اینستکسِ توخالی، به هیچ دردی نمیخورد
«بازگشت به برجام؛ »عنوان راهبردی است که رییسجمهوری کشورمان در پاسخ به توییتهای دامنهدار ترامپ درباره ایران، مطرح میکند؛ راهبردی که از منظر روحانی با استفاده از آن دو طرف میتوانند دورهای از اقدامات اعتمادساز را در دستور کار قرار دهند. رییسجمهوری در میان اظهاراتش اما اشارهای هم به موضوع اینستکس میکند و با مورد خطاب قرار دادن کشورهای اروپایی اعلام میکند که اینستکس توخالی و ساز و کاری که عملا منافعی برای ایران نداشته باشد، به درد ایران نمیخورد و اروپا باید از مرحله حمایت لفظی از برجام به وضعیت حمایت عملی از برجام حرکت کند. روحانی در بخش دیگری از صحبتهایش با بازخوانی نقطه آغاز مشکلات اقتصادی کشور از دیماه96 برخی رفتارهای سیاسی مخرب در داخل کشور را پیامی به امریکا برای تحت فشار قرار دادن کشورمان عنوان کرد و از گروههای سیاسی خواست که قبل از هر عامل دیگری منافع ملی را مورد توجه قرار دهند. رییسجمهور، برجام را به نفع همه ملتها، منطقه و جهان دانست و با تاکید بر اینکه بهترین راه برای امریکا بازگشت از خطای خود است، تصریح کرد: اگر امریکا از کلمه آتش خیلی میترسد پس نباید شعله را روشن کند و خاموش کردن این آتش تنها بازگشت به تعهدات و مصوبات سازمان ملل است. روحانی دیروز در جلسه هیات دولت گفت: امریکاییها آتشبازی در منطقه را یک سال است که آغاز کردهاند و در حالی که به دنبال آتش افروزی هستند، میگویند بازی با آتش خطرناک است! خاموش کردن این آتش تنها بازگشت به تعهدات و مصوبات سازمان ملل است و اگر نخواهند که به این تعهدات بازگردند، جمهوری اسلامی ایران همانطور که پیش از این اعلام کرده، رأس 60 روز، اقدامات بعدی را انجام خواهد داد. رییسجمهور با بیان اینکه این روزها به نکات جالبی از سوی امریکاییها رسیدهایم، گفت: آنها تا به امروز برجام را توافقی بد میدانستند و در این شرایط اگر ایران بخواهد از این توافق فاصله بگیرد، آنها باید خوشحال باشند، اما امروز که ایران مقداری از این توافق فاصله گرفته است، ناراحت بوده و داد و فریادشان در جهان بلند شده است.
انتقاد از سکوت اروپا
رییسجمهور تأکید کرد: بسیار باعث تعجب است که اروپا در حالی که میبیند ملتی 82 میلیونی برای تأمین نیازهای ضروری خود با مشکل مواجه است، سکوت کرده و یکسال است که سخن نمیگوید؛ اینهایی که مدعی حقوق بشر و طرفداری از انسانهای بیگناه و زن، مرد، پیرمرد و کودکان هستند، چرا با صراحت این اقدام امریکا را محکوم نکرده و در راستای جبران آن کاری نمیکنند؟ روحانی با اشاره به اینکه ایران با ارسال نامه برای سران 5 کشور اروپایی و انتشار بیانیه رسمی اعلام کرده که برای حفظ برجام تعهدات خود را کاهش میدهد، گفت: اقدام ایران در کاهش تعهدات برای ضربه زدن به برجام نیست، بلکه در راستای حفظ برجام است؛ چرا که معتقدیم که اگر اقدامی انجام ندهیم، برجام از بین خواهد رفت. روحانی با بیان اینکه اگر امروز در غنیسازی از مرز 300 کیلو عبور کردهایم و ادامه خواهیم داد، تنها برای حفظ برجام است، خاطرنشان کرد: همانطور که اعلام کردهایم، اگر طرفهای مقابل به تعهدات خود بازگردند، بازگشت ایران به شرایط توافق به سرعت انجام خواهد شد و اگر تولید بالایی هم انجام دهیم در مدت کوتاهی آن را به کشوری دیگر مانند روسیه فروخته و در قبال آن کیک زرد دریافت میکنیم. رییسجمهور با بیان اینکه ایران اعلام کرده در تولید آب سنگین به 130 تن تعهدی ندارد و ممکن است افزایش داشته باشد، اظهار داشت: اگر شرایط توافق حاصل شود بازگشت به زیر 130 تن هم خیلی سریع میتواند انجام شود. روحانی با اشاره به اینکه تمام اقداماتی که ایران به واسطه عدم پایبندی طرفهای مقابل به تعهدات برجام، انجام میدهد به سرعت قابل بازگشت است، گفت: ایران هرگز قصد لجبازی با دیگران و برهم زدن توافق را ندارد، کما اینکه طرفهای مقابل به هیچ عنوان نمیتوانند به اقدامات ایران ایرادی بگیرند، چرا که ایران در پاسخ به درخواستهای مکرر سران اروپا چندین بار مهلتهای مقرر را تمدید کرده است.
تعهد عمومی نسبت به برجام
روحانی ساز و کار مالی اروپاییها (اینستکس) را تاکنون تنها اقدامی نمایشی دانست و افزود: امروز اینستکس تنها ساز و کاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمیخورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، میتوان تا حدی آن اقدام را قبول کرد. رییسجمهور با اشاره به اینکه اگر اقدام عملی از سوی طرفهای مقابل انجام نشود، ایران از 16 تیر اقدامات بعدی را انجام خواهد داد، گفت: در 16 تیرماه سطح غنیسازی ایران دیگر 3.67 نخواهد بود و این تعهد را کنار گذاشته و به هر مقداری که ضرورت و نیاز ما باشد، ارتقاء خواهیم داد. روحانی افزود: از 16 تیر اگر طرفهای مقابل به تمامی تعهدات خود طبق زمانبندی عمل نکنند، رآکتور اراک به شرایط سابق یعنی شرایطی که آنها ادعا میکردند خطرناک بوده و میتواند پلوتونیوم تولید کند، بازخواهد گشت؛ مگر اینکه در مورد رآکتور اراک آنها به تمامی تعهدات خود عمل کنند. رییسجمهور تأکید کرد: توصیه ایران به اروپا و امریکا، بازگشت به منطق، میز مذاکره، تفاهم، احترام به قانون و احترام به مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد است و در این شرایط همه باید به برجام عمل کنند. رییسجمهور افزود: نمیتوانستیم در برابر بیعملی طرف مقابل ساکت بمانیم و به همین دلیل این اقدامات را به انجام رساندهایم، اما طرفهای مقابل باید بدانند که هر ساعتی که به برجام بازگردند، ما هم بازخواهیم گشت؛ ما هنوز در برجام هستیم و تمام اقداماتی که انجام میدهیم نیز در راستای حفظ برجام است.
آغاز مشکلات از دیماه96
روحانی با بیان اینکه همه این اقدامات و بازیها از دیماه سال 96 آغاز شد، افزود: دولت یازدهم و دوازدهم یک دوران 55 ماهه داشته که از ابتدای دولت یازدهم تا دیماه سال 96 است که در این دوران تمام شاخصها مثبت بوده و حرکتهای گوناگون دولت در عرصههای مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و روابط بینالملل کاملاً درست و بر مبنای منطقی است که در انتخابات 92 و 96 اعلام شد. رییسجمهور با اشاره به وقوع حوادثی در دیماه سال 96 در داخل کشور و شروع تهدیدات از سوی امریکا، افزود: دولت از دی 96 تا به امروز که 18 ماه از آن میگذرد وارد فاز جدیدی شد و مردم در این مدت با سختی زندگی کردند و اگر مردم گله دارند، حق با آنهاست و اگر تصور میکنند که دولت باید بیش از این کار میکرده، باید بگویم که شهادت میدهم با همه توان خود کار کردیم. رییسجمهور ادامه داد: تلاش دولت در مسیر کاهش مشکلات مردم به گونهای بوده که امروز دشمن از نقشه و توطئه قبلی خود برای زمین زدن مردم، دولت و نظام بطور کامل مأیوس است و امریکاییها و دیگران امروز فهمیدهاند که اشتباه کردهاند و این موضوعی است که برخی از سران و رهبران دنیا در ملاقاتهای عمومی و خصوصی به بنده اعلام کردهاند.
نشانههای مثبت اقتصادی در کشور
رییسجمهور ادامه داد: امروز علامتهای خوبی را در بخشهای مختلف مشاهده میکنیم. تورم کشور در اردیبهشت از فروردین و در خردادماه از اردیبهشت کمتر است، به گونهای که اگر در فروردین تورم بالای 4 بوده در اردیبهشت حدود 2.5 و در خرداد 0.8 درصد شده است و روند صعودی رشد تورم کاهش یافته است. روحانی تصریح کرد: براساس علائمی که در 2، 3 ماهه ابتدایی امسال مشاهده میکنیم، میتوانیم امسال شاهد رشد اقتصادی مثبت در کشور باشیم.
روحانی با بیان اینکه امروز بازار سرمایه شکوفا بوده و نرخ ارز در ثبات نسبی بسر میبرد، گفت: امروز روابط ما با دوستانمان در سطح بینالملل گستردهتر و بهتر از گذشته است و امیدوارم با همکاری و تلاش همگانی، مسیر تعالی کشور را پیش برده و دشمن را مجبور به احترام به قانون، منطق و ملت بزرگ ایران خواهیم کرد.