تداوم واردات کاغذ با ارز ارزان

گروه صنعت|

 براساس آمار منتشر شده از واردات کالاهای اساسی، از ابتدای سال 98 تا 22 تیرماه، میزان ثبت سفارش مواد اولیه کاغذ و ثبت سفارش انواع کاغذ بیش از 177 میلیون دلار بوده است. همچنین بنابرتوضیحاتی که مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت ارایه کرده است، از میان انواع کاغذ و مواد اولیه ثبت سفارش شده، معادل 133 میلیون دلار تخصیص ارز شده، که از میان ارز تخصیص یافته به واردات انواع کاغذ و مواد اولیه آن تا 22 تیر ماه، بیش از 26 میلیون دلار به صورت نیمایی، تامین ارز شده‌اند. از سوی دیگر، آمارها، بر همین اساس از ابتدای امسال تا 22 تیرماه، 80 میلیون دلار کاغذ و مواد اولیه آن ترخیص شده و این معادل 80 هزار تن کاغذ است. از آنسو، اما جدیدترین جداول به ‌روز شده کارگروه ساماندهی کاغذ واردات ۴۲ هزارتن کاغذ چاپ و تحریر، بالک و روزنامه در سال جاری تایید شده که نشانگر این است از این میان تنها 3 هزار تن وارد کشور شده است. از سوی دیگر، وزیر صنعت در خصوص این شائبه که قرار است ترخیص کاغذ با دلار 9 هزار تومانی صورت بگیرد، عنوان کرد که چنین دستوری وجود ندارد و اساس آخرین مصوبه هیات دولت، ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کاغذ در نظر گرفته شده است.

   تنها ۳ هزار تن کاغذ وارد شد

جدیدترین جداول به روز شده کارگروه ساماندهی کاغذ، به تازگی از سوی دبیرخانه این کارگروه منتشر شد. این جداول با عناوین وضعیت متقاضیان تأیید شده واردات کاغذ با ارز دولتی در سال 98 و وضعیت واردات کاغذ تایید شده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 98 به تفکیک نوع کاغذ و نوع تایید منتشر شده است. داده‌های این جدول‌های منتشر شده حاکی از این است، که از 107 پرونده بررسی شده در کارگروه کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 98 واردات 42 هزار و 356 تن تأیید شده، که از این میان برای 30 هزار و 466 تن کاغذ ارز تخصیص داده شده است. همچنین ارز لازم برای 16 هزار و 317 تن کاغذ تامین و برای 15 هزار و 822 تن ارز خریداری شده است. در این میان تنها 3 هزار و 187 تن کاغذ از گمرک ترخیص شده است.

   تخصیص ارز دولتی و نیمایی برای واردات کاغذ

در همین حال، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت جزییاتی از آمارهای ثبت سفارش، تخصیص ارز دولتی و نیمایی و ترخیص انواع کاغذ و مواد اولیه آن را تشریح کرد. محمدرضا کلامی در گفت‌وگوی خود با خبرگزاری تسنیم، با اشاره به آمار واردات کاغذ در سال جاری اظهار کرد: بر اساس آمار واردات کالاهای اساسی، از ابتدای امسال تا 22 تیر ماه، میزان ثبت سفارش مواد اولیه کاغذ و ثبت سفارش انواع کاغذ بیش از 177 میلیون دلار بوده است. بنابر توضیحات مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت، همچنین از میان انواع کاغذ و مواد اولیه ثبت سفارش شده، معادل 133 میلیون دلار تخصیص ارز داده شده، که از میان ارز تخصیص یافته به واردات انواع کاغذ و مواد اولیه آن تا 22 تیر ماه، بیش از 26 میلیون دلار به صورت نیمایی، تامین ارز شده‌اند. همچنین به گفته کلامی، بر همین اساس از ابتدای امسال تا 22 تیرماه، 80 میلیون دلار کاغذ و مواد اولیه آن ترخیص شده و این معادل 80 هزار تن کاغذ است.

   واردات کاغذ با چه ارزی؟

اما در این میان یک نگرانی برای تامین ارز واردات کتب درسی و روزنامه‌ها و اینکه با چه ارزی قرار است به دست مصرف‌کننده برسد، وجود داشت که وزیر صنعت، معدن و تجارت در این باره عنوان کرد: ارز اختصاصی کتب درسی و روزنامه‌ها همچنان ۴۲۰۰ تومانی است. بنابه اظهارات رضا رحمانی، بر اساس آخرین مصوبه هیات دولت، ارز اختصاصی به کاغذ کتاب‌های درسی و روزنامه همان ۴۲۰۰ تومان است و تصمیم جدیدی در این باره اتخاذ نشده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین درباره دستوری مبنی بر ترخیص کاغذ با دلار ۹ هزار تومانی عنوان کرده بود که سندی برای ترخیص کاغذ با دلار ۹ هزار تومانی ندیده‌ام، اما بر اساس آخرین مصوبه هیات دولت، ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کاغذ در نظر گرفته شده است. به گفته وزیر صنعت، معدن وتجارت، اگرچه انواع کاغذ اعم از صنفی، صنعتی و ... وجود دارد، اما ارز اختصاصی به کاغذ کتاب‌های درسی و روزنامه تغییری نکرده و همان ۴۲۰۰ تومان است.

از سوی دیگر، براساس توضیحاتی که حسین مدرس خیابانی قائم مقام وزارت صنعت، ‌معدن وتجارت به تازگی ارایه کرده بود، از مجموع ارز تخصیصی ۴۲۰۰ تومانی، ۷۰ درصد از ارز در اختیار نهاده‌های دامی یعنی وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد و ۲۳ درصد در اختیار وزارت بهداشت، یک درصد در اختیار کاغذ برای ارشاد و 6 درصد مابقی برای لاستیک است؛ از این رو، در تامین ارز، ارزی نداریم که به تولیدکنندگان کاغذ بدهیم و بانک مرکزی باید بدهد. با این حال، برای تامین ارز روزنامه 80 میلیون دلار ارز تخصیص یافته، که در قالب 2 بخش ۴۰ میلیون دلاری تخصیص یافته است. او با بیان اینکه در حوزه تامین ارز دفترچه دانش‌آموزی و کتب درسی نیز ۵۰ هزار تن کاغذ چاپ وجود دارد که اگر یکی از گزینه‌هایی که شک داریم به یک کالایی ارز ۴۲۰۰ تومانی بدهیم یا خیر، حتما کتب درسی نخواهد بود؛ چراکه برای آن، شبکه مشخص تعریف شده و این ارز به دست مصرف‌کننده نهایی آن می‌رسد. به گفته او، آموزش و پرورش اعلام کرده که ارز مورد نیاز برای کتب درسی سال ۹۸ کاملا تامین شده و باید به فکر ارز مورد نیاز کتب سال ۹۹ باشیم. بنابراین درخواست ما از بانک مرکزی این است که برای اقلامی مثل دفترچه‌های دانش‌آموزی نیز، ارز تخصیص دهد.

   ۹۰ درصد کاغذ مصرفی کشور وارداتی است

اما از آن‌سو، رییس انجمن واردکنندگان کاغذ با اشاره به واردات ۸۵ تا ۹۰ درصد کاغذ چاپ و تحریر مورد نیاز کشور می‌گوید: از زمان تشکیل کارگروه کاغذ حتی یک دلار هم ارز دولتی نگرفته‌ام.  او درباره میزان واردات کاغذ در بخش کاغذ چاپ و تحریر نیز طی اظهاراتی گفته بود که بر اساس آمار وزارت صنعت و کارخانجات داخلی بین 10 تا 15 درصد نیاز بازار در بخش کاغذ چاپ و تحریر با تولیدات داخل پاسخ داده شد و نزدیک به 85 تا 90 درصد نیاز بازار در این بخش از خارج کشور و با واردات کاغذ تامین می‌شود. این در حالی است کل واردات در سال 98 در بخش کاغذ چاپ و تحریر حدود 300 هزار تن بود که نسبت به سال 96 بین 49 تا 50 هزار تن کاهش واردات داشتیم.

سید‌حسن میرباقری همچنین با بیان اینکه بعد از افزایش قیمت ارز و تشکیل کارگروهی برای کاغذ، واردکنندگان کاغذ صرفا با اخذ مجوز می‌توانستند اقدام به واردات کاغذ کنند و اگر مجوزی از سوی ارشاد برای آنها صادر نمی‌شد قادر به واردات نبودند، عنوان کرد که اعضای انجمن واردکنندگان کاغذ متاسفانه با کاهش مجوز واردات مواجه شدند و همین مساله باعث شد تا واردات کاغذ در سال گذشته به نسبت سال 96کمتر شود و تا حدودی تعادل بازار به هم بخورد.

اما سوالی که در این بین مطرح می‌شود؛ این است که چرا باوجود تخصیص ارز 4200 تومانی قیمت آن افزایش یافت؟

برخی از فعالان حوزه کاغذ در این باره می‌گویند: تخصیص ارز 4200 تومانی تنها موضوعی نبود که در قیمت کاغذ اثرگذار باشد؛ چراکه در کالاهای اساسی دیگر نیز که مشمول دریافت ارز دولتی می‌شدند هم شاهد افزایش قیمت‌ها بودیم اما در مورد کاغذ در یک بازه زمانی نرخ جهانی کاغذ تا 20 درصد افزایش یافت و حتی تا شهریورماه 97 و قبل از تشکیل کارگروه کاغذ، تفاوت قیمت کاغذ دولتی و کاغذ آزاد حدود 10 تا 15 درصد بود اما در نیمه دوم سال بانک مرکزی نتوانست به درستی برای واردات کاغذ ارز لازم را تخصیص دهد و همین مساله باعث به هم خوردن تعادل در بازار کاغذ شد. در این میان اما انجمن واردکنندگان کاغذ خواهان تک‌نرخی شدن ارز برای جلوگیری از رانت و حل مشکل بازار کاغذ شدند  تا ارز واردات کاغذ تک‌نرخی شود. اما خواسته‌ای که به گفته خودشان مورد توجه متولیان امر قرار نگرفت اما در جلسه‌ای که وزارت صمت تشکیل شد، پیشنهاد تک نرخی شدن ارز برای واردات کاغذ و گلاسه و مقوا پذیرفته شد و امضاهای طلایی برای واردات این نوع کاغذ از میان برداشته شد. بطوری که اکنون قیمت انواع مقوا و کاغذ گلاسه تا 50 درصد کاهش یافت. البته بنابه توضیحات رییس انجمن واردکنندگان کاغذ، در حال حاضر معادل 80 هزار تن کاغذ روزنامه و تحریر با ارز دولتی وارد می‌شود و این رقم 20 درصد از نیاز بازار کاغذ را جوابگوست. این در حالی است که نیاز بازار به کاغذ چاپ و تحریر در حدود 350 هزار تن است و طبق برنامه‌ریزی انجام شده 40 هزار تن آن با ارز دولتی تامین می‌شود و 310 هزار تن آن با ارز نیمایی.