پرش بلند «فرابورس» پس از تصویب تغییر مقررات بازار پایه
گروه بورس|
روز گذشته نشست خبری مدیرعامل فرابورس ایران در محل این شرکت به مناسبت تغییر بازار این شرکت و کوچ آن از بازارپایه به بازار اول برگزار شد. البته وضعیت فرابورس در زمان پذیرش خود، مانند آنچه برای بورس تهران اتفاق افتاد، هنوز پر از ابهام است. زیرا در زمان پذیرش این دو شرکت در بورس‌های خودشان، برخی از کارشناسان و فعالان بازار، اعتراض می‌کردند که چرا و به دلیل کدام کمبود ماده قانونی، فرابورس، توانسته است خودش، خودش را پذیرش کند و بورس تهران هم ایضا! به هر حال این سهم که در ماه‌های گذشته پس از نوسانات بسیار به ارزش 1059 تومان رسیده بود، اکنون می‌خواهد در یک جهش بلند از سر بازارهای دوم و سوم عبور کرده و در بازار اول بنشیند.
موضوع دیگری که در خصوص فرابورس مطرح می‌شود، این است که این شرکت به دلیل آنکه در بازار پایه پذیرش شده بود، طی ماه‌های اخیر با رشد فزاینده‌ای در ارزش سهام خود همراه بود. سرانجام این شرکت مجوز افزایش سرمایه 40 درصدی را دریافت کرد که همین افزایش سرمایه شرکت را از بازار پایه به بازار اول فرابورس سوق می‌دهد. گفتنی است سرمایه قبلی این شرکت 100 میلیارد تومان بوده و پس از این افزایش سرمایه که 30 میلیارد تومان آن از محل سود انباشته و 10 میلیارد تومان از محل سایر اندوخته‌هاست، سرمایه شرکت به 140 میلیارد تومان خواهد رسید. در همین رابطه مرتضی احمدی، مدیرسرمایه‌گذاری و دارایی‌های شرکت تامین سرمایه نوین که قرار است از این به بعد نقش بازارگردانی سهام فرابورس را بر عهده داشته باشد، در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار کرد: از زمانی که نماد معاملاتی «فرابورس» در تابلوی بازار اول بازگشایی شود، تامین سرمایه نوین به بازارگردانی نماد یاد شده خواهد پرداخت.
وی دلیل رشد قابل توجه قیمت در نماد معاملاتی «فرابورس» را افزایش چشمگیر حجم معاملات در این بازار اعلام کرد و افزود: از آنجایی که در سال گذشته ارزش و حجم معاملات در بازار سهام کشور با افزایش چشمگیری مواجه بوده از این رو رشد قیمت سهام فرابورس امری دور از انتظار نبوده است. با توجه به آنکه درآمد شرکت از این طریق به میزان قابل توجهی رشد کرده بنابراین طبیعی است که نماد معاملاتی آن با اقبال سهامداران مواجه شود. وی افزود: مضاف بر اینکه ساختار سهامداری شرکت به گونه‌ای است که عرضه از سوی مالکان سهام اندک است. احمدی در خصوص میزان شناوری این سهم گفت: از سوی فرابورس گفته می‌شود که شناوری این نماد حدود 27 درصد است. با این حال چون اکثر دارندگان نماد فروشنده نیستند، بنا براین افزایش تقاضا در سهام شرکت به خوبی عرضه نمی‌شود که ما سعی می‌کنیم با بازارگردانی مناسب این مشکل را مرتفع کنیم و جلوی رشد حباب‌گونه این نماد را بگیریم.مدیرسرمایه‌گذاری و دارایی‌های شرکت تامین سرمایه نوین در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیرپذیری منفی «فرابورس» از تغییر مقررات بازار پایه و کاهش درآمدی که از این محل انتظار شرکت را می‌کشد، گفت: اگرچه با تغییر مقررات جدید ابلاغ شده برای این بازار احتمالا درآمد شرکت کاهش یابد با این حال نمی‌توان آن را مانعی سنگین بر سر راه درآمدزایی شرکت فرابورس ایران دانست چرا که عرضه‌های اولیه پیش رو و سایر معاملاتی که فرابورس از آنها کسب درآمد می‌کند می‌تواند کاستی حاصله از محل یاد شده را جبران کند.
حال و روز فرابورس از گذشته تا امروز
هامونی ضمن بیان تاریخچه‌ای از شکل‌گیری فرابورس گفت: این رکن بازار سرمایه با ۳ نیروی انسانی آغاز به کار کرد و طی سال‌های گذشته ارزش بازاری آن از ۸ میلیارد تومان به ۳۵۰ هزار میلیارد تومان و نیروی انسانی آن به ۱۳۳ نفر افزایش یافته است.
به گفته مدیرعامل فرابورس ایران این رکن بازار سرمایه در عرصه بین‌المللی توانسته عملکرد قابل قبولی داشته باشد و در بین اعضای فدراسیون جهانی بورس‌ها با ۱۰۶ درصد بازدهی، رتبه اول را در سال گذشته کسب کند.
هامونی مهم‌ترین برنامه‌های فرابورس را راه‌اندازی عملیات بازار باز با کمک بانک مرکزی و به منظور استفاده از ابزارهای بازارمحور سیاست‌های پولی عنوان کرد و افزود: همچنین از دیگر برنامه‌های فرابورس ادامه تمرکز بر حوزه تکنولوژی، سرمایه‌گذاری در فین‌تک‌ها و تقویت سایر تکنولوژی‌های مالی است.
رنگدانه‌های بازار پایه به ثمر نشست
در حاشیه این نشست، بهنام محسنی، معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس ایران به بیان وضعیت جدید بازار پایه پرداخت و گفت: در سال گذشته دستورالعمل جدید بازار پایه از سوی سازمان بورس تصویب و اجرای آن به خردادماه جاری موکول شد. اما با توجه به نظرات فعالان بازار در خصوص شرعی بودن معاملات، پس از بررسی‌های کمیته فقهی این ابهامات روشن شد.محسنی ادامه داد: دومین بحث، اخذ مجدد نظرسنجی بود که قرار شد در شکلی تازه و با گروه‌بندی ۶ طبقه‌ای فعالان همراه شود. سپس از نخبگان بازار سرمایه نیز نظرسنجی و نتایج مورد بررسی قرار گرفت.معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس ایران، با بیان اینکه هیات‌مدیره و شورای عالی بورس نیز با کلیات تصمیمات موافقت کرد، گفت: بنابراین رنگ‌بندی بازار پایه به زرد، نارنجی و قرمز انجام می‌شود و دامنه نوسان برای این تابلوها به ترتیب سه، دو و یک درصدی خواهد بود.لازم به ذکر است که تغییرات بازار پایه در وهله اول، حاشیه‌های زیادی را در سطح بازار سرمایه ایجاد کرده بود و مسائلی مانند غرری بودن معاملات، باعث اعتراض گسترده اهالی این بازار شده بود.
چرا کوچک و متوسط‌ها منفعل مانده‌اند؟
مدیرعامل فرابورس در پاسخ به سوالی پیرامون بازار SME و دلایل کوچک ماندن این بازار گفت: دو مانع اصلی برای رشد این بازار، موضوع حاکمیت شرکتی و شفافیت در ارایه صورت‌های مالی شرکت‌های SME است که موجب شده با وجود تعداد بسیار زیاد شرکت‌های در صف پذیرش تنها ۱۸ شرکت استانداردهای مدنظر فرابورس را کسب کنند و پذیرش شوند.هامونی افزود: معتقدیم بازار SME یکی از بازارهای آینده‌دار و روشن خواهد بود و در این مسیر باید دستگاه‌های مختلف نظیر معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، شهرک‌های صنعتی و وزارت صنعت، معدن و تجارت همکاری‌هایی انجام دهند.
پایان مرداد، آغاز به کار بازار متشکل ارزی
در ادامه مدیرعامل فرابورس ایران از راه‌اندازی بازار متشکل ارزی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: مراحل ثبتی این بازار در اردیبهشت امسال انجام شده و تلاش می‌کنیم طی هماهنگی با بانک مرکزی، تا پایان مرداد، این بازار که ۲۰ درصد سهام آن متعلق به فرابورس است، آغاز به کار کند .
بازار باز نقدینگی را کنترل می‌کند
وی همچنین در خصوص عملیات بازار باز و نقش و عملکرد بانک مرکزی و بازار سرمایه در آن گفت: عملیات بازار باز به توسعه ابزارهای بازارمحور سیاست پولی کمک می‌کند. ابزاری که تاکنون در جمهوری اسلامی ایران وجود نداشته و معتقدیم مهم‌ترین همکاری بین بانک مرکزی و سازمان بورس، راه‌اندازی عملیات بازار باز بوده است. ابزاری که نقش بسزایی در کنترل نقدینگی خواهد داشت و البته بازارهای مختلف نظیر صکوک، بازار سهام و بازار بدهی را نیز از مزایای خود منتفع خواهد کرد.
چرا برخی استارتاپ‌ها
از ورود به فرابورس جاماندند؟
مدیرعامل فرابورس ایران سپس در پاسخ به این سوال که پیش از این چند استارتاپ مایل بودند وارد بورس و فرابورس شوند اما بورس اعلام کرد این شرکت‌ها صورت مالی معتبری ندارند اکنون این استارتاپ‌ها یا سرمایه‌گذاران خود را از دست داده‌اند یا ادغام شده‌اند. بورس و فرابورس چه نقشی در زمینه استارتاپ‌ها دارند؟ گفت: پیش از این چند استارتاپ تلاش‌هایی کردند اما به دلیل فقدان صورت مالی معتبر شفاف و نظام مالی مقتدر و اصولی نتوانستند به هدف خود برسند. اکنون ما از سوی این شرکت‌ها درخواستی نداریم و خودشان پیگیر ورود به بازار سرمایه نیستند.
هامونی اظهار کرد: تاکنون ۲۹ شرکت دانش‌بنیان در بورس و فرابورس عرضه اولیه شده‌اند و ارزش آنها بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان است. باید توجه کرد که خط قرمز بازار سرمایه عدم شفافیت مالی و نبود حاکمیت شرکتی است و با رعایت این موارد در آینده می‌توان رشد استارتاپ‌ها در بازار سرمایه را بیش از همیشه شاهد بود.
مدیرعامل فرابورس در پاسخ به سوالی در خصوص تامین مالی جمعی (crowed funding) و اقدامات فرابورس در این بخش به ۱۰ درخواست دریافت شده برای راه‌اندازی سکوی عاملیت کرادفاندینگ اشاره کرد و گفت: از میان این درخواست‌ها، یک درخواست موفق به اخذ موافقت اصولی شده است.هامونی همچنین به موضوع فراخوان بلاک‌چین اشاره کرد و گفت: مهلت ما رو به پایان است و انشاءالله بعد از پایان آن در ۱۵ مرداد، نتایج نهایی اعلام خواهد شد. از سوی دیگر در زمینه asset tokenها و security tokenها برنامه‌های جدی داریم و توافقات و مذاکراتی با دانشگاه‌های معتبر کشور انجام شده است و امیدواریم منجر به عقد قرارداد شود.
تغییر در سامانه معاملاتی
با حذف ۴ صفر از پول ملی
وی همچنین در خصوص سیاست حذف ۴ صفر از پول ملی و تاثیر آن بر اقتصاد گفت: طبعا حذف ۴ صفر باید در کنار بقیه سیاست‌های پولی دیده شود و تمام کشورهای موفق در اجرای این برنامه، پیش از هرچیز به ثبات بازارهای مالی فکر کرده‌اند .مدیرعامل فرابورس ایران تصریح کرد: در بورس هم طبیعتا با اجرای سیاست حذف ۴ صفر در سامانه معاملاتی تغییراتی باید رخ دهد . همچنین برای حق تقدم‌های کمتر از ۱۰ تومان نیاز به اصلاحاتی وجود دارد . به گفته هامونی با توجه به جلساتی که در این خصوص برگزار می‌شود به نظر می‌رسد بانک مرکزی سیاست‌های تکمیلی نیز تعریف کرده است.
20 شرکت تا پایان سال به فرابورس می‌آیند
رضا غلامعلی‌پور، معاون پذیرش و بازاریابی فرابورس ایران با اشاره به اینکه از ابتدای سال تاکنون تعداد ۷ شرکت در فرابورس درج شده، افزود: درصورتی که شرکت‌ها بعد از پذیرش الزامات لازم را رعایت کنند، پیش‌بینی می‌شود حدود ۲۰ شرکت تا پایان سال عرضه اولیه شود.وی همچنین به رقم ۴۱ هزارمیلیارد تومانی انتشار اوراق در بودجه سال جاری اشاره کرد و گفت: از این میزان ۳۱ هزار میلیارد تومان در قالب ۱۶ نماد اسناد خزانه اسلامی در نمادهای اخزا۸۰۱ تا اخزا۸۱۶ به زودی در فرابورس پذیرش می‌شود.
واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال
به کجا رسید؟
مدیرعامل فرابورس در پاسخ به این سوال که واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال چه روندی را در فرابورس طی می‌کند، گفت: ما از این دو باشگاه ورزشی صورت مالی دریافت کرده بودیم اما تاکنون درخواست رسمی برای ورود به فرابورس از سوی این باشگاه‌ها نداشتیم. با وزیر ورزش و جوانان نیز جلساتی داشتیم تا در این باره به جمع‌بندی برسیم.هامونی افزود: فرابورس ایران به‌طور کامل آمادگی پذیرش این دو باشگاه را دارد و به محض دریافت رسمی، بررسی شرایط آنها را برای ورود به فرابورس آغاز می‌کند.
