تکذیب تغییر مسیر هواپیماهای خارجی از آسمان ایران

حریم هوایی کشور از جمله در حوزه خلیج فارس امن است

گروه راه وشهرسازی|

درحالی که طی دو سه روز اخیر خبرهایی مبنی بر ممنوعیت پرواز هواپیماهای مسافربری بر فراز ایران توسط برخی شرکت‌های هواپیمایی خارجی رسانه‌ای شده است، رییس سازمان هواپیمایی کشور در واکنش به این اخبار اعلام کرد که هیچ شرکت هواپیمایی خارجی تا این لحظه در خصوص تغییر مسیرهای خود و ممانعت از پرواز در آسمان ایران اطلاعیه‌ای به سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نداده‌ است.

در پی افزایش تنش‌ها میان ایران و امریکا طی روزهای گذشته و سرنگونی پهپاد جاسوسی ایالات متحده در آب‌های ایران، اداره هوانوردی فدرال امریکا دستوری فوری مبنی بر ممنوعیت پرواز خطوط هوایی این کشور در حریم هوایی ایران بر فراز آب‌های خلیج فارس و دریای عمان صادر کرد.

دستور اداره فدرال ایالات متحده چند ساعت پس از آن صادر شد که امریکا، پروازهای بین فرودگاه نوارک نیوجرسی و بمبئی (پایتخت مالی هند) را معلق کرد، چون این پرواز از حریم هوایی ایران عبور می‌کرد، پس از صدور این دستور، خبرهایی درباره ممنوعیت پرواز خطوط هوایی ایرلاین‌های لوفت‌هانزای آلمان، بریتیش‌ایرویز، کانتاس استرالیا و «کی‌ام‌ال» هلند در بخش‌هایی از قلمرو هوایی ایران رسانه‌ای شد.البته این خبرها از سوی هیچ‌کدام از این شرکت‌های هواپیمایی تایید نشد اما با توجه به آثار منفی اقتصادی این ممنوعیت‌ها و کاهش پروازهای عبوری و به تبع آن افت درآمدهای ارزی شرکت فرودگاه‌ها، با واکنش مسوولان سازمان هواپیمایی و شرکت فرودگاه‌ها مواجه شد.

علی عابدزاده در گفت‌وگو با ایرنا، با تاکید بر اینکه تمامی پروازهای عبوری از آسمان ایران در حال انجام است، افزود: مجوز عبور ایرلاین‌ها و شرکت‌های خارجی از حریم هوایی ایران را سازمان هواپیمایی بعد از درخواست ایرلاین‌ها بررسی و صادر می‌کند.

رییس سازمان هواپیمایی کشوری افزود: فضای ایران برای کلیه پروازهای عبوری امن بوده و پروازها بطور عادی درحال انجام است.او اعلام کرد: حریم هوایی ایران هم در حوزه خلیج‌فارس و هم در داخل کشور امن است و همه شرکت‌های خارجی به پروازهای خود در حوزه هوایی ایران ادامه می‌دهند.

به گفته او، در دو سال گذشته و در پی افزایش ناامنی‌ها در منطقه و ایمن بودن حریم هوایی ایران، پروازهای عبوری از آسمان ایران به بیش از یک هزار پرواز در روز رسید و عبور از آسمان ایران به دلیل کوتاه شدن مسیرهای پروازی و امنیت بالا برای شرکت‌های هواپیمایی خارجی جذابیت دارد.

  عدم کاهش پروازهای عبوری

خبر ممنوعیت پرواز بر آسمان ایران و کاهش پروازهای عبوری تنها با واکنش رییس سازمان هواپیمایی کشوری روبرو نشد بلکه مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران هم با رد این خبر، گفت: با وجود هشدار خلاف واقع سازمان هواپیمایی امریکا به ایرلاین‌های این کشور مبنی بر ناامنی آسمان ایران، پروازهای عبوری کاهش نیافته است.سیاوش امیرمکری در گفت‌وگو با مهر درباره پروازهای عبوری از آسمان ایران و نوتام (Notic to Air Man) اخیر سازمان‌های هواپیمایی برخی کشورها از جمله امریکا مبنی بر عدم عبور از بخش‌هایی از آسمان جنوب کشورمان بر فراز خلیج فارس و دریای عمان، اظهار کرد: تعیین مسیرهای پروازی بر اساس یک سیستم نرم‌افزاری از سوی ایرلاین‌ها در دنیا صورت می‌گیرد که این نرم‌افزار براساس مولفه‌هایی مانند مسافتی که قرار است طی شود و امنیت مسیر، نسبت به تعیین مسیر اقدام می‌کند و طبیعتاً، میزان مسافت در انتخاب مسیر نقش بسزایی دارد.

او ادامه داد: اگرچه چنین نوتامی را امریکایی‌ها خطاب به شرکت‌های هواپیمایی خود صادر کرده‌اند، اما طی ۲۴ ساعت گذشته و پس از نوتام (اطلاعیه هوانوردی) مذکور، هیچ آماری از کاهش پروازهای عبوری از آسمان ایران نداشته‌ایم و طبیعی است این نوتام منجر به کاهش پروازهای عبوری هواپیماهای دیگر شرکت‌های هواپیمایی و سایر کشورها نخواهد شد.

مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران یادآور شد: ایرلاین‌ها برای انتخاب مسیرهای پروازی خود، «کوتاهی مسیر، مدت زمان انجام پرواز و راحتی و تسهیل سفر برای مسافران» و همچنین میزان مصرف سوخت را نیز در نظر می‌گیرند چرا که این موارد، منجر به اقتصادی شدن پروازها می‌شود.امیرمکری تصریح کرد: به همین دلیل مسیرهای کوتاه برای آنها اولویت دارد چرا که میزان مصرف سوخت هزینه بالایی به ایرلاین‌ها تحمیل می‌کند. با توجه به اینکه همه این مولفه‌ها در آسمان و فضای ایران وجود دارد، کریدور ایران به عنوان مسیر پروازی برای ایرلاین‌های دیگر کشورها دارای اهمیت است.او تاکید کرد: آسمان ایران اقتصادی‌ترین کریدور منطقه و غیرقابل چشم‌پوشی است.

  نوتام امریکا خلاف واقع است

در این میان، معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری هم به تحلیل تصمیم و اطلاعیه اداره فدرال هوانوردی امریکا پرداخت. البته این مقام مسوول، ممنوعیت پرواز از برخی مناطق ایران توسط تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی را رد نکرد، مرتضی دهقان با اشاره به خلاف واقع بودن این اطلاعیه گفت: این تصمیم در خصوص آسمان ایران مسبوق به سابقه است، درحالی که آسمان ایران امن‌ترین فضا برای پروازهای عبوری است.

او در گفت‌وگو با مهر درباره اعلام ممنوعیت پرواز هواپیماهای مسافری در بخشی از آسمان جنوب ایران از سوی برخی شرکت‌های هواپیمایی امریکایی، هلندی و استرالیایی (کانتاس) اظهار کرد: فضای آسمان ایران فضای امنی است و بر اساس مقررات بین‌المللی اداره می‌شود. او افزود: اگر هر هواپیمایی بخواهد براساس مقررات بین‌المللی از آسمان ایران عبور کند، هیچ مشکلی ندارد.معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: نوتام (اطلاعیه هوانوردی) ‌هایی که برخی ایرلاین‌های امریکایی صادر کرده‌اند، صرفاً برای اتباع این کشور و هواپیماهای تحت مالکیت و رجیستری آنها ارزش دارد.

دهقان اظهار کرد: بر خلاف ادعای وزارت دفاع امریکا که سبب شده تا سازمان هواپیمایی امریکا چنین اطلاعیه‌ای در خصوص بخشی از آسمان ایران در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان برای هواپیماهای مسافری منتشر کند، آسمان ایران بسیار امن است و هواپیماهای عبوری از فضای کشورمان بهترین خدمات را دریافت می‌کنند.

او تصریح کرد: هر هواپیمای مسافری که بر اساس مقررات بین‌المللی و با استفاده از مجوزهایی که در دنیا مرسوم بوده و ایکائو صادر می‌کند، بخواهد در آسمان تردد کند، هیچ مشکل امنیتی نخواهد داشت و با امنیت کامل از آسمان ایران عبور خواهد کرد.

دهقان درباره اینکه آیا نوتام‌هایی که چند شرکت هواپیمایی غربی در خصوص امنیت بخشی از آسمان ایران صادر کرده‌اند را ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) به رسمیت می‌شناسد؟ یادآور شد: ایکائو یک سازمان قانونگذار در زمینه هوانوردی است و این کشورها هستند که نوتام و اطلاعیه‌های هوانوردی صادر می‌کنند و تصمیم می‌گیرند که به اتباع کشور خود هشدار سفر بدهند.

معاون سازمان هواپیمایی کشوری بیان کرد: سازمان هواپیمایی کشوری به همه ایرلاین‌های دنیا اطمینان می‌دهد که دغدغه تردد از آسمان ایران را نداشته باشند و آسمان ایران از امنیت کامل برای پروازهای مسافری برخوردار است.

دهقان یادآورشد: نوتام‌ها تاریخ مصرف دارند و امریکایی‌ها بار اولشان نیست که چنین نوتام‌هایی صادر کرده‌اند، با این حال هر کشوری مختار است که پرواز هواپیماهای خود را از چه کریدوری عبور بدهد.

او درباره کاهش آمار پروازهای عبوری از آسمان ایران گفت: تاکنون آماری در این زمینه منتشر نشده است.

درآمد ارزی حاصل از پروازهای عبوری

  درآمدهای حاصل از پروازهای عبوری از آسمان ایران چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؟

براساس فرمول تعریف شده در این زمینه، شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران برای عبور پروازهای خارجی از آسمان ایران به ازای وزن هواپیما و مقدار مسافتی که پرواز برای عبور از فرازایران طی می‌کند، هزینه‌ای دریافت می‌کند.

هزینه دریافت شده برای هر یک تن وزن هواپیما، ۴ هزارم دلار در هر کیلومتر محاسبه می‌شود، ‌به عنوان نمونه اگر نرخ دلار حدود 14 هزار تومان باشد، به ازای هر هزار کیلوگرم وزن هواپیما، ایرلاین خارجی باید قبل از ورود به آسمان ایران؛ مبلغی حدود 56 تومان برای هر کیلومتر مسافت در حریم هوایی ایران، پرداخت کند. برهمین اساس، اگر یک پرواز با هواپیما ایرباس ای۳۸۰ خط هوایی امارات، از مبدا وین در کشور اتریش به دبی پرواز داشته باشد، این هواپیما پهن‌پیکر با مسافر و باک پر، در موقع بلند شدن از باند حدود ۵۹۰ تن وزن دارد و اگر کریدور پروازی این مسیر از روستای دوستان در شمال غربی ایران تا جزیره سیری در خلیج پرواز کند، مسافتی حدود ۱۷۰۰ کیلومتر توسط این هواپیما طی شده است.

در این میان برای محاسبه درآمد کسب شده توسط شرکت فرودگاه‌ها باید وزن هواپیما به تن در ۱۷۰۰کیلومتر مسافت طی شده در 56 تومان ضرب شود که رقمی حدود 56 میلیون تومان می‌شود.