اعتراف دولت «می» به بنبست مذاکرات برگزیت
گروه جهان| طلا تسلیمی|
دفتر نخستوزیری بریتانیا دوشنبه اعلام کرد که گفتوگوهای برگزیتی بین لندن و بروکسل به بنبست رسیده و ترزا می برای تغییر پیشنویس توافق حاصله در اواخر سال گذشته میلادی، پیشرفتی نداشته است. طرح برگزیتی ترزا می در رایگیری اولیه در پارلمان بریتانیا متحمل شکست سنگینی شد و باتوجه به اینکه توافقی بر سر تغییر مفاد آن حاصل نشده، انتظار میرود که در صورت به رای گذاشته شدن مجدد این طرح بازهم قانونگذاران از تصویب آن خودداری کنند. مساله مرز بین ایرلند شمالی (بخشی از بریتانیا) و جمهوری ایرلند مهمترین عامل اختلاف بین دولت و پارلمان بریتانیا و همچنین لندن و بروکسل است. ترزا می و ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اروپا شامگاه شنبه تلفنی درباره توافق جدایی گفتوگو کردند، اما تلاشهای نخستوزیر بریتانیا برای اصلاح پیشنویس توافق به جایی نرسید. در همین حال، دو نفر از مخالفان اتحادیه اروپا در پارلمان بریتانیا گفتند اگر ترزا می در توافق اولیه تغییر قابلتوجهی ایجاد نکرده باشد، مجددا شکست خواهد خورد. نمایندگان حزب محافظهکار ترزا می هم از او خواستهاند رایگیری امروز درباره توافق خروج از اتحادیه اروپا را به تعویق اندازد تا برای جلب حمایت اکثریت زمان بیشتری داشته باشد. چنانچه طرح مذکور در پارلمان شکست بخورد، قانونگذاران درصدد به تعویق انداختن ضربالاجل برگزیت بر خواهند آمد. دو احتمال دیگر هم این است که بریتانیا در موعد مقرر یعنی 29مارس بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج شود یا اینکه از نو درباره برگزیت همهپرسی برگزار کند.
به نوشته فایننشالتایمز، منتقدان طرح برگزیتی ترزا می معتقدند که مفاد مربوط به مرز بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند، بریتانیا را برای همیشه در «تله» اتحادیه گمرکی اروپا گرفتار میکند و ترزا می هم تاکنون موفق نشده که اتحادیه اروپا را به تغییر بندهای مربوطه در پیشنویس توافق جدایی راضی کند. مارگاریتا شیناس سخنگوی کمیسیون اروپا دوشنبه گفت اکنون همهچیز بستگی به توانایی «وست مینیستر» یا همان پارلمان بریتانیا دارد. او همچنین افزود که هیچ برنامهای برای دیدار ترزا می و ژان کلود یونکر ریخته نشده است، اما دو طرف سراسر این هفته با یکدیگر در تماس خواهند بود. شیناس در ادامه گفت: «ما همچنان از دیدار با مذاکرهکنندگان بریتانیا استقبال میکنیم و همچنان به حصول توافق تا پیش از پایان ماه جاری میلادی پایبندیم. اکنون تصمیمگیری بر عهده مجلس عوام (بریتانیا) است.»
شکوتردیدهای پیش آمده درباره برگزیت ارزش پوند را به کمترین میزان در 3هفته گذشته رساند و هر پوند با نیم درصد کاهش در برابر یک دلار و 29سنت معامله شد. مقامات بریتانیایی اذعان داشتهاند که پیشنویس توافق حاصل شده پس از مذاکرات چند روز گذشته در بروکسل آنقدری خوب نیست که بتواند نظر قانونگذاران مجلس عوام را جلب کند. جیفری کاکس دادستان کل بریتانیا به صراحت اعلام کرد که پیشنهادهای اخیر برگزیت به او اجازه تغییر در مشاورههای حقوقی مرتبط با مرز ایرلند در معاهده خروج را نمیدهد؛ طبق پیشنویس کنونی بریتانیا مجبور خواهد بود به منظور جلوگیری از ایجاد مرز سخت در ایرلند، بطور موقت در اتحادیه گمرکی بماند.
ترزا می که قرار بود دوشنبه برای نهاییسازی تغییرات جدید ایجاد شده در توافق برگزیت به بروکسل سفر کند، در پی چشمانداز یک شکست برگزیتی دیگر، در این تصمیم تجدیدنظر کرد. اما «داونینگ استریت» یا همان دفتر نخستوزیری بریتانیا اعلام کرده که ترزا می به وعده خود مبنی بر رایگیری درباره توافق حاصل شده عمل خواهد کرد: «ما میخواهیم مردم حرف خود را بزنند.» این در حالی است که ترزا می برای به تعویق انداختن رایگیری به جای مواجهه با یک شکست دیگر از سوی همحزبیهای خود تحت فشار قرار گرفته است. در ماه ژانویه که پیشنویس برگزیت در پارلمان به رای گذاشته شد با 230رای مخالف شکست خورد.
با این حال، خودداری از برگزاری رایگیری معنادار درباره توافق برگزیت در تاریخ 12مارس هم میتواند نخستوزیر را با خشم و غضب محافظهکاران حامی اروپا مواجه سازد. اگر ترزا می در پیشبرد این طرح شکست بخورد، روز پنجشنبه دو رایگیری دیگر نیز برگزار خواهد شد که یکی درباره خروج بدون توافق و دیگری تلاش برای به تعویق انداختن روند خروج بر مبنای ماده 50 قانون لیسبون است. ایرلند هم که در بطن مناقشات قرار دارد، به وضوح اعلام کرده که با هرگونه به تعویق انداختن رایگیری معنادار یا تغییر شرایط در جهت دستیابی به توافقی تئوری بهجای توافق کنونی مخالف است. لئو وارادکار نخستوزیر جمهوری ایرلند گفت: «پیشنهادهایی به گوشم رسیده مبنی بر اینکه رایگیری میتواند به تعویق افتد. اما چنین کاری واقعا درست نیست. دو سال و نیم یا نزدیک به سه سال از همهپرسی بریتانیا درباره خروج از اتحادیه اروپا گذشته است و فکر میکنم همین حالا هم خیلی دیر شده و آنها باید به ما بگویند چه میخواهند. توافق جدایی به مصالحه نیاز دارد و این توافق خروج کنونی خودش یک مصالحه است. فکر میکنم اگر قرار باشد برگزیت به تعویق افتد، باید هدف خاصی برای آن وجود داشته باشد.»
دفتر نخستوزیری بریتانیا تاکید کرده که رایگیری امروز برگزار خواهد شد، اما ترزا می سابقه لغو برنامههای اینچنینی را دارد و در ماه دسامبر هم در فاصله زمانی کوتاهی از رایگیری، آن را به تعویق انداخت. شماری از وزرای کابینه دولت بریتانیا گفتهاند تنها راهی که ترزا می میتواند تاییدیه پارلمان را درباره طرح برگزیت به دست آورد، ارایه برنامهاش برای کنارهگیری از نخستوزیری است.