دست‌انداز نوسان گیرها
گروه بورس|هادی سلگی|
بازار سهام پس از یک دوره رشدهای جهشی که بیشتر در ماه ابتدایی سال جدید و علی‌الخصوص دهه اول اردیبهشت ماه تحقق یافت، اخیرا وارد مرحله‌ای از رشد آهسته و پیوسته شده است و چند روزی است که دیگر از صف‌های خرید هیجانی در بازار خبری نیست. کارشناسان بازار سرمایه علت اصلی این کندی رشد شاخص را به رفتار نوسان‌گیران مرتبط می‌دانند.
فاز معقولانه بازار؟
به گزارش «تعادل» به نظر می‌رسد انتظارات معامله‌گران وارد فازی معقولانه شده که برآیند آن توانسته حدی از تعادل را در بازار شکل دهد. مدلول مهم دیگری که نماگرهای بازار سهام نشان می‌دهند این است که سهم‌های کوچک و متوسط بسیار بیشتر از سهم‌های بزرگ طرفدار دارند. شاخص هم‌وزن برعکس نوساناتی که طی روزهای گذشته شاخص‌کل از خود نشان داد، با ثبات و قدرتمند رشدهای سطح بالایی را تجربه می‌کند. برخی کارشناسان معتقدند که این دو موضوع نشان می‌دهد که بازار تحت تاثیر اخبار منفی از تنش‌های خاورمیانه و رابطه شکرآب تجاری امریکا و چین به سمت شرکت‌های کوچک‌تری که عمده تولید آنها متکی بر مواد اولیه داخلی است، گرایش پیدا کرده‌اند. به بیان دیگر نگرانی‌هایی از افزایش هزینه واردات مواد اولیه و از سوی دیگر فروش محصولات این شرکت‌ها به وجود آمده که انتظارات معامله‌گران را تا حدی تحت‌تاثیر قرار داده است. اما به گفته برخی کارشناسان در مقابل نشانه‌هایی هم وجود دارد که اتفاقا نشان می‌دهد جزر و مدهای بازار سرمایه دیگر از عوامل خارجی و غیر‌اقتصادی پیروی نمی‌کند و از نظر آنها قوت‌گیری این جریان با شروع دور تازه و کند رشد هفته جاری قابل اثبات است. بعد از کاهش شدید رشد شاخص کل در هفته گذشته که طی آن در جریان 10 روز حدود 10 هزار واحد از شاخص کل آب رفت، در هفته جاری رشد منطقی و آهسته شاخص کل شروع شد.
طی سه روز گذشته هرچند همواره رشد شاخص مثبت بوده است، اما این رشدها نسبت به جهش‌های مثبتی که در دهه اول اردیبهشت بازار سرمایه را صعود می‌داد بسیار اندک به نظر می‌رسد. یک کارشناس بازار سرمایه با تشریح این روند کند به تصویری از وضعیت بازار طی هفته‌های آینده و جزییات آن می‌پردازد.
بازار تحت تاثیر نوسان‌گیرها
نادر اسراری در گفت‌وگو با «تعادل» تحلیل خود را اینگونه مطرح کرد که سرعت رشد شاخص بازار سرمایه در ماه‌های گذشته باعث شد معامله‌گران بازار به سطع قابل قبولی از سود برسند، این معامله گران در چنین شرایطی معمولا عادت دارند سود مقطعی خود را برداشت کنند و مدتی از بازار خارج شوند.
وی ادامه داد: این تصور نوسان‌گیری چون مدت‌ها وجود داشته است الان هم که بازار تحت تاثیر عوامل تورمی رشد می‌کند، کماکان این نگاه که می‌توان از بازار نوسان‌گیری کرد و بعد از دسترسی به سود، در سطوح پایین‌تر قیمتی مجددا وارد بازار شد برای عده‌ای از اهالی بازار وجود دارد و این باعث می‌شود بازار با افزایش عرضه و کند شدن سرعت رشد مواجه شود. کما اینکه اکنون چند روزی است که این وضعیت در بازار حکفرماست.
وی گفت البته بعید می‌دانم این وضعیت ادامه‌دار باشد و بعد از یک اصلاح کوتاه‌مدت ادامه رشد را خواهیم داشت.
اسراری در ادامه اظهار کرد: مدت‌ها نقدینگی در ایران رشد کرده و منجر به تولید نشده است و عملا این نقدنیگی خود را با تعدیل ارزش یکسری دارایی‌ها تطبیق داد. این موضوع در ارتباط با کالاهای عادی تبدیل به تورم می‌شود و در مورد بازار سرمایه ما هم ارزش شرکت‌هایی که در بازار سرمایه معامله می‌شوند و ارزش دو بازار سهام و فرابورس ایران نسبت به نقدینگی ما از یک حدی پایین‌تر نمی‌رود. به عبارت بهتر در نهایت ارزش شرکت‌ها همواره با تورم رشد می‌کند. بر همین اساس تصور رشد بازار تصور معقولی است، لذا این بازار می‌تواند اعداد خیلی بهتری به خودش ببیند. حالا ممکن است عده‌ای از شرکت‌ها که شاید تاکنون رشد بیشتری داشته‌اند در پی بازدهی باقیمانده تا انتهای سال رشد کمتری داشته باشند. اما برخی که به اصطلاح بازاری‌ها «جامانده» نامیده می‌شوند، رشد بالاتری خواهند داشت. بنابراین روند رشد بسیار خوبی در هفته‌های آینده وجود خواهد داشت.
وی در ادامه درباره تفاوت دو شاخص کل و هم‌وزن هم گفت: وقتی ما نظام قیمت‌گذاری در کشور را ببینیم، در ابتدای کار وقتی قیمت کالاهایی که به نوعی برای دیگر صنایع، مواد اولیه محسوب می‌شوند، مانند فولاد و سنگ آهن و محصولات پتروشیمی، رشد می‌کنند و به واسطه آنها قیمت سهام شرکت‌های تولیدکننده آنها هم افزایش می‌یابد، چون وزن زیادی در شاخص کل دارند به رشد این شاخص منتهی می‌شوند. اما زمانی دولت اجازه افزایش قیمت را به صنایع مصرف‌کننده این کالاها می‌دهد اعم از شرکت‌های روانکار یا خودروسازها و امثالهم، بالطبع این شرکت‌ها هم رشد می‌کنند.
به گفته وی بعد از سپری کردن یک دوره سخت که قیمت مواد اولیه این شرکت‌ها رشد کرده بود، آنها اجازه افزایش قیمت فروش پیدا کرده و شروع به رشد کردن می‌کنند. این شرکت‌ها چون عمدتا خود را بیشتر در شاخص هم وزن نشان می‌دهند بالطبع موجب رشد این شاخص در مقایسه با شاخص کل می‌شوند.
وی در پاسخ به این سوال که کدام صنایع در حال حاضر ظرفیت رشد بیشتری دارند؟ گفت: صنایعی که مصرف‌کننده مواد اولیه بوده‌اند و اکنون به آنها اجازه افزایش قیمت داده و همینطور ارز دولتی آنها حذف شده است، مانند پاره‌ای از شرکت‌هایی که در گروه مواد غذایی هستند و ارز 4 هزار و 200 تومانی می‌گرفتند. بیشتر از این گروه گروه‌های ساختمانی و سیمانی و تا حدی خودرو و انفورماتیک امسال در وضعیت بهتری قرار دارند.
دلایل آرامش بورس را در بازارهای موازی بیابیم
یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه بازار در مقطعی در ابتدای امسال رشدهای بسیار بالایی داشت، گفت: با این حال در در ادامه آن شاخص با نوسانات زیادی مواجه شد، به گونه‌ای که می‌توان گفت در این دوره هم رکوردهای مثبت و هم رکوردهای منفی بالایی به ثبت رسید به شکلی که طی تنها دو روز به میزان 7 هزار واحد از شاخص ریزش وجود داشت.
اکبر حامدی در گفت‌وگو با «تعادل» با بیان اینکه دلایل به بازارهای موازی برمی‌گرد، اظهار کرد: افزایش قیمت ارز در این مقاطع باعث رشد نرخ ارز نیمایی و به دنبال آن موجب بهبود درآمدهای شرکت‌های صادراتی شد. بنابراین ما دور از ذهن نمی‌دیدیم که این وضعیت باعث استقبال سرمایه‌گذران شود. پول جدید هم به بازار آمد و افزایش نرخ محصولات یکسری شرکت‌ها باعث شد که وضعیت سودآوری آنها بهتر شود. اینها باعث افزایش حجم معاملات و ارزش آنها در بورس و فرابورس شد.
وی گفت: در این اواخر ریزش هم داشتیم که دلیل آن به ریسک‌های خارجی و داخلی برمی‌گشت. دستکاری قیمت‌های جهانی و تعرفه‌ها هم از دیگر عوامل بود که باعث شد بازار سهام ما هم تحت تاثیر قرار گیرد. یک سری هم ریسک‌های داخلی مانند تحریم‌های جدید و نرخ‌های دستوری وجود داشت که باعث شد بازار به سمت اصلاح قیمتی برود.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: در هر صورت بعد از هر رشدی یک اصلاح هم در ادامه آن وجود خواهد داشت، اما اینکه بازار ما در مقایسه با دیگر بازارهای موازی وضعیت بسیار بهتری خواهد داشت، شکی نیست.
هفته آینده نوسان اصلاحی بازار تمام می‌شود
وی درباره علت کند شدن رشد بازار اظهار کرد: این به رشد قبلی بازار برمی‌گردد. ما در بازار سطوحی از رشدهای فزاینده را شاهد بودیم که بعضی اوقات فعالان بازار آن را باور نمی‌کنند و احساس می‌کنند که قیمت آنها حبابی است و به همین دلیل اکثر فعالان بازار یعنی آنهایی که دنبال سود کوتاه‌مدت هستند به محض اینکه کوچک‌ترین تحرکات منفی مشاهده می‌کنند، از بازار بیرون می‌آیند تا بعد از اصلاح انتظاری بازار دوباره برگردند. از سوی دیگر برخی هم هستند که مطابق نظر سیگنال فروش‌ها و فضای مجازی خرید و فروش هیجانی می‌کنند. بنابراین در این مقطع، بازار به همین روال خواهد بود. گزارش شرکت‌ها به جز گروه خودرو بسیار بالاتر از انتظار فعالان بازار مثبت بود اما در کوتاه‌مدت نتوانست خود را نشان دهد و بسیاری از سرمایه‌گذاران سمت آنها نیامدند. بنابراین تحرکات بازار آنچنان تحلیل محور نیست و همچنان از کمبود تحلیل رنج می‌برد. این موارد مسیر اصلی بازار را تا حدی تغییر می‌دادند اما معاملات این هفته نشان داد که شرایط در حال سامان‌یابی است، قیمت‌ها اصلاح یافتند و چندان ریزش نداشتند و در سطوح پایین جذابیت بیشتری برای خرید داشتند. از همین رو به نظر می‌رسد که در هفته آینده، بازار روال مثبتی داشته باشد و قطعا نسبت به نوسانات این هفته بسیار کمتر خواهد شد.
