دموکراسی و اینترنت: ماه عسل کوتاه‌مدت

۱۳۹۷/۱۲/۲۰ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۴۱۲۶۳

کمیسیون دموکراسی و انتخابات در عصر دیجیتال در بنیاد کوفی عنان در راستای ارایه خط مشی‌هایی در حمایت از دموکراسی‌ها، به ویژه دموکراسی‌های جنوب جهانی فعالیت می‌کند. پروفسور ناتانیل پرسیلی استاد حقوق دانشگاه استنفورد در تحقیقات خود تمایلات دیجیتال و میزان تاثیرگذاری احتمالی آنها و همچنین رهبران جهان فناوری، زندگی سیاسی و دانشگاهی بر دموکراسی را مورد بررسی قرار داده است .

دیپلماسی ایرانی با بیان این مطلب افزود: در عرض دو سال گذشته دیدگاه مثبت عمومی به تاثیرات اینترنت بر دولت داری بطور کلی به دیدگاهی بدبینانه تبدیل شد. وعده اصلی فناوری‌های دیجیتال دموکراسی بی‌حد و مرز و بدون تاثر برای همه بود: قدرتمند کردن آنهایی که صدایشان به جایی نمی‌رسد، درهم شکستن مرزها و ایجاد جوامع فرامرزی، و از بین بردن ارجحیت نخبگان که گفتمان سیاسی را محدود کرده‌اند. اما اکنون درباره تحقق این وعده در پی این نگرانی از اینکه بیشتر ویژگی‌های دموکراتیک اینترنت در حقیقت خودشان دموکراسی را به خطر می‌اندازند، شک و تردیدهایی ایجاد شده است. در این دیدگاه، دموکراسی‌ها هزینه گزافی برای آزادی اینترنتی پرداخت می‌کنند؛ هزینه‌ای که به دلیل اطلاعات نادرست، سخنان تنفرآمیز، تحریک و دخالت خارجی در انتخابات ایجاد شده است؛ آنها همچنین به اسیرانی در دست قدرت اقتصادی یک سری پلت فرم‌های خاص تبدیل شده‌اند و اینها جدای از چالش‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی و نظارت بر گفتار است که این قطب‌های انحصاری اطلاعاتی قدرتمند به دست آورده‌اند.

با این حال، منتقدان این دیدگاه به این مساله اشاره می‌کنند که همه انقلاب‌ها در زمینه ارتباطات (از مطبوعات گرفته تا تلویزیون و اینترنت) هزینه‌ها و مزایایی داشته‌اند و بطور یکسان هدف انتقادهایی بوده‌اند. معمولا هم این انتقادها ارتباطی با اختلالات سیاسی وقت نداشته است. برای نمونه، ظهور پوپولیسم در سراسر جهان با انقلاب اطلاعاتی مبتنی بر اینترنت همزمان شده است، اما با وجود بی‌اعتمادی‌ها به رسانه در نتیجه استفاده ابزاری دولت‌ها از آنها، این دو لزوما رابطه علت و معلولی ندارند. رسانه‌های جدید صرفا به عنوان یک آینه منعکس‌کننده نقص‌های اجتماعی زمانه عمل می‌کنند اما لزوما ایجاد‌کننده این نقص‌ها و مشکلات نیستند. به علاوه، مشکلات ایجاد شده توسط اینترنت به روزهای پیش از توسعه آن برمی‌گردد. قطبی شدن ریشه‌های عمیقی دارد و به مرور زمان گسترش یافته است. «اخبار جعلی» هم یک اتفاق قدیمی است و اظهارات تنفرآمیز هم قدمتی به اندازه سخنوری دارد.

با این حال، همچنان می‌توان گفت که شیوه‌های جدید ارتباطی که به دلیل اینترنت امکان پذیر شده می‌تواند مخاطرات خاصی برای دموکراسی ایجاد کند. سرعت ارتباطات آنلاین، امکان انتشار سریع و ویروسی داده‌ها و تصاویر، قدرت بخشیدن به سخنوران ناشناس، گسترش اتاق‌های پژواک، شرایط انحصاری پلت فرم‌ها و ماهیت فرامرزی شبکه، همگی از آن دسته ویژگی‌های تکنولوژی هستند که فشار شدیدی بر دموکراسی وارد می‌آورند. دولت‌ها و پلت فرم‌ها برای مقابله با این مشکلات یک سری اصلاحات انجام داده‌اند که بطور عینی و ضمنی بر گفتار نظارت دارد. این اصلاحات که به «هفت دی» مشهور است، حذف، تنزل، افشا، تاخیر، رقیق‌سازی، بازدارندگی و سواد دیجیتالی را شامل می‌شود. حذف اطلاعات یا کاربر در صورت خطرناک انگاشته شدن آن صورت می‌گیرد. تنزل هم استفاده از الگوریتم‌ها برای کاهش شمار کاربرانی است که در معرض گفتارهای مخاطره آمیز قرار می‌گیرند. افشا به ارایه اطلاعات درباره هویت گوینده مربوط می‌شود. تاخیر به ممانعت از انتشار سریع ارتباطات آنلاین یا داده‌هایی اطلاق می‌شود که مشکل آفرین قلمداد می‌شوند. رقیق‌سازی یا تحریف نوعی مبارزه با گفتارهای «بد» از طریق جایگزینی آنها با محتوای بی‌خطر یا هدایت کاربر به سمت منابع بهتر اطلاعاتی است. بازدارندگی هم به معنای افزایش هزینه‌های بازیگران بد از طریق تعیین مجازات در سطوح مختلف است. سواد دیجیتال هم به آموزش کاربران در زمینه استفاده از اطلاعات و مهارت در درک پلت فرم‌های ارتباطاتی اطلاق می‌شود.

اگرچه چالش دیجیتالی موجود برای دموکراسی به سرعت در حال تغییر است، با هر انتخابات جدید و با پیوستن دموکراسی‌های جدید به قدیمی‌ها، تاکتیک‌های جدیدی برای مقابله با این چالش کشف می‌شود. ظهور ارتباطات رمزنگاری شده همچون «واتس اپ» به سرعت در حال تبدیل شدن به شکل غالب ارتباطات در جهان در حال توسعه و به دور از دسترسی نظارتی دولت‌ها و حتی خود پلت فرم‌هاست. شرکت‌های بین‌المللی جدیدی در حال ظهور هستند که تخصص آنها دخالت در انتخابات است. و ظهور ویدیوی مصنوعی موسوم به «فریب عمیق»با تهدید از بین رفتن اعتماد به همه اشکال رسانه همراه است.

در دوران آشفته کنونی که با عدم اطمینان همراه است، کمیسیون انتخابات و دموکراسی در عصر دیجیتال در بنیاد کوفی عنان کمک به تحقق اهداف اصلی دیدگاه استفاده از اینترنت در حمایت از دموکراسی و توسعه آزادی و در عین حال، شناسایی تاثیراگذاری بازیگران و استراتژی‌ها با هدف استفاده از فناوری‌های جدید برای تحت تاثیر قرار دادن دموکراسی را به عنوان هدف خود برگزیده است.