راهبرد توسعه‌ای حضور در بازار چهارمیلیارد دلاری عراق
سید‌حمید حسینی دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق با اشاره به اینکه سال 97 برای تجارت ایران به عراق سال بسیار مناسبی بود و صادرات فولاد و مقاطع فولادی به این کشور رشد قابل قبولی داشت، اظهار داشت: ایران باید در اندیشه تنوع بخشیدن به بازارهای صادراتی محصولات خود باشد و بهترین این بازارها عراق است.
وی با بیان اینکه تلفیق معدن و انرژی به دلیل ارزانی گاز در کشورمان، می‌تواند بهترین راهبرد برای توسعه باشد و جمهوری اسلامی را از وابستگی به نفت نجات دهد، یادآور شد: بطوری که هرجا دولت از این سیاست استفاده کرد، در آن صنعت موفق بودیم. بررسی آماری جمعیت عراق گویای این است که 65 درصد این کشور کمتر از 45 سال دارند و در عین حال جمعیت زیر 20 سال عراق هم سهمی بالغ بر 45 درصد دارند که این مشخصه جمعیتی مصرف گرایی آنها را نشان می‌دهد.
عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به امکان توسعه جذب سرمایه در بخش صنعت در شرایط تحریم، اظهار کرد: این کشورها با توجه به فضای مساعد صادرات و مناسب بودن هزینه‌های مبادلات مقصد بهتری برای جذب سرمایه محسوب می‌شوند. این در حالی است که با توجه به تحریم‌ها و نفوذ امریکا در اقتصاد جهانی جذب سرمایه از اروپا و امریکای شمالی مشکل شده است. بنابراین در این شرایط توجه به کشورهای همسایه بسیار کاربردی خواهد بود.
به گفته حسینی نابودی زیرساخت‌های عراق، توانایی مالی بالا و نیاز به کالاها و خدمات، فقدان نیروی انسانی کارآمد، مزیت رقابتی ایران در بازار مصالح ساختمانی و صنایع غذایی، مواد نفتی، شیمیایی، پتروشیمی و خدمات فنی و مهندسی، پزشکی و درمانی، فقدان امنیت و فضای مساعد کسب و کار و نبود نظام بانکی و بیمه‌ای کارآمد از جمله مزایایی است که بازار این کشور را برای ایرانی‌ها جذاب کرده است.
وی در ادامه یادآورشد: سال گذشته فلزات معمولی با یک میلیارد و 130 میلیون دلار، جهش صادراتی بیش از 50 درصدی درمقایسه با سال 96 داشت که نشان‌دهنده فعال شدن شرکت‌های فولادی کشورمان و افزایش سهم آنها در بازار عراق بود. در این مورد اوکراین و ترکیه در صادرات فلزات معمولی به این کشور رتبه‌های نخست و دوم را دارند که تلاش اوکراینی‌ها با وجود بعد مسافت زیاد از عراق و هزینه حمل بالا سوال برانگیز است.
حسینی با بیان اینکه بازسازی در موصل آغاز نشده و تاکنون 60 تا 70 درصد جمعیت موصل به خانه و کاشانه خود بازگشته‌اند، گفت: چدن، آهن و فولاد با 619 میلیون دلار، میله‌های گرم نورد شده با 103 میلیون دلار، مصنوعات چدن، آهن و فولادی با 387 میلیون دلار و مصنوعات مسی با 71 میلیون دلار از جمله فلزاتی است که سال گذشته از ایران به عراق صادر شد و این نشان می‌دهد که این بازار کشش بسیار بالایی برای صادرات بیشتر دارد. دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق یادآورشد: ایران تا سال 2017 سومین صادرکننده به عراق با 6 میلیارد و 400 میلیون دلار بود، اما در سال گذشته میلادی به دلیل تغییر نرخ ارز و وقایع رویداده در دولت عراق صادرات کشورمان به هشت میلیارد و 700 میلیون دلار رسید و رتبه نخست صادرات به این کشور را به دست آوردیم. در این زمینه ترکیه با هفت میلیارد و 300 میلیون دلار و چین با سه میلیارد دلار، دومین و سومین صادرکنندگان کالا و خدمات به بازار عراق پس از ایران بودند، اما ترکیه با از دست دادن بازار ایران، چهار دفتر در شهرهای اربیل، بصره و موصل برای مطالعه بازار عراق افتتاح کرد.
حسینی با بیان اینکه عراق در شمار معدود کشورهایی است که تراز تجاری ایران با آن مثبت است، خاطرنشان ساخت: توسعه ساختمان‌سازی و زیرساخت‌ها، اولویت چهارم برنامه‌های محوری دولت عراق است که باید مورد توجه صادرکنندگان کالا و خدمات ایرانی به این کشور قرار گیرد. همچنین علاوه برصادرات خدمات فنی و مهندسی، ترانزیت، گردشگری و توریسم درمانی، می‌تواند در دستور برنامه قرار گیرد. البته سال گذشته یک میلیارد دلار کالا از ایران به سمت عراق قاچاق شده است.
عضو اتاق بازرگانی ایران همچنین با اشاره به ظرفیت‌های مازاد برای جذب سرمایه در کشور گفت: در کنار این صنایع، ظرفیت مازاد کشور در صنایعی مثل لوازم خانگی و کاشی و سرامیک باعث می‌شود در آینده نزدیک بتوانیم حجم گسترده‌ای از سرمایه‌های خارجی را در این زمینه جذب کنیم. در صنعت پلاستیک نیز ظرفیت بالایی برای جذب سرمایه و مواد اولیه از کشورهای همسایه وجود دارد و همچنین در صنعت چاپ و انتشارات نیز می‌توان از ظرفیت گسترده کشور برای صادرات و جذب سرمایه استفاده کرد.
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق خواستار آن شد که دولت برای افزایش سهم شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات فنی و مهندسی در عراق برنامه‌ریزی کند. زیرا دولت عراق به تازگی همه فرصت‌های سرمایه‌گذاری‌اش را اعلام کرده که 30 درصد آنها بازسازی بخش مسکن به ویژه در شهر موصل است و پیش بینی می‌شود در سال 2020 رونقی در ساختمان‌سازی در این کشور را شاهد باشیم. برای احداث شهرک‌های مشترک صنعتی مرزی در عراق چند سال گذشته پیگیری داشتیم، اما مورد پذیرش واقع نشد، به تازگی در سفر رییس‌جمهوری به بغداد ساخت این شهرک‌ها در 2 نقطه اروند و پرویز خان مصوب شد و ساخت این شهرک‌ها می‌تواند به واحدهای فولادسازی کشورمان کمک کند تا بیشتر در بازار بزرگ عراق نفوذ داشته و به سایر کشورها دسترسی داشته باشند.
حسینی با تاکید براینکه تاکنون با وجود مزیت‌های مختلف، هنوز حتی یک نمایشگاه مصالح ساختمانی از سوی فعالان کشورمان در عراق برگزار نشده است، یادآورشد: ایران درصادرات کالا طی سال 2018 توانست 8/7 میلیارد دلار به این کشور صادرات کالا انجام دهد. در حال حاضر80شرکت ایرانی درعراق فعالیت دارند که پروژه‌هایشان فعلا متوقف شده وبه زودی آغاز می‌شود. شرکت‌های فنی ومنهدسی می‌توانند بابخش فولاد ما همکاری داشته باشند وتامین‌کننده مصالح ساختمانی وفولاد عراق باشند. باید طی سال‌های 2019و2020 بتوانیم سهم خود را دربازارعراق افزایش دهیم.
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق افزود: دشمن در تلاش است تا ما را در محیط ملی منطقه‌ای و بین‌المللی دچار مشکل کند باید از فرصت استفاده کرد بطوری که فرصت بی‌نظیری در بازار عراق وجود دارد پس باید از این فرصت برای مدیریت تحریم‌ها استفاده کرد، عراق بازاری است که از طریق آن می‌توان مشکل بسیاری از واحدهای صنعتی و خدماتی را برطرف کرد، ما به راحتی می‌توانیم در بحث مسکن وارد شویم، زیرا همه مصالح ساختمانی، نیروی انسانی و امکانات را داریم.
وی در پایان عقد قرارداد تعرفه ترجیحی، یکسان‌سازی استاندارد کالایی، تشکیل شرکت حمل و نقل مشترک و شرکت‌های فنی و مهندسی مشترک، برقراری رابطه بانکی و بیمه‌ای بین دو کشور، مشارکت 2 کشور در راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و واحدهای تولیدی و صنعتی را راه‌حل‌های ارتقای روابط اقتصادی و تجاری ایران و عراق برشمرد.
