کاهش ریسک معاملات به دنبال راه‌اندازی «نامک»
به گفته یک کارشناس بازار سرمایه، در بازارهای بین‌المللی پیشرفته به اعتبارسنجی برای مشتریان اهمیت ویژه‌ای داده می‌شود. در این راستا، اگر شخصیت‌های حقیقی و حقوقی همچنین کلیه مشتریان بازار ما هم اعتبارسنجی شوند، به سمت بازارهای پیشرفته حرکت سریع‌تری خواهیم داشت.تنها دو روز به تمام وقت شدن سامانه مدیریت ریسک (نامک) باقی مانده است، اقدامی که بر اساس آن، زمان ثبت و ارسال سفارش‌های مشتریان شرکت‌های کارگزاری از طریق این سامانه بطور تمام وقت تحت پوشش قرار می‌گیرد. اجرای این طرح در چند مرحله اجرایی شد و حالا در روز سه شنبه آخرین مرحله آن عملی می‌شود.مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد ضمن مثبت ارزیابی کردن این روند در گفت‌وگو با سنا، تجربه اجرای «نامک» را از دو زاویه بررسی کرد و گفت: از دید مشتریان، سهامداران و فعالان بازارسرمایه، این طرح با استقبال زیادی مواجه نشد که به نظر می‌رسد، عادت نداشتن مشتریان به روش جدید دلیل این اتفاق باشد. در روش قبلی، سهامداران ابتدا سهم مورد نظرشان را می‌خریدند و سپس وجه آن را پرداخت می‌کردند، این درحالی است که در روش جدید به شرط داشتن اعتبار و پرداخت هزینه می‌توانند سهم مورد نظرشان را خریداری کنند؛ البته این تغییر عادت سبب کند شدن روند معاملات در برخی اوقات نیز شد.شهبازی ادامه داد: بنابر تجربه قبلی، چنین مقاومتی در حذف «ددد» نیز وجود داشت که البته بعد از مدتی و به مرور، فعالان بازار به اجرای این روش عادت کردند. براین اساس، انتظار می‌رود سهامداران به اجرای سامانه نامک نیز که عادت کنند، زیرا از این طریق ریسک معاملات سهام دار، ریسک کارگزاران و ریسک بازار کاهش می‌یابد.وی اجرای طرح نامک را از دید کارگزاران نیز بررسی کرد و افزود: این روش به کاهش ریسک کارگزاران کمک زیادی کرد، زیرا مشتری موظف است ابتدا مانده خود را بستانکار کند یا اینکه به اندازه حد اعتباری خود خرید کند.این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: در سامانه نامک، کارگزاران می‌توانند برای مشتریانی که اعتبار بالایی دارند، سیستم معاملات را باز بگذارند تا آن مشتری به راحتی بتواند خرید انجام دهد و سپس هزینه آن را بپردازد. این موضوع، درواقع خدمتی است که کارگزاری می‌تواند به تشخیص خودش برای مشتریان معتبرش و به مسوولیت خودش (با قبول ریسک آن) انجام دهد.وی در خصوص دیگر مزایای اجرایی شدن طرح نامک اظهار کرد: وجه مثبت دیگر اجرای سامانه نامک، این است که سهامداران و فعالان بازار سرمایه (حقیقی یا حقوقی) باید دقت بیشتری در معاملات و عملکرد مالی خود داشته باشند؛ زیرا دقیقا مانند سیستم بانکی در حالت پرداخت نکردن وجوه خود، اعتبارشان نزد کارگزاری کاسته شده و به این ترتیب نمی‌توانند از آپشن‌ها و مزایای مشتریان معتبر استفاده کنند. این موضوع در مجموع سبب تغییرات خوبی در آینده بازار سرمایه کشور می‌شود.وی در رابطه با تجربیات جهانی در این زمینه گفت: در بازارهای بین‌المللی پیشرفته، پیش از این اعتبارسنجی برای مشتریان انجام می‌شود. در این راستا، اگر شرکت‌های حقیقی و حقوقی همچنین کلیه مشتریان اعتبارسنجی شوند، ما هم به سمت بازارهای پیشرفته حرکت سریع‌تری خواهیم داشت.وی در ادامه تاکید کرد: اجرای سامانه نامک موجب کم شدن اختلافات میان سهامداران و کارگزاران می‌شود، این شرایط سبب می‌شود تا بازار سرمایه با کاهش ریسک رو به رو شود. در این شرایط مشتریان خوش حساب به معاملات بیشتر تشویق و در مقابل مشتریان بدحساب جریمه می‌شوند.شهبازی در پایان گفت: در نظر داشته باشید که همیشه محدودیت، آورده خوبی نخواهد داشت؛ بنابراین سیاست‌گذار کلان و سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر باید در عین حال باید به رفع محدودیت‌ها هم بپردازند.
