ایران و بلغارستان چشمگیر نیست اما از کیفیت خوبی برخوردار است. با این حال سطح تجارت دو کشور باید متناسب با امکانات باید افزایش پیدا کند. اگر اینستکس راه‌اندازی شود، شرکت‌های کوچک و متوسط ایرانی می‌توانند با همتایان خود در بلغارستان همکاری داشته باشند و این سطح مبادلات تجاری را ارتقا خواهد بخشید. بدیهی است که شأن روابط دو کشور بیش از ارقام فعلی است. دبیرکل اتاق تهران نیز در این همایش، با توضیح اینکه حجم مناسبات تجاری دو کشور ایران و بلغارستان در شأن و جایگاه روابط تاریخی این دو کشور قرار ندارد، گفت: بلغارستان می‌تواند دروازه تجاری ورود ایران به اتحادیه اروپا باشد. بهمن عشقی با بیان اینکه حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال 2017 رقمی در حدود 121 میلیون دلار بود، افزود: در حالی کشور بلغارستان طی این سال، در حدود 3.2 میلیارد دلار کالا از منطقه خاورمیانه وارد کرد که رقم واردات این کشور از ایران تنها 62 میلیون دلار بود و این مساله باید ریشه‌یابی شود.
دبیرکل اتاق تهران افزود: تجارت خارجی بلغارستان نشان می‌دهد که این کشور از مجموع 26 ردیف کالایی در جهان، معادل 12.5 میلیارد دلار کالا وارد می‌کند در حالی که ایران از این تعداد ردیف کالایی، سالانه 52 میلیارد دلار صادرات انجام می‌دهد اما ارزش واردات بلغارستان از ایران در مجموع این 26 ردیف کالایی فقط 106 هزار دلار است. بنابراین باید نقص‌ها و کاستی‌هایی که منجر به کم‌کاری‌ها در تجارت میان دو کشور شده است، مورد بررسی قرار گرفته و موانع برداشته شود. عشقی افزود: بخش خصوصی باید به صورت مطالبه‌گرانه از وزارت امور خارجه کشور بخواهد تا فضای تجارت خارجی با سایر کشورها برای فعالان اقتصادی ایران بازتر شود و بخش خصوصی نیز خواسته‌ها خود را به صورت دقیق و شفاف بیان کند.
تمایل بلغارستان برای حضور در ایران
حبیب‌اله ملکشاهی، رییس اداره اول شرق اروپا در وزارت امور خارجه، نیز با اشاره مختصر به مشترکات تاریخی دو کشور گفت: بلغارستان از اولین کشورهایی بود که اتقلاب اسلامی ایران را به رسمیت شناخت و چه در دوران انقلاب و چه بعد از آن هیچ نقطه تیره سیاسی میان دو کشور نبوده است و البته تحولاتی در نظام بین‌الملل رخ داد که ایران و بلغارستان متاثر شدند. او افزود: بعد از امضای برجام، دولت‌های اروپایی در راستای ظرفیت موجود در ایران به ایران بازگشتند و نخست‌وزیر بلغارستان در تیر ماه 95 با هیات 35 نفری به ایران آمد و رویکرد نخست‌وزیر بر تعاملات و روابط اقتصادی متمرکز بود. او خاطرنشان کرد: تا روز خروج امریکا از برجام روابط دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله گردشگری، اقتصادی، آکادمیک و ... رو به توسعه بود تا جایی که 29 تا 30 هزار ویزا برای ایرانی‌ها صادر شد. اما بعد از 18 اردیبهشت این روند تغییر پیدا کرده و حجم روابط در 10 ماه گذشته به 63 میلیون یورو تنزل پیدا کرده است.
ملکشاهی ادامه داد: امریکا بعد از خروج از برجام کشورهای دیگر را به سمت خود کشانده و این مساله بر روابط ایران با دیگر کشورها تاثیر منفی گذاشت و سایر کشورهای اروپایی نیز به دلیل وابستگی اقتصادی به امریکا کمتر با ایران ارتباط پیدا کردند. در دهه هشتاد بلغاری‌ها تامین‌کننده کالاهای اساسی در ایران بودند و این ظرفیت را دارند که بتوانند مجدد به ایران کمک کنند. رییس اداره اول شرق اروپا در وزارت امور خارجه با اشاره به حضور وزیر اقتصاد بلغارستان در ایران بعد از برجام اظهار کرد: این مساله نشان‌دهنده تمایل بلغارستان به همکاری اقتصادی با ایران است و همچنین سفیر این کشور نقش مهمی در برقراری روابط ایران و اتحادیه اروپا ایفا کرده است و بیانیه صوفیا نیز یک اقدام مهم و اساسی بود. ما با بلغارستان مشکلات سیاسی و فرهنگی و ... نداریم نکته کلیدی این است که ایران تحت فشار سنگین و حداکثری امریکا است اما این بدان معنا نیست که ما نمی‌توانیم از این مشکلات عبور کنیم. او به وابستگی اقتصاد بلغارستان به اقتصاد جهانی و همچنین وابستگی اقتصاد جهانی به ایالات متحده امریکا اشاره کرد و گفت: سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا دولت بلغارستان می‌تواند برای ایرانی‌ها حساب بانکی باز کند بطوری که تراکنش‌های مالی صورت بگیرد؟ او کمیسیون مشترک دو کشور را که از 26 تا 29 فروردین ماه در بلغارستان برگزار می‌شود، فرصتی برای رفع مشکلات دانست و تاکید کرد: اگرچه ایران و بلغارستان هر دو تحت فشار هستند، اما باز هم می‌توان روی تبادل کالا، رفع مشکلات بانکی، گشایش حساب برای تجار و بازرگانان ایرانی تمرکز کرد. در شرایط کنونی ایران برای بلغارستان یک ظرفیت محسوب می‌شود.
اقتصاد‌های مکمل
«کریستو پولنداکوف»، سفیر بلغارستان در ایران هم در ابتدای سخنانش با اشاره به برگزاری قریب‌الوقوع کمیسیون مشترک ایران و بلغارستان گفت که شایسته است، بخش خصوصی دو کشور از این فرصت بهره بگیرند و روابط تجاری دو کشور را ارتقا دهند. او ابراز امیدواری کرد که دو طرف بتوانند راه‌هایی برای توسعه مراودات تجاری بیابند و از تعارفات معمول به مرحله اجرا برسند. «پولنداکوف» سپس به اشتراکات فرهنگی ایران و بلغارستان اشاره و عنوان کرد که این اشتراکات نشان می‌دهد دو ملت تا چه حد به یکدیگر نزدیک هستند و البته دو کشور سوابق درخشانی در حوزه تجارت دارند. «پولنداکوف» اقتصاد ایران و بلغارستان را مکمل یکدیگر توصیف کرد و افزود: ما باید از حسن همجواری بهره بگیریم و تجارت دو کشور را سرعت ببخشیم.
او در ادامه به برخی ویژگی‌های اقتصاد بلغارستان پرداخت و گفت: بلغارستان به عنوان قطب جذاب سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود و این ویژگی به دلیل برقراری ثبات سیاسی و اقتصادی حاصل شده است. تولید در کشور ما با رعایت آخرین استانداردها صورت می‌گیرد. بطوری که هر آنچه در آلمان تولید می‌شود، در همان سطح کیفی در بلغارستان نیز تولید می‌شود. سفیر بلغارستان در ایران در ادامه، کشور خود را کریدور ورود به منطقه شینگن و اتحادیه اروپا برشمرد و توضیح داد: به دلیل اعمال سیاست‌های پایدار، بلغارستان موفق شد که به یکی از بهترین کشورها از منظر مالیات شرکتی و مالیات درآمد شخصی با نرخ 10درصد تبدیل شود. همچنین کسب و کارها از معافیت دو ساله در پرداخت مالیات بر ارزش افزوده برخوردارند. «پولنداکوف» در ادامه بار دیگر به ضرورت ارتقای سطح مناسبات تجاری دو کشور تاکید کرد و گفت: هدفگذاری یک میلیارد دلاری برای تجارت دو کشور که نخست‌وزیر بلغارستان از آن سخن گفت، رقم دور از ذهنی نیست و اراده سیاسی برای تحقق آن وجود دارد. اگرچه مبادلات تجاری اکنون در سطح نازلی قرار دارد و برای افزایش این رقم باید تسهیل‌گری صورت گیرد.
او با بیان اینکه حذف واسطه‌ها به کاهش هزینه‌های تجاری منتهی می‌شود، ادامه داد: اگر راهبرد تجاری داشته باشیم، می‌توانیم قوانین را نیز متناسب با این راهبرد اصلاح کنیم. برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور در ماه آینده نیز به تحقق این امر کمک خواهد کرد. در واقع باید مشکلات فراروی تجارت دو کشور را در قالب این کمیسیون احصا کرده و برای آن راه‌حل پیدا کنیم. در این راستا، تجارت ترجیحی می‌تواند به افزایش مراودات تجاری کمک کند. همچنین باید به یکدیگر در جهت تسهیل روابط بانکی کمک کنیم. در عین حال ایران و بلغارستان می‌توانند توافقنامه دوجانبه برای کاهش هزینه و کاهش زمان ترخیص و پردازش کالا منعقد کنند. سفیر بلغارستان در ایران، اتصال ریلی میان دو کشور را بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: استانبول از طریق خطوط ریلی در حال اتصال به صوفیه، پایتخت بلغارستان، است و چرا ایران به این خطوط ریلی متصل نشود؟ توسعه این خطوط به کاهش هزینه‌های حمل و نقل منجر خواهد شد.
