انعقاد پیمان سعدآباد

هفدهم تیر 1316، وزیران امورخارجه ایران، ترکیه، عراق و افغانستان در کاخ سعدآباد قراردادی را امضاء کردند که میان آنان نوعی اتحاد راهبردی به وجود می‌آورد. این قرارداد به پیمان سعدآباد مشهور شد.  دولت‌های امضاکننده این پیمان متعهد شدند از مداخله در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند، مرزهای مشترک را محترم بشمارند، از هرگونه تجاوز نسبت به یکدیگر خودداری ورزند و از تشکیل جمعیت‌ها و دسته‌بندی‌هایی که هدف آنها اخلال در صلح میان کشورهای هم جوار و هم پیمان باشد جلوگیری کنند.  با انعقاد این عهدنامه اختلافاتی که از سالیان دراز بین ایران و عراق موجود بود مرتفع و جای نهایت مسرت است که... محیط حسن تفاهم واقعی و صدق و صفا که حاکی از روح مودت و الفت فی‌مابین است در مناسبات دو دولت حکمفرما شده و موجبات تشدید روابط برادرانه بین دو ملتی که دارای علائق بی‌شمار مادی و معنوی هستند فراهم گردیده و زمینه همکاری دو کشور را درطریق معاضدت برای تحکیم مبانی صلح براساس متنی استوار ساخته است. پس از این دیدار، فیض محمدخان، وزیر امورخارجه افغانستان نیز روز چهارشنبه ۱۶ تیر به تهران وارد و صبح پنجشنبه با رضاشاه دیدار داشته و نهار مهمان وی بوده است. سرانجام در ساعت ۵ بعد از ظهر پنجشنبه ۱۷ تیر ۱۳۱۶ خورشیدی، این پیمان بین چهار دولت ایران، افغانستان، عراق و ترکیه درکاخ سعدآباد به امضاء رسید. وزرای خارجه چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و افغانستان پیمان عدم تعرضی را در کاخ سعدآباد امضا کردندکه بسترهای آن از سال‌ها قبل به واسطه فعالیتهای پشت پرده زمامداران لندن فراهم شده بود. این پیمان که به «پیمان سعدآباد» مشهور شد، وحدت نظر چهار کشور را در سیاست عمومی و حمایت متقابل در صورت بروز خطر نسبت به یکی از دولت‌های عضو پیش بینی می‌کرد و دول چهارگانه را متعهد می‌کرد که ضمن محترم شمردن حدود مرزی مشترک، سیاست عدم مداخله مطلق در امور داخلی یکدیگر را دنبال کنند. متعاهدین همچنین توافق کردند که در کلیه اختلافات بین‌المللی که به منافع آنها مربوط است با هم مشورت نمایند و عملیات تجاوزکارانه علیه یکدیگر نداشته باشند. گفتنی است که پس از امضای پیمان سعدآباد، رضاشاه طی نطق خود به مناسبت افتتاح مجلس دوره یازدهم، ضمن بی‌سابقه خواندن این پیمان در مشرق زمین، آن را مدد بزرگی به بقای صلح در جهان دانست.