بازار ارز در سال 98 به کدام سو میرود؟
بازار ارز در یکی دو هفته اخیر با روند کاهشی قیمت مواجه شده و با نزدیک شدن قیمت هر دلار امریکا به مرز 13 هزار تومان، احتمال افت بیشتر نرخ ارز تقویت شده است اما فارغ از اینکه روند قیمتی ارز در روزهای اخیر چگونه باشد، قیمتهای این بازار در بلندمدت تابعی از وضعیت عرضه است و در صورت تأمین نیاز بازار، احتمال تثبیت قیمت ارز افزایش مییابد.
کارشناس مسائل پولی و ارزی با اشاره به اینکه قیمت ارز در شرایط عادی بر اساس رابطه عرضه و تقاضا مشخص میشود، گفت: پسازاینکه سازوکار بازار ارز با ورود موثر بانک مرکزی ساماندهی شد، قویترین عاملی که میتواند سرنوشت نرخ ارز را تعیین کند، میزان عرضه ارز در بازار و دورنمای تأمین نیازهای ارزی کشور است و در سال جاری نیز سرنوشت بازار ارز به همین عامل گره خورده است.
سیدحسین سلیمی، در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران، افزود: نیازهای ارزی ایران اعم از خدماتی و بازرگانی، از دو منبع عمده صادرات نفت و صادرات کالاهای غیرنفتی تأمین میشود که نسبت به نیازها و مصارف ارزی معمول کشور دارای تراز مثبت است و بخشی از آن ذخیره میشود و با در نظر گرفتن این موضوع، اگر در سال 98 کاهش درآمدهای نفتی بیش از مازاد ارزی که هر سال ذخیره میشود نباشد و درآمدهای ارزی از محل صادرات غیرنفتی نیز طبق روال سالهای قبل ادامه پیدا کند، میتوان انتظار داشت رابطه عرضه و تقاضای بازار متناسب بماند و تنشی در نرخ ارز ایجاد نشود.
سلیمی با اشاره به احتمال کاهش درآمدهای نفتی کشور در سال جاری، گفت: اگر در این شرایط با تسهیل شرایط صادرات غیرنفتی بهخصوص در تجارت با همسایگان روند ارزآوری صادرات غیرنفتی با بهبود مواجه شود میتوان امیدوار بود که جای خالی ارزهای نفتی توسط ارزهای غیرنفتی پر شود و ثبات بازار تداوم پیدا کند.
او ادامه داد: اگر قرار باشد جای خالی درآمدهای نفتی پر نشود یا صادرات غیرنفتی با وضع ممنوعیتهای مختلف با مشکلی مواجه باشد، این انتظار وجود دارد که به میزان کسری ایجاد شده در توازن عرضه و تقاضا، به بازار ارز فشار وارد شود.
کارشناس مسائل پولی و ارزی با اشاره به اینکه میتوان با مدیریت تقاضای ارزی و محدود کردن برخی از مصارف غیرضروری، تا حدی کاهش درآمدها را جبران کرد، تصریح کرد: یکی از راهکارهایی که میتواند به جبران کسری ارز در کشور کمک کند، زمینهسازی برای جذب سرمایه خارجی است که میتواند جایگزین موثری در قبال کاهش درآمدهای ارزی در اختیار کشور قرار دهد اما موفقیت در این زمینه مشروط به این است که در سطح کلان، روند صدور دستورالعمل و بخشنامههای مربوط به صادرات غیرنفتی و جذب سرمایهگذاری خارجی با سطحی از تعقل همراه باشد و از بروز تنشهای بیهوده جلوگیری کند.
به عقیده سلیمی، اگر قرار باشد مانند ماههای نخست سال 1397، فعالیتهای بازرگانی و ارزی تحت تأثیر دستورالعملهای متواتر و غیرمعقول فلج شوند، حفظ ثبات بازار ارز بیشازپیش سخت خواهد شد.
او با تأکید بر اینکه نرخ ارز در سال 1398 بیش از هر چیز به نحوه تأمین نیازهای ارزی وابسته است، اظهار کرد: در این میان شیوه مدیریت بانک مرکزی نیز اثرگذاری مستقیمی بر حفظ فضای معقول بازار دارد، بهخصوص که راهاندازی بازار متشکل ارزی نیز کمک میکند عرضه و تقاضای ارز میان صادرکننده و واردکننده بالانس شده و التهاب کاذب بازار غیررسمی ارز مهار شود.