اشتغالزایی و صنعت گردشگری

کارآفرینی، اشتغال سریع و درآمد زیاد از ویژگی گردشگری است و کارشناسان همواره بر رفع محدودیت‌ها، اتخاذ تصمیم‌هایی برای استفاده از حضور گردشگران و ایجاد اشتغال تاکید دارند و مسوولان نیز از برنامه‌های جدید در این حوزه خبر می‌دهند. با توجه به چهار فصل بودن کشور و وجود آثار باستانی، تاریخی و طبیعی و استفاده از آن در تمام طول سال، رشد گردشگری در ایران آسان است اما این امر منوط به آن است که زیرساخت‌های گردشگری همچون راه، اقامتگاه، هتل و مراکز پذیرایی براساس استانداردهای جهانی فراهم شود.  در تبصره 18 قانون بودجه 97 نیز پیش بینی شده بود که بیش از 60 هزار میلیارد تومان برای اشتغالزایی در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت، گردشگری و میراث فرهنگی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و سایر بخش‌ها اختصاص یابد.  «غلامرضا علیزاده» کارشناس حوزه کار درباره صنعت گردشگری و ایجاد اشتغال در این حوزه با توجه به شرایط موجود کشور معتقد است که با ایجاد مراکز بهداشتی در سطح شهر، استفاده از فرصت‌های شبانه شهرها و رفع محدودیت‌ها می‌توانیم از این ظرفیت مناسب  بهره مند  شویم.

این کارشناس به ایرنا گفت: ایران با داشتن جاذبه‌های گردشگری تاریخی، طبیعی و مذهبی جزو 10 کشور نخست دنیا در جاذبه‌های گردشگری است اما این صنعت مورد غفلت قرار گرفته است.

وی افزود: درآمد گردشگری در جهان 1800 میلیارد دلار است که اگر حتی بتوانیم یک درصد از این سهم را به خود اختصاص دهیم 18 میلیارد دلار درآمد کسب  می‌کنیم.  او اظهار داشت: به ازای هر پنج گردشگر یک شغل ایجاد می‌شود زیرا برای توسعه صنعت گردشگری به ایجاد جاده، هتل، رستوران و خیلی موارد دیگر نیاز است که هر کدام به تنهایی تعداد زیادی شغل در کشور ایجاد می‌کند.  وی توضیح داد: وقتی گردشگر وارد یک شهر می‌شود باید امکاناتی فراهم کنیم تا هر چه بیشتر در شهر رفت و آمد داشته باشد و بیشتر خرید کند این در حالی است که ساده‌ترین امکانات همچون سرویس‌های بهداشتی مناسب در سطح شهر وجود ندارد.  او ادامه داد: شاید وجود سرویس بهداشتی به ظاهر موضوع پیش پا افتاده‌ای برای جذب گردشگر باشد اما بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که باید حداقل 500 هزار سرویس بهداشتی در شهرها و بین شهرها ایجاد شود.

وی با تاکید براینکه باید از صنعت گردشگری استفاده شود، اظهارداشت: گاهی محدودیت‌هایی برای گردشگران وجود دارد که مانع از سفر آنها به ایران می‌شود از این رو باید فضا باز شود.

او افزود: علاوه بر این، محدودیت‌ها موجب شده تعداد زیادی از مردم برای تفریح به کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر کنند و چنانچه هر کدام از این افراد پنج هزار دلار همراه داشته باشند در مجموع 15 میلیارد دلار ارز از کشور خارج می‌شود که با گسترش ایرانگردی می‌توان مانع از این کار شد.

وی با بیان اینکه می‌توان از فرصت شبانه شهرها برای رونق اقتصاد استفاده کرد، گفت: در پایتخت افراد از صبح مشغول کار و فعالیت هستند و پایان روز نیز بسیاری از مراکز تفریحی و گردشی تعطیل است. با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان شب زیستی را در کشور گسترش داد.  او تاکید کرد: اشتغالات شبانه می‌تواند یک سوم به اشتغالات شهر تهران کمک کند.

از سوی دیگر معاون توسعه کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فعالیت شرکت‌های گردشگری برای اعزام مسافران به خارج از کشور و نبود آنها در مناطق خوب گردشگری گلایه دارد و از ایجاد خانه صنایع خلاقه در شهرها برای توسعه گردشگری می‌گوید.  «عیسی منصوری» به ایرنا گفت: در بحث گردشگری بر اساس هماهنگی‌های انجام شده میان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان میراث فرهنگی کریدورهایی تعریف شده که چند شهر با جذابیت‌های مذهبی، طبیعی، فرهنگی، و تاریخی را دربرمی‌گیرد.  وی افزود: در این برنامه برای ایجاد اشتغال به جای اینکه به هتل و محل اقامت توجه شود تمرکز بر جذابیت‌های گردشگری است به گونه‌ای که جذابیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری منجر به افزایش درآمد برای گروه‌های هدف بومی و کسانی که در رشته‌های مربوطه تحصیل کرده و خدماتی را ارایه می‌کنند، شود.  او با بیان اینکه معمولا شرکت‌های خدمات گردشگری در شهرهای بزرگ مستقر هستند، تصریح کرد: این شرکت‌ها در زمینه جذب گردشگر برای اعزام به خارج فعالیت می‌کنند و کمتر به گردشگران داخلی توجه دارند.  وی یادآورشد: برای نمونه در مناطق خوب گردشگری همچون کاشان شرکت گردشگری مناسب وجود ندارد در حالی که اگر این اتفاق بیفتد هم اشتغال ایجاد می‌شود و هم گردشگر می‌آید.  به گفته منصوری استفاده از نیروی انسانی ماهر برای ایجاد و توسعه جذابیت‌های گردشگری، پیاده‌سازی نظام مالی برای گردشگری با این هدف که مناطق هدف به صورت منطقه‌ای درآمد داشته باشند و استفاده از فضای مجازی، محورهای اصلی برنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای بهره مندی از صنعت گردشگری است.  وی ادامه داد: ایجاد خانه صنایع خلاقه از دیگر برنامه‌های توسعه گردشگری است و هم‌اکنون در دو استان کردستان و کرمانشاه این طرح اجرا می‌شود و برای نمونه در حمام شهناز خان در کرمانشاه خانه صنایع خلاقه ایجاد شده که به توسعه صنایع دستی آن منطقه کمک می‌کند.

او تاکید کرد: همچنین الگوها و مدل‌هایی باهمکاری دستگاه‌های مربوطه بنا به اقتضای هر منطقه برای توسعه گردشگری و صنایع دستی اجرا می‌شود.