از خانه منسوب به «پدر چای ایران» دست کشیدند

به نظر می‌رسد مالکان امروزی خانه منسوب به پدر چای ایران، خیال‌شان راحت شده که این عمارت دیگر متعلق به پدر چای ایران نیست و تصمیم‌شان برای مرمت نه تنها عوض شده که خانه را به هیچ انگاشته‌اند، حالا بخش مسکونی خانه که تا همین سه چهار سال قبل دست‌کم سالم مانده و بخشی ازتزئیناتش باقی بود، حالا دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد. نخست گفتند خانه متعلق به کاشف‌السلطنه (پدر چای ایران) است، با ردِ این فرض و پیدا شدن سندهای جدیدی از خانه، عمارتِ منسوب شده به او را چیزی شبیه به خانه «محسن مقدم» دانستند که مالکانش به واسطه علاقه‌مندی‌شان، تزئیناتِ مختلفِ قدیمی را خریداری کرده و در بخش‌های مختلف خانه نصب کرده بودند، اما تزئیناتِ خانه را در گالری‌ها پیدا کردیم! با وجود تعلق نداشتن خانه به «کاشف‌السلطنه» و حذف شدنِ تزئینات مربوط به بنا، میراث فرهنگی پا عقب نگذاشت و اعلام کرد این خانه هم به واسطه قدمتِ بالای ۵۰ ساله اش و توجهی که مالک بنا به آن کرده و تزئیناتی که هنوز بخش‌هایی از آن باقی مانده (بود)، باید در فهرست آثار ملی ثبت شود. مدتی بعد خبر رسید، سازمان زیباسازی تهران خانه را خریده و قول داده تا آن را به شکل روز اول درآورد، خبری که خوشحال‌کننده بود، اما حالا به نظر می‌رسد منظورِ مسوولان زیباسازی از روزِ اول، همان تبدیل شدن به «باغ عصمت خدیری» مالک اولیه زمینِ بنا بوده البته باغِ بدون درخت، تا خانه‌ای که منوچهر و هوشنگ صانعی آن را مشابه خانه «مقدم» ساخته بودند! به گزارش ایسنا، اسفند ۱۳۹۲ بود که خبر رسید، خانه «محمد میرزا کاشف‌السلطنه» مشهور به «پدر چای ایران» و نخستین واردکننده چای به ایران، در غفلت سازمان میراث فرهنگی در حال غارت شدن است. کاشی‌کاری‌ها و ملحقات نفیس این خانه‌ در طول زمان، غارت شده است تا در آینده نزدیک، توسط مالک بنا تخریب شود. خانه‌ای که تا قبل از انقلاب مصر، به‌صورت اجاره‌ای در اختیار دفتر حافظ منافع مصر در ایران بود اما پس از انقلاب مصر، این بنا تخلیه و متروکه شد و در همان زمان (۱۳۹۲) براساس اطلاعات اهالی محل با همکاری سرایدار یا مالک قبلی خانه و با همدستی عتیقه‌فروشان محدوده خیابان شریعتی و منطقه شمیران، کاشی‌ها، درها و پنجره‌های باارزش، آیینه‌کاری‌ها و هر شیء ارزشمند به‌کار رفته در این بنا به‌وسیله تیشه و پتک کنده شده‌اند و به‌نوعی بنا در حال غارت شدن بود. با انتشار خبرها و رو شدن اسنادی از خانه، مسلم شد که این بنا متعلق به دهه ۴۰ است و در همان زمان مالک توسط چند استادکار رشته‌های مختلف، خانه را به وضعیت تاریخی مناسب و زیبایی تبدیل کرده بود، اما پس از مدتی مالک، خانه را به یک شخص بسازوبفروش فروخت و او نیز از آن زمان با ایجاد تغییراتی در بنا قصد تخریبش را داشت تا آنکه ۲۷ بهمن ۱۳۹۴ سید محمد بهشتی، مشاور سابق رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و رییس سابق پژوهشگاه این سازمان به ایسنا اعلام کرد: خانه منسوب به «پدر چای ایران» که متعلق به این شخص نیست، توسط سازمان زیباسازی خریداری شده و در حال حاضر پیمانکار در حال آواربرداری خانه است و قرار است تا طراحی این بنا برای ایجاد یک مرکز فرهنگی باشد. بعد از گذشت سه سال و نیم از ان حرف‌ها به جای اینکه امروز خانه صانعی‌ها را که روزی می‌شد نام آن را قُلِ «خانه مخسن مقدم» نامید، باید خانه متروکه‌ای دانست که گویا سازمان زیباسازی هم از پسِ بازسازی و مرمتش برنیامده است! و از سوی دیگر خانه دیوار به دیوار آن هم که گویا از همه جا و همه‌چیز بی‌خبر است، چند طبقه بالاتر از ارتفاع مجاز در کنار یک خانه تاریخی بالا رفته است. براساس آخرین اسناد، این بنای تاریخی در سال ۱۳۳۵ شمسی ساخته شد، با توجه به عکس‌هایی که پیش از این از بنا منتشر شده بود و ذهن همه به سمت قاجاری بودن آن بود، آن ساختمان در دوره پهلوی دوم ساخته شد، بنابراین شورای عالی معماری و شهرسازی ایران مصوبه‌ای را به تصویب رسانده که به موجب آن بناهای ۵۰ سال به بالا از خطر تخریب و نابودی نجات پیدا می‌کنند. مصوبه این شورا تاکید دارد، بازسازی بناهای ساخته شده تا سال ۱۳۴۰ هجری شمسی، صرفا به صورت عین به عین امکانپذیر خواهد بود. این مصوبه به این معنی است که مالکان بناهای ۵۰ سال به بالا نمی‌توانند بنای خود را با خروج از ثبت تخریب کنند و به جایش برج بسازند و اگر هم تخریب کردند، باید با همان ارتفاع عین به عین خانه را بسازند. هر چند طرح تفضیلی برای معماری شهر تهران فاجعه رقم زده، اما با توجه به این قانون، خریدار خانه قطعاً نباید این خانه را تخریب کند و اگر این کار را انجام دهد که متأسفانه چنین شده، باید پوسته (جداره و تزئینات بیرونی) بنا مانند خانه «شیبانی» نگهداری شود و آن باردیگر عین به عین ساخته شود که قطعاً به نفع خریداری که قصد برج‌سازی دارد، نیست.