رشد بهره‌وری کل: یک دهم درصد!
حمید کلانتری، رییس انجمن بهره وری اظهار کرد: بهره‌وری یک موضوع عام است که به آحاد جامعه برمی‌گردد و همه افراد و اقشار و سطوح جامعه را در بر می‌گیرد. بهره‌وری یعنی هزینه را کاهش دهیم و از آن طرف با صرفه جویی در زمان، محصولات را با کیفیت بهتری تولید کنیم. بهبود روند بهره وری هم منافع شخصی و هم منافع ملی را در پی دارد زیرا هم درآمد اشخاص افزایش می‌یابد و هم تولید ناخالص داخلی بالا می‌رود.
وی با بیان اینکه رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی از دو محل افزایش سرمایه‌گذاری و بهره وری تأمین می‌شود، ادامه داد: از برنامه سوم توسعه به بعد، به موضوع بهره‌وری پرداخته شد و در برنامه چهارم هم هدف‌گذاری شد که باید ۳۰ درصد از رشد اقتصادی از محل بهره‌وری حاصل شود. با این حال با وجود تاکید برنامه‌های توسعه‌ای کشور، اما به دلیل بروز مشکلات متعددی همچون تحریم که رکود و افت تولید و محدودیت را به دنبال داشت، رشد بهره وری کل از سال ۸۴ تا ۹۶ یک دهم درصد بوده است. در این دوره باید رشد اقتصادی به ۸ درصد می‌رسید و از این ۸درصد باید ۲.۵ درصد از طریق بهره وری تأمین می‌شد با این حال تنها ۶ دهم درصد حاصل شده است.
کلانتری تاکید کرد: در کشورهای دیگر بهره وری جزو اولویت‌های حاکمیت است به عنوان مثال ۳۰ تا ۵۰ درصد رشد اقتصادی کشورهای مختلف از محل بهره وری است و حتی در کشور ژاپن این عدد بالای ۵۰ درصد است. عمده رشد بهره وری به رشد منابع انسانی، خلاقیت و نوآوری مربوط می‌شود و در حال حاضر می‌بینیم که ده شرکت بزرگ دنیا‌ای تی بیس هستند و توانسته‌اند با نیروی کمتر، زمان کمتر و سرمایه کمتر یک بازار بزرگ را به دست آورند.
رییس انجمن بهره وری ایران با بیان اینکه دانش محور بودن ارایه خدمت، مصداق بهره‌وری است، اظهار کرد: شرکت‌ها باید متناسب با نیاز جامعه نبض بازار را بدانند و قدرت رقابت‌پذیری خود را افزایش دهند. یکی از مشکلات ما این است که تقاضایی برای بهبود بهره‌وری در کشور نداریم؛ مدیران ما فکر می‌کنند همه‌چیز را می‌دانند و در مدیریت منابع انسانی بهترین هستند در حالی که این‌طور نیست و باید بدانیم که مدیریت منابع انسانی بسیار پیچیده است.
وی افزود: استقرار چرخه بهره‌وری در بنگاه‌های صنعتی و تولیدی بسیار ضروری است؛ از این طریق باید آسیب‌شناسی شده و نقاط قوت و ضعف را پیدا کرد و به تعریف شاخص‌های بهره وری و اندازه‌گیری آنها پرداخت. سپس راهکارهای بهبود بهره وری ارزیابی و آثار راهکارهای ارایه شده بررسی شود.
کلانتری ادامه داد: سازمان ملی بهره‌وری ایران وظیفه دارد مقوله بهره‌وری را در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها ترویج کند و صدا وسیما و دستگاه‌های فرهنگی ملزم به تبلیغ هستند. باید ظرفیت‌های غیردولتی را فعال کنیم؛ شرکت‌های مدیریت بهره‌وری زیاد داریم که انجمن بهره‌وری می‌تواند آنها را ساماندهی کند.
کلانتری در ادامه گفت: دولت الکترونیک یکی از زیربناهای بهبود بهره وری است. یکی از مشکلات ما این است که جشنواره شهید رجایی را برای تکریم ارباب رجوع برگزار می‌کنیم در حالی که ساختار ما بروکراتیک است و درگیر قوانین دست و پاگیر و مزاحم هستیم و تکریم ارباب رجوع در نظام اداری ما معنا ندارد. لازم است این مسائل را به حداقل برسانیم. باید برای صدور مجوزهای کسب و کار پنجره واحد داشته باشیم.
رییس انجمن بهره وری ایران تاکید کرد: ما باید تلاش‌های خود برای بهره وری را تا حداقل ۴ برابر بیشتر کنیم تا به حد معقول برسیم. البته باید تاکید کنم بی‌توجهی به بهره وری به فرهنگ ما نیز برمی‌گردد مثلاً فرهنگ ما در مدیریت مصرف بهینه انرژی مشکل دارد. بیشتر همایش‌هایی که برگزار می‌کنیم نابهره ور و تنها برای وقت تلف کردن است.
وی با بیان اینکه باور غلط به بهره وری مهم‌ترین چالش بهره وری است، اظهار کرد: متولیان باید به بهره وری اهمیت بدهند. نمایندگان مجلس باید مرتب از دولت پیگیری کنند که برای بهره وری چه کاری انجام داده است. نمایندگان باید مطالبه کنند، باید از دستگاه‌ها گزارش بخواهند، اما فقط راجع به بودجه سوال می‌کنند درحالی که بهره وری هم جزو برنامه بوده است. باور بهره وری در تمام سطوح تصمیم‌گیر وتصمیم ساز باید رخنه کند.
وی به کلیدواژه‌های اصلی در رشد بهره وری اشاره کرد و گفت: فرهنگ اعتقاد به بهره وری باید در جامعه بسط داده شود. همچنین مهارت بهره وری باید آموزش داده شود به عنوان مثال مبانی بهره وری در مدارس باید تدریس و در کتب آموزشی مطرح شود. ما باید باور بهره وری را از کودکی در فرد نهادینه کنیم. قوانین و مقررات دیگر موضوع با اهمیت در بهره وری است که متأسفانه در ایران به جای اینکه تسهیل‌گر باشند دست و پاگیرند.
رییس انجمن بهره وری ایران تصریح کرد: همچنین حجم بزرگ دولت دیگر مساله مورد اهمیت است؛ دولت باید چابک شود و کارها را به مردم واگذار کند و بخش خصوصی و تعاونی فعال شود. چرا بسیاری از کارها که در استان‌ها می‌توان انجام داد در تهران انجام می‌شود؟ لازم است برای بهره وری هزینه صرف کنیم. دست روی دست گذاشتن مشکلی را حل نمی‌کند.
کلانتری در ادامه با بیان اینکه دولت فاصله زیادی با جایگاهی که در نظر داشتیم، دارد، گفت: کوچک‌سازی دولت به معنی بیکار کردن افراد نیست، بلکه دولت باید از طریق ظرفیت‌سازی و ایجاد اشتغال افراد مازاد را از دولت خارج کند. در گذشته ۷۰ درصد جمعیت در روستاها و ۳۰ درصد در شهرها بودند اما الان برعکس شده است، تولیدات کشاورزی هم بالغ بر ۲.۵ برابر شده که نشان می‌دهد دانش بالا رفته است و این نیروی کشاورزی در بخش صنعت و خدمات به کار گرفته شده است.
