ردپای دلالان در بی‌رغبتی کشاورزان برای تحویل گندم به دولت
امروزه یکی از مهم‌ترین مشکلات بخش کشاورزی که مانع سودآوری این بخش و رونقش شده، بحث دلالی و واسطه‌گری است که از یک سو سهم عمده قیمت محصولات کشاورزی را به جیب دلال‌ها برده و از سوی دیگر امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد که اگر این مشکل کشاورزی حل شود، می‌تواند به رونق آن کمک شایانی بکند و در مجموع بخشی از مشکلات اقتصاد را حل نماید.
برنامه خرید تضمینی گندم تقریبا مشخص است اما ورود دلالان به این بازار و خرید با قیمت بالاتر و استفاده از نوسانات قیمت باعث مشکلاتی در این خصوص شده است.
علیقلی ایمانی نایب‌رییس بنیاد توانمند‌سازی گندمکاران درباره آخرین وضعیت خرید تضمینی گندم اظهار کرد: براساس آخرین آمار ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان خریداری شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۲ درصد رشد داشته است. وی از پرداخت ۸۰ درصد مطالبات گندمکاران خبر داد و گفت: امسال دولت در نظر دارد که روند کنونی پرداخت همچنان ادامه یابد به‌طوری‌که ۵ تا ۶ روز پس از ثبت میزان خرید در سامانه بازرگانی دولتی، مطالبات بدون وقفه پرداخت می‌شود، در حالی که سال‌های گذشته ۵۰ درصد مطالبات در ابتدا و مابقی با وقفه پرداخت می‌شد.
ایمانی با اشاره به اینکه امسال پیش‌بینی تولید ۱۴ تا ۱۴.۵ میلیون تن گندم محقق می‌شود، بیان کرد: در حال حاضر برخی دلالان با وعده افزایش قیمت گندم کشاورزان را وسوسه کرده‌اند تا گندم تولیدی خود را در انبار‌ها نگه دارند که با این وجود پیش بینی خرید ۱۱ تا ۱۱.۵ میلیون تن گندم از کشاورزان محقق نخواهد شد.
نایب‌رییس بنیاد توانمند‌سازی گندمکاران ادامه داد: اگر قرار باشد، نرخ گندم در ماه‌های آتی افزایش یابد، کشاورزانی که گندم خود را به سامانه دولت تحویل می‌دهند، مشمول این افزایش قیمت می‌شوند، در حالی که با خرید گندم توسط دلالان دیگر این افزایش قیمت شامل حالشان نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه بحث خروج غیرقانونی گندم از مرز‌های کشور منتفی است، بیان کرد: برخی کشاورزان به امید افزایش قیمت، گندم تولیدی را در انبار‌ها احتکار می‌کنند، اما به سبب شرایط سخت‌گیرانه حمل و نقل تاکنون گزارشی مبنی بر قاچاق گندم از مرز‌های کشور نداشتیم.
به گفته ایمانی، با وجود آنکه پلیس راهبر از حمل و نقل ماشین‌های گندم فاقد شناسنامه جلوگیری می‌کند، بنابراین امکان جابه‌جایی گندم از یک استان به استان دیگر وجود ندارد.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه برخی کشاورزان گندم را به عنوان نهاده دامی در واحد‌های دامداری و مرغداری استفاده می‌کنند، بیان کرد: در حال حاضر برخی کشاورزان که دامدار هستند، به جای تحویل گندم به مراکز دولتی، آن را به عنوان خوراک دام و طیور مصرف می‌کنند.
وی در پایان گفت: با توجه به آنکه هر کیلو ذرت دامی باید با نرخ ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ تومان از بازار خریداری شود، از این رو برخی کشاورزان سبوس گندم را پس از تبدیل به آرد به عنوان خوراک دام و طیور مصرف می‌کنند و آرد آن را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند که همین امر موجب شده تا مشکلاتی در سیستم خرید پیش بیاید که امیدواریم هر چه سریع‌تر مرتفع شود. از سوی دیگر علی خان محمدی عضو هیات‌مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی اظهار کرد: با قیمت 1700 تومانی فعلی خرید تضمینی کشاورزان گندم خود را به دولت نمی‌فروشند که این امر برای امنیت غذایی کشور خطرناک است. وی افزود: در حالی که مال از ماه‌های پیش و در زمان تعیین نرخ خرید تضمینی گندم اعلام کردیم که نرخ خرید تضمینی گندم مناسب نیست و باعث نشتی گندم می‌شود اما حرف ما را قبول نکردند و حالا که میزان خرید گندم توسط دولت کاهش یافته است، خود نگران شده‌اند.
عضو هیات‌مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی با اشاره به نرخ خرید تضمینی 1700 و 1800 تومانی برای خرید تضمینی گندم معمولی و دروم ادامه داد: پیشنهاد مجمع ملی خبرگان گشاورزی برای هر کیلوگرم گندم 2500 تومان بود اما در جلسه‌ای که با نمایندگان کمیسیون کشاورزی مجلس داشتیم اعلام شد که دولت کمبود بودجه دارند به همین منظور نرخ 2000 تومان را قبول و امضا کردیم اما این نرخ نیز توسط دولت مورد قبول قرار نگرفت. وی تصریح کرد: در شرایط فعلی گندم کشاورزان در بازار آزاد 2 تا 3 هزار تومان خریداری می‌شود و این امر باعث شده است که آنها بیشتر محصول خود را در بازار آزاد بفروشند.
خان‌محمدی گفت: در حال حاضر مجلس نگران کاهش خرید تضمینی گندم است و کمیسیون کشاورزی نیز اذعان کرده که گندم کشاورزان را تا 3 هزار تومان در بازار آزاد خریداریی می‌شود و به دنبال بردن نرخ خرید تضمینی گندم است.
عضو هیات‌مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی گفت: در شرایط فعلی واسطه‌ها برای خرید گندم کشاورزان به‌شدت فعال شده‌اند و گندم تولید کشاورزان را به قیمت‌های بالا‌تری از دولت خریداری می‌کنند.
شاعری عضو هیات رییسه کمیسیون کشاورزی مجلس نیز پیش از این گفته بودکه با ادامه روند خرید تضمینی گندم با نرخ هزار و 700 تومان، دولت برای تامین نیاز به این محصول استراتژیک مجبور به واردات 3 میلیون تن گندم می‌شود.
