روز «بد» سعودیها
گروه جهان|
سنای ایالات متحده خلاف نظر دونالد ترامپ رییسجمهور این کشور، فروش بیش از هشت میلیارد دلار سلاح به عربستان را ممنوع اعلام کرد. دونالد ترامپ در شرایطی تاکید کرده که این مصوبه را وتو خواهد کرد که بهدلیل تشدید فشارها بر دولتش مجبور شده تا پنجشنبه با وجود تلاش همهجانبه برای حمایت از ریاض، نام عربستان سعودی را در فهرست سیاه قاچاق انسان قرار دهد. در این فهرست نام کشورهایی گنجانده میشود که به اندازه کافی برای مقابله با قاچاق انسان اقدامی انجام ندادهاند. اما تنها نمایندگان امریکایی نیستند که نگران فروش تسلیحات نظامی به سعودیها هستند. دادگاهی در لندن نیز پنجشنبه دولت بریتانیا را از فروش سلاح به عربستان بهدلیل فاجعه جنگ یمن منع کرده است. در همین حال نماینده سازمان ملل نیز با اشاره به رفتارهای ماجراجویانه محمد بنسلمان ولیعهد سعودی، در چند سال اخیر از سکوت جامعه بینالمللی در برابر اقدامات عربستان سعودی انتقاد کرده است.
رویترز نوشته، مصوبههای سنا در این زمینه ۲۲ قرارداد مستقل در زمینه تعمیر و نگهداری هواپیما، و فروش بمبهای هدایت دقیق، جنگندههای
اف ۱۵، موشکهای ضد تانک، و دیگر تسلیحات را به عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اردن را در برمیگیرد. نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه مجلس سنا پنجشنبه اعلام کردند، با رأی به ممنوعیت فروش تسلیحات به عربستان سعودی انزجار خود را از نقض حقوقبشر در این کشور و همچنین قتل جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد این کشور در کنسولگری استانبول نشان دادهاند. دو مصوبه سنا در مقابله با ۵۳ رأی مثبت در برابر ۴۵ رأی مخالف، و مصوبه سوم با ۵۱ رأی موافق در برابر ۴۵ رأی مخالف به تصویب رسیده است. ترامپ گفته این مصوبه را وتو خواهد کرد. سنای امریکا برای بیاثر کردن وتوی رییسجمهور به
۶۷ رأی موافق نیاز دارد که با توجه به نتایج رأیگیری پنجشنبه، دستیابی به آن محتمل نیست.
دولت ترامپ که با توسل به بهانه تنشهای اخیر در خاورمیانه وضعیت اضطراری اعلام کرده میگوید فروش تسلیحات به ریاض را میتواند بدون مجوز کنگره انجام دهد. مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا، نیز هنگام اعلام وضعیت اضطراری برای توجیه فروش حجم گسترده از تسلیحات امریکایی به عربستان به توجیههای واهی از جمله تهدید منطقهای ایران متوسل شد. با این حال باب مندز سناتور نیوجرسی در کمیته روابط خارجی سنا، گفته: «جنگ یمن یکی از دلایل اصلی مخالفتم با فروش سلاح به عربستان است. همه میدانیم که این سلاح هزاران غیرنظامی، بیماران در بیمارستانها و کودکان در اتوبوسهای مدارس یمن را کشتند. همه میدانیم که درگیری در یمن هزاران غیرنظامی را کشته و میلیونها نفر را در معرض قحطی قرار داده است.» مندز وضعیت انسانی یمن را یک فاجعه اخلاقی غیرقابل باور نامیده است.
عربستان و امارات از 26 مارس 2015 در قالب ائتلافی از چند کشور عربی و با کمک امریکا، حملات گستردهای را علیه یمن فقیرترین کشور عربی آغاز کردند تا به بهانه بازگرداندن عبدربه منصور هادی رییسجمهوری مستعفی و فراری این کشور به قدرت به اهداف سیاسی خود جامه عمل بپوشانند. در این تجاوز نظامی به فقیرترین کشور عربی تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار یمنی از جمله ۸۵ هزار کودک جان خود را از دست دادهاند که بیشتر این کودکان براثر گرسنگی و قحطی ناشی از این جنگ تحمیلی از سوی ائتلاف جان باختهاند. جنگ علیه یمن همچنین میلیونها یمنی را با بحران شدید گرسنگی و قحطی روبرو کرده است، به گونهای که سازمان ملل متحد در گزارشی، قحطی در این کشور را بزرگترین فاجعه انسانی نامید.
فهرست سیاه قاچاق
علاوه بر ممنوعیت فروش تسلیحات، ایالات متحده امریکا پنجشنبه عربستان سعودی و کوبا را در فهرست سیاه کشورهایی که به اندازه کافی برای مقابله با قاچاق انسان اقدامی انجام ندادهاند، قرار داد. گفته شده، احتمال اعمال تحریمهایی علیه این دو کشور وجود دارد. طبق گزارش سالانه وزارت خارجه امریکا، عربستان سعودی به نقض گسترده حقوق کارگران خارجی متهم شده است. پمپئو در این باره گفته: «اگر با قاچاق انسان مقابله نکنید، امریکا با شما مقابله میکند.»
یک روز پیش از اینکه وزیر خارجه دولت ترامپ قرار گرفتن نام عربستان در فهرست سیاه قاچاق انسان امریکا را تایید کند، رویترز گزارش داده بود که پمپئو شخصا عربستان را از فهرست کشورهایی که در جنگ از کودک سربازان (نظامیان زیر سن قانونی) استفاده میکنند، کنار گذاشته است. در این گزارش آمده بود در حالی مستندات فراوانی درباره استفاده از کودکان و نوجوانان از سوی عربستان در جنگ یمن وجود داردکه وزیر خارجه امریکا خلاف یافتههای کارشناسان زیر دست خود تصمیم گرفته تا نام عربستان را کنار بگذارد. رویترز نوشته دلیل اصلی چشمپوشیهای دولت ترامپ، افزایش تنشها در خاورمیانه و نگرانی از تضعیف موقعیت ریاض است.
رای دادگاه انگلیسی علیه ریاض
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داده که در پی رأی دادگاه تجدیدنظر لندن، حکومت بریتانیا اعلام کرده اعطای قراردادهای جدید فروش اسلحه به عربستان را به حال تعلیق درمیآورد.
گفته شده، لیام فاکس وزیر بازرگانی بینالمللی دولت بریتانیا، که با رأی دادگاه لندن موافق نیست خواستار مجوز برای نادیده گرفتن آن شده است. در این فاصله، اما، بهگفته او، لندن از صدور مجوزهای جدید فروش اسلحه به عربستان و متحدانش برای به کارگیری در جنگ یمن خودداری میکند. دادگاه تجدیدنظر لندن فروش اسلحه به عربستان را در بحبوحه جنگ یمن یک خطای حقوقی در زمینه حقوق بشر خوانده است.
گزارشگر سازمان ملل نیز جمعه با اشاره به رفتارهای ماجراجویانه عربستان در سالهای اخیر گفته ربودن سعد حریری نخستوزیر لبنان، و قتل جمال خاشقجی اقدام غیرعادی و غیرمعمولی بود که جامعه جهانی به راحتی از آن عبور کرد.
بهگزارش المیادین، اگنس کالامارد گزارشگر سازمان ملل، گفته درخواستهای بسیاری به مسوولان عربستانی در خصوص گزارش خود پیرامون کشته شدن جمال خاشقجی داده اما تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکرده است. کالامارد گفته: «سوالهایی پیرامون مسوولیت شخصیتهای برجستهای در عربستان از جمله محمد بنسلمان ولیعهد عربستان، وجود دارد و ممکن است که انجام یک تحقیق عمیق، از این مساله پرده بردارد. من سادهلوح نیستم و میدانم که عربستان اهمیت سیاسی و مالی بسیاری در جهان دارد. به نفع امریکا و کشورهای دیگر است که درک کنند شراکت با عربستان باید متکی به این باشد که عربستان به اشتباه خود اذعان کند.»