3 گام تا داخلی‌سازی خودرو
تعادل |
راهبردهای سه گانه در صنعت خودروسازی کشور رونمایی شد. متولیان تولید کشور، سه برنامه کلیدی با زمان‌بندی سه ساله را برای به‌ثمر رساندن پلتفرم جدید در صنعت خودروی ایران در دستور کار قرار داده اند تا به این ترتیب اهداف تعمیق داخلی‌سازی صنعت خودرو را راهبری کنند. طبق اعلام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، نخستین گام، «واردات و تامین قطعات مورد نیاز خودروسازان» است تا روند فعلی تولید خودرو حفظ شود اما در عین حال، برنامه‌هایی برای کاهش ارزبری از این محل نیز اجرا می‌شود. اما دومین گام، «ارتقای کمی و کیفی خودروهای تولیدی» است تا دست‌کم قابلیت صادرات به کشورهای همسایه را داشته باشند.
گام نهایی نیز «تقویت شرکت‌های طراحی مهندسی داخلی و همکاری با صاحبان فناوری در جهان» است تا به این طریق از آخرین تکنولوژی‌های به دست آمده در صنعت خودرو در قالب آموزش نیروی انسانی بهره‌گیری کرد. این اما در حالی است که پس از بازگشت تحریم‌ها و خروج شرکت‌های فرانسوی از ایران، تولید خودروهای مشترک در ایران با چالش‌های بسیاری روبرو شد. از این رو این برنامه‌ها را می‌توان راهبردی برای رفع چالش‌های پیش آمده در صنعت خودرو کشور دانست. در همین حال، اما قائم مقام ایدرو در اظهاراتی از ناگفته‌های قرار داد وزارت صنعت با شرکت رنو فرانسه پرده برداشت. آن‌طور که قائم‌مقام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌گوید: قرارداد این سازمان با شرکت رنو، کاملا تعلیق شده و فرانسوی‌ها آورده ۶۵میلیون یورویی خود را به صورت نقدی از ایران خارج کردند. اما درعین حال، سرمایه‌هایی در ایران باقی گذاشته‌اند و منتظر هستند تا در صورت توافقات سیاسی دوباره به بازار ایران بازگردند.
جزئیاتی از روند ساخت پلتفرم داخلی
بازگشت تحریم‌ها و خروج سرمایه‌گذاران خارجی از ایران، آسیب زیادی را به صنایع مختلف کشور زد؛ به‌طوری که در تولید برخی کالاهای مشترک به دلیل عدم تامین قطعات، شاهد افت قابل محسوسی در سال گذشته بوده‌ایم. اما این فرصتی بود تا متولیان تولید کشور به فکر داخلی‌سازی بیفتند. در همین زمینه قائم‌مقام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از طراحی پلتفرم‌های جدید در یک برنامه زمان‌بندی سه ساله برای تولید خودروهای جدید خبر داد. به گفته بهزاد اعتمادی، در مرحله نخست، برنامه‌ای کوتاه‌مدت طراحی شده تا برخی از کالاها وارداتی باشد؛ چراکه در دنیا هیچ کشوری توان تولید تمام کالاها را ندارد و ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست. اما با این وجود در تلاش بر این است تا ارزبری خودروها را کاهش دهیم. اعتمادی دومین مرحله را برنامه میان مدت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران معرفی کرد. به گفته او، هدف سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در میان مدت، ارتقای کمی و کیفی خودروهای تولیدی است تا قابلیت صادرات دست‌کم به کشورهای همسایه را داشته باشند و از این طریق تعادل مثبتی را در ارزبری و ارزآوری این صنعت شاهد باشیم. سومین مرحله‌ای که اعتمادی از آن رونمایی کرد، تقویت شرکت‌های طراحی مهندسی، مراکز تحقیق و توسعه و جذب همکاری صاحبان فناوری‌ها در جهان است که می‌توان از توانمندی خارجی‌ها در قالب آموزش نیروی انسانی بهره برد. او با ارشاره به برنامه سه ساله طراحی شده، ابراز امیدواری کرد در مرحله سوم بتوان به طراحی پایه خودرو یا همان پلتفرم‌های جدید دست یافت. معاون سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران افزود: حتی اگر ساخت برخی قطعات از توجیه اقتصادی برخوردار نباشد، اما از آنجا که اولویت ما رونق تولید است، با وجود دو برابر شدن هزینه‌ها، حاضر به ساخت آنها هستیم.
ناگفته‌هایی از شراکت با فرانسوی‌ها
اما از قرارداد سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با شرکت رنو فرانسه که سال 96 خروج آن از ایران خبرساز شد، چه خبر؟ استراتژی قالب در صنعت خودروسازی کشور، تولید ۶۵۰ هزار دستگاه خودروی جدید در پسابرجام تا سال ۲۰۲۰ (۱۳۹۹) بود، اما با خروج امریکا از برجام مجبور این استراتژی نیز تغییر کرد و در کوتاه‌مدت ادامه تولید خودروهای پرتیراژ قدیمی در دستور کار قرار گرفت. به گفته قائم‌مقام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، قرارداد این سازمان با شرکت رنو اکنون تعلیق شده و هرچند فرانسوی‌ها از ایران خارج شده‌اند، اما سرمایه‌هایی در کشورمان باقی گذاشته‌اند و منتظر هستند تا در صورت توافقات سیاسی دوباره به بازار ایران بازگردند.
او تاکید کرد: اینکه مجدد با رنو کار می‌کنیم یا خیر بستگی به شرایط دارد، زیرا نمی‌خواهیم ارتباط‌مان را با سایر کشورها قطع کنیم و اگر شرایط‌مان را بپذیرند مجدد با آنها همکاری خواهیم کرد. قائم‌مقام ایدرو افزود: از زمان خروج رنو، به دنبال آماده کردن زیرساخت‌ها هستیم تا در صورت همکاری مجدد و خروج دوباره از بازار ایران، آنقدر پتانسیل و توان داشته باشیم که سرپا بمانیم. اعتمادی در گفت‌وگو با مهر همچنین یادآور شد: همکاری قبلی با رنو تا مرحله ثبت شرکت هم پیش رفت و ۶۵ میلیون یورو به صورت نقد به کشور منتقل کرد، اما پیش از بی‌اثر شدن نتایج برجام، همان مبلغ را عینا از ایران خارج کرد. بنابه اظهارات او، با این حال، شرکت رنو پارس به عنوان سرمایه‌گذاری رنو در کشورمان وجود دارد و ۵۱ درصد آن متعلق به این شرکت فرانسوی است. او همچنین با بیان اینکه ایران خودرو از گذشته با پژو کار می‌کرده و آنها ریشه در فناوری خودروی ایرانی دارند، تاکید کرد: به همین دلیل نمی‌توان به یک‌باره رابطه قدیمی با آنها را قطع کرد.
رنو با موتور ملی؟
اما سرنوشت تولید خودروهایی که از تعلیق قراردادها تاثیر گرفته‌اند، چیست؟ آن‌طور که قائم‌مقام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌گوید، این سازمان برای رفع مشکلات قطعات خودروهای فرانسوی که قرار بود در داخل ایران تولید شود، برنامه‌هایی دارد. در همین رابطه اعتمادی در مورد تولید ال ۹۰ در کشور می‌گوید: اکنون تولید خودروهای فرانسوی از جمله «تندر و ساندرو و برخی دیگر از خودروهای رنو» به صفر رسیده است، بنابراین برای خودرو ال ۹۰ برنامه داریم تا با موتور دیگری تولید آن ادامه یابد.
بنابه اظهارات اعتمادی، صنعت خودروی ایران تا آخرین قطعاتی را که شرکت رنو به ایران وارد کرده بود، را به خط تولید منتقل کرد و استفاده کرده است. اما اکنون دیگر هیچ قطعه‌ای از رنو در دست نیست. اعتمادی در مورد خودروهای باقی مانده در کف کارخانجات نیز گفت: با تمهیداتی که اندیشیده شده، این خودروها به‌زودی تجاری شده و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند. به گفته او، همزمان با این اتفاق، حدود 5 هزار خودروی دارای کسری قطعه نیز وارد چرخه شد و هر زمان قطعات تأمین می‌شوند، برای تکمیل خودروها به خط تولید وارد می‌شوند.
اعتمادی در مورد تغییر جهت از سمت خودروسازان فرانسوی به سمت خودروسازان ژاپنی یا کره‌ای در اظهار کرد: برنامه‌هایی برای تغییر شرکا در دستور کار قرار دارد. به گفته او، اگر در گذشته اولویت صنعت خودروسازی ایران، همکاری با شرکت‌های فرانسوی از جمله پژو بوده است، به این دلیل است که خط تولید صنعت خودروی ایران بر اساس همکاری با شرکت پژو طراحی شده بود. او افزود: با این شرایط، بطور قطع استقلال از صنعت خودروی فرانسه انجام خواهد شد.
او با ابراز خوشبینی نسبت به صنعت خودرو، تاکید کرد: خودرو صنعتی است که پس از بخش‌های نفت و گاز و بانکداری، پردرآمدترین و اشتغال‌زاترین صنعت است و به همین دلیل از آن دست نخواهیم کشید. اعتمادی، رشد خوب این صنعت در سال‌های گذشته را یادآور شد و ابراز امیدواری کرد که با رویکرد جدید دولت و حمایت از این صنعت، به چشم‌انداز پیش‌بینی شده برای آن دست خواهیم یافت.
او با بیان اینکه واردات خودروی کامل به صورت سی.بی.یو (CBU) مشمول تحریم‌ها نبوده و می‌توان آنها را به کشور وارد کرد، گفت: هرچند مخالف این موضوع نیستیم، اما به دلیل ارزبری و سخت کردن شرایط برای تولید داخل محدودیت‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است.
