رفت و برگشت زیان و بازده
گروه بورس|سمیرا ابراهیمی|
طی روزهای اخیر، بورسی‌ها اوقات چندان خوشی را پشت‌سر نگذاشتند. بازار در حال استراحت است و شاخص‌ها ریزشی هستند. تحلیلگران می‌گویند که این استراحت بازار تا پایان فصل مجامع و رسیدن گزارش‌های یک‌ماهه و سه‌ماهه به طول خواهد انجامید. از سوی دیگر قیمت دلار در سامانه سنا و بازار آزاد رو به نزول رفته و به قیمت ارز نیمایی نزدیک شده است. این موضوع به منزله آن است که دیگر از رشد دلاری در بورس خبری نیست. در چنین شرایطی که حجم نقدینگی وارد شده در بورس، در بالاترین حد تاریخی خود قرار دارد، نوع چینش گروه سهامی که به رشد و سودآوری در سبد سرمایه‌گذاران منجر شود، کمی سخت‌تر از روزهای قبل شده است.
کدام گروه رو به رشد است؟
دیروز در میان کالاهای اساسی، تنها قیمت نفت رو به افزایش بود. با توجه به اینکه عمده فروش محصولات تولیدی پالایشگاه‌ها، فروش داخلی است، ممکن است این افزایش نرخ نفت (که البته خود ریسک ناملایمات سیاسی را افزایش داده) منجر به رشد ارزش شرکت‌های پالایشگاهی در بازار سرمایه شود. اما در بازار فلزات اساسی، نه تنها خبری از صعود نیست، بلکه در اکثر بورس‌های کالایی دنیا، آهن، اسلب، بیلت، فولاد و مس روند آرام رو به نزول داشتند. شاید بتوان همین موضوع را دلیلی برای ریزش شاخص گروه فلزات در بورس تهران قلمداد کنیم. اما فارغ از این موضوع، موردی که مطرح می‌شود، آن است که در میان آنچه تحلیلگران بزرگ بازار می‌گویند، مبنی بر اینکه دوران رشد قیمت سهام کوچک به پایان رسیده، با آنچه در بازار مشاهده می‌شود، اختلاف وجود دارد.
در روز شنبه شاخص بازار دوم بورس تهران، تنها شاخص مثبت این بازار بود که در کنار قرمزپوشی شاخص کل، شاخص کل هم وزن، شاخص وزنی – ارزشی، شاخص 30 شرکت بزرگ و ...، برگ سبز تحفه بازار بود. بازار دوم بورس تهران، در واقع بخشی از بورس تهران است که شرکت‌های کوچک را پذیرش کرده است. حداقل سرمایه ثبتی آن می‌تواند 20 میلیارد تومان باشد و می‌تواند تنها 10 درصد از آن را به عنوان سهام شناور در بازار عرضه کند. حقوق صاحبان سهام نسبت به کل دارایی‌ها می‌تواند 15 درصد باشد که که در کنار این شاخص در بازار اول و بازار فرعی که به ترتیب باید 30 درصد و 20 درصد باشد، ناچیز‌تر است. باید اشاره کرد که حداقل سرمایه ثبتی در بازار اول بورس تهران 100 میلیارد تومان و در بازار فرعی، 50 میلیارد تومان است. بنابراین با یک نگاه گذرا به تابلوی معاملاتی که در آن شاخص کل بورس ریزشی بوده اما شاخص فرابورس صعود آرامی را تجربه کرده است، می‌توان گفت که هنوز بازارسهام به رشد سهام کوچک امیدوار است.
زیر پوست بازار
فعالان بازار می‌گویند که گزارش‌های 3 ماه، نوید بازگشت روزهای خوب به بازار است. اما این روزهای خوب، همراه با رشد سهام بنیادین بازار کلید خواهد خورد. با این حال به نظر می‌رسد که طبق عادت رفتار سنتی بازار، هجوم ریسک باعث شده که بخش قابل توجهی از پول‌های بازار به سمت ابزارهای درآمد ثابت برود. از سوی دیگر مشاهده می‌شود که گزارش‌های 3 ماهه شرکت‌های دارویی، گزارش‌های مناسبی نسبت به سایر صنایع است و این موضوع باعث خواهد شد که سهام گروه دارویی در آینده میان مدت بازار روند رو به رشد داشته باشد. از طرف دیگر به دلیل آنکه طی ماه‌های اخیر و در زمان اوج حرکتی بازار، سهامداران خرد زیادی وارد بازار شدند که عموما دانش تحلیل بالا و توان ریسک ندارند، در روزهای استراحت بازار به وفور موج فروش دیده می‌شود. در نتیجه این اتفاق است که طی این روزها، خرید حقوقی‌ها افزایش یافته، اما کیفیت این خرید، خرید سهام در قیمت‌های پایین است و تا راه‌اندازی موج صعودی بازار، زمان بر خواهد شد. اما حقیقی‌ها، صف‌های فروش را پر کرده‌اند. این رویه که از آن تحت عنوان دومینوی فروش نیز یاد می‌شود، با توجه به فشار فروش در پایان روز معاملاتی گذشته و همچنین اخبار و تنش‌های سیاسی دو روز گذشته، بازار را در این انتظار فرو برده است که استراحت و اصلاح شاخص را زمان بر کند. اما در مجموع به نظر می‌رسد بازار سرمایه به رشد خود ادامه می‌دهد و البته صنایع صادرات محور به ویژه پتروشیمی‌ها، کامودیتی‌ها و صنایع فلزی که از مزیت نسبی برخوردار هستند و با وجود تحریم‌ها عملکرد قابل قبولی داشته‌اند، برای سرمایه‌گذاران بلندمدت از ظرفیت بهتری برای سرمایه‌گذاری برخوردار باشند.
خطر تازه واردها
در همین رابطه، سید رضا فاطمی، کارشناس بازار سرمایه نیز می‌گوید: هم‌اکنون احتمال ریزش مجدد شاخص بورس وجود دارد. زیرا برخی از افراد در بازار، با اطلاعات اندک از روند معاملات بورس وارد بازار شدند و اقدام به خرید سهم کردند، این افراد تازه وارد با کوچک‌ترین خبری احساس ترس می‌کنند و تصمیم به فروش سهام در اختیار خود می‌گیرند که این موضوع تا حدودی بر ریزش شاخص بورس دامن خواهد زد.این کارشناس بازار سرمایه افزود: به نظر می‌رسد که بازار در کوتاه‌مدت به دلیل تصمیمات هیجانی از سوی سهامداران ریزش داشته باشد اما در بلندمدت بورس بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری خواهد بود.
وی اظهار کرد: افرادی که تازه وارد بورس می‌شوند نباید چندان نگران نوسان‌های موجود در بازار سرمایه باشند بلکه باید بیشتر به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری بروند و تلاش ما هم هدایت مردم به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.فاطمی با اعتقاد بر اینکه تمام بازارها فرصتی برای خرید و فروش محسوب می‌شوند مگر اینکه با برخی از محدودیت‌ها مواجه باشند، گفت: با توجه به نوسان‌های شدیدی که بازار سرمایه در این مدت تجربه کرد به نظر می‌رسد که دیگر شاهد سرمایه‌گذاری‌های چندان چشمگیری در این بازار نخواهیم بود.این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به نظر می‌رسد که در وضعیت فعلی افراد از سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه انصراف دهند و از این بازار خارج شوند.
وی افزود: براساس آمارهای به دست آمده از میزان سودآوری تمامی بازارها در 10 سال گذشته، دلار یک هزار و ٣٠٠ درصد، طلا یک هزار و ٦٠٠ درصد، مسکن یک هزار و ٣٠٠ درصد و بازا سرمایه یک هزار و ٩٤١ درصد بازدهی داشتند.
