سیگنال سیلاب به بورس
گروه بورس|سمیرا ابراهیمی|
اگر ادعا کنیم که از نیمه دوم تیرماه سال 94 به دلیل قطعی شدن برجام، بازار سرمایه در فاز امید و انتظار فرو رفت و به دلیل کاهش تورم و همچنین احیای نسبی خطوط تولید و صادرات، وضعیت صنایع بهتر شد و به تبع آن، ارزش سهام بالا رفت، ادعای بی‌راهی نکرده‌ایم. این شرایط تا زمانی که دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا شد، ادامه داشت اما پس از آن، تهدید بازگشت ابر سیاه تحریم بر سر اقتصاد ایران همواره وجود داشت تا اینکه در آبان ماه سال قبل، دوباره تحریم‌ها بازگشتند و شرایط تولید و صادرات مجددا به دشواری سال‌های تحریم بازگشت.
از نوامبر سال قبل، امریکا 8 کشور را به مدت 6 ماه از تحریم نفتی ایران معاف کرد و به آنها اجازه داد که به صورت محدود، خرید نفت از ایران داشته باشند که در نیمه دوم اردیبهشت، فرصت 6 ماهه امریکا به پایان می‌رسد. اما اکنون برخی از تحلیلگران اقتصادی معتقدند که امریکا معافیت‌ها از تحریم نفتی ایران را تمدید می‌کند. در واقع تحلیلگران اعتقاد دارند دولت امریکا برای آرام کردن چین و هند، دو خریدار اصلی نفت ایران و کاهش احتمال بالا رفتن قیمت نفت، معافیت‌های کشورها از تحریم نفتی ایران را تمدید می‌کند.
گفتنی است در گزارش اخیر رویترز آمده است که سه کشور واردکننده نفت ایران که برای خرید از ایران از واشنگتن معافیت گرفته بودند، حالا واردات خود را به صفر رسانده‌اند. یک مقام رسمی امریکا این خبر را اعلام کرد و افزود: بهبود وضعیت بازار جهانی نفت به کاهش صادرات نفت خام ایران کمک می‌کند.
در حالی که هدف امریکا صفر کردن صادرات نفت ایران است، معافیت‌هایی موقت به چین، هند، یونان، ایتالیا، تایوان، ژاپن و کره جنوبی داده تا از قیمت پایین نفت و مختل نشدن بازار جهانی آن مطمئن شود. دولت ترامپ در حال مذاکره با واردکنندگان نفت ایران پیش از پایان مهلت معافیت‌ها در دوم ماه مه است. برایان هوک، فرستاده مخصوص امریکا در امور ایران نیز گفته است: در نوامبر به 8 کشور معافیت دادیم تا از افزایش قیمت نفت جلوگیری کنیم. امروز اطمینان می‌دهم که سه کشور از میان این کشورها واردات از ایران را صفر کرده‌اند. البته هوک نام این کشورها را اعلام نکرد. با این حال چنانچه امریکا این معافیت خرید نفت را تمدید کند، از چشم فعالان بازار سرمایه به عنوان فرصتی برای بهبود وضعیت بازار به‌شمار می‌رود.
در این اوضاع، افزایش نرخ دلار را نیز داشته‌ایم که با بالابردن ارزش جایگزینی شرکت‌های بورسی در سال قبل، رشد پرشتابی را میهمان بازار سرمایه کرد. در ادامه به بررسی وضعیت کنون بازار سرمایه در سال 98 و پیش‌بینی احتمالی روند این بازار در سال‌جاری پرداخته‌ایم.
سال 98 در آینه پیش‌بینی سیاسی و اقتصادی
با توجه به ابهام‌های فراوان سال 98، پیش بینی وضعیت بازارها از جمله بازار سرمایه از دقت بالایی برخوردار نیست. اما از اصلی‌ترین عواملی که می‌تواند نقش مهمی در وضعیت بازار سرمایه داشته باشند، میزان فروش شرکت‌ها به ویژه فروش صادراتی شرکت‌هاست. همچنین نرخ دلار از عوامل اثرگذار بر وضعیت بازار سرمایه است. بنابراین هرگونه اتفاق سیاسی یا تصمیم اقتصادی که بر نرخ بازار آزاد ارز اثرگذار باشد، به تغییر نرخ تسعیر شرکت‌های بورسی منجر می‌شود و طبعا افزایش درآمد ارزی برای آنها به دنبال دارد. این موضوع برای افزایش ارزش سهام شرکت‌های بانکی و بیمه‌ای، بیشتر از سایر شرکت‌ها اثر گذار خواهد بود.
از سوی دیگر نیز باید توجه داشت که سودآوری شرکت‌های بورسی و فرابورسی از منظر محدود شدن بازارهای فروش محصولات، واردات اولیه و کالاهای واسطه‌ای تحت فشار قرار می‌گیرد. اما ثبات نسبی قیمت مواد خام و تلاطم ارزی به سودآوری شرکت‌ها کمک می‌کند. ارزش بازار متاثر از کاهش قدرت سودآوری شرکت‌ها و افزایش نرخ تنزیل بازار تحت فشار قرار خواهد گرفت.
سین هشتم، سیمان
«می گویند سهم سیمانی گیر فلک نمی‌آید».
نگاهی به وضعیت بازاردر روزهای ابتدایی سال، نشان می‌دهد که سهام شرکت‌های سیمانی، از پررونق‌ترین سهام بازار در سال جاری بوده است. هم‌اکنون شاخص گروه سیمانی به 1133 رسیده که فاصله کمی تا قله تاریخی خود (1151 واحد در مهرماه سال 97) دارد.
شاید بیان این جملات، کمی از فضای انسانی که اکنون جامعه درگیر آن است، به دور باشد اما واقعیت آن است که اکنون گروه سیمان به این دلیل روند رو به رشد دارد که سیل آمده است و مناطق سیل زده نیاز به بازسازی دارند. در این اوضاع، تقاضا برای سیمان افزایش پیدا می‌کند و احتمال می‌روند بسیاری از شرکت‌های سیمانی که در سال‌های اخیر با کمتر از نیمی از ظرفیت خود، کار می‌کنند، تولید و فروش خود را باز یابند. البته آغاز بازسازی سوریه و تعامل مثبت ایران با این کشور، چشم‌انداز سال ۹۸ صنعت سیمان را مثبت‌تر از سال ۹۷ کرده است. هرچند این چالش وجود دارد که بودجه عمرانی سال 98 تحقق پیدا نکند و میزان سیمان مورد نیاز برای پروژه‌های عمرانی دولتی، مورد تقاضا واقع نشود.
سرنوشت سود برای کاشی و سرامیک
طبعا وقتی که تقاضا برای بازسازی مناطق سیل‌زده و سوریه ایجاد می‌شود، علاوه بر سیمان، مابقی شرکت‌هایی که در ساخت و ساز نقش دارند، نیز روند رو به رشدی را به خود خواهند گرفت. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به گروه شرکت‌های فولادی، کاشی و سرامیک نیز اشاره کرد.
نفت تداوم رشد در هفته آتی
قیمت نفت در هفته گذشته 5.2 درصد رشد کرد و به نظر می‌رسد روند صعودی آن ادامه‌دار باشد. این پیش بینی از آن جهت ارایه می‌شود که شورای نظارت بر معاملات سلف امریکا، اعلام کرده است که سرمایه‌گذاران نفت همچنان در حال تزریق نقدینگی به این حوزه هستند و موقعیت خرید بلندمدت نفت در بورس در هفته گذشته با رشد 32.8 هزار قراردادی به 481.4 هزار قرارداد رسیده است.
همچنین داده‌های اوپک نشان از کاهش تولید 570 هزار بشکه در روز کشورهای عضو در ماه مارس نسبت به فوریه دارد که این عامل نیز به عنوان محرک بازار شناخته می‌شود. بر این اساس، شرکت‌های پالایشگاهی بورس ایران که مستقیما از افزایش قیمت نفت، منتفع می‌شوند با بهبود وضعیت مواجه خواهند بود.
