لزوم احیای برجام
کارول جیاکومو، نیویورک تایمز: نتایج نظرسنجی «مرکز پیشرفت امریکایی» نشان میدهد در حالی که دونالد ترامپ فشارها را بر ایران افزایش داده، بیشتر امریکاییها خواهان کاهش تنشها و حتی بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای سال 2015 هستند. نامزدهای اصلی حزب دموکرات برای انتخابات ریاستجمهوری نیز دقیقا روی همین طول موج فعالیت میکنند. بیشتر آنها میگویند که مجددا به توافق هستهای ایران خواهند پیوست.
جو بایدن، معاون پیشین رییسجمهوری، سناتورها کوری بوکر، کاملا هریس، برنی سندرز و الیزابت وارن، پیت بوتیجج، شهردار سوث بند در ایالت ایندیانا، بتو ارورک، نماینده پیشین، همگی گفتهاند که ترامپ با عقبنشینی از برجام به منافع و اعتبار امریکا آسیب رسانده و به ایران که کاملا به توافق متعهد بود، دلیلی برای بازگشت به فعالیتهای هستهای پیشین داده است. بوتیجج گفته: «برجام با همه نواقص آن، احتمالا نزدیکترین چیز به هنر توافق حقیقی بود. این توافق کمک کرد بدون اینکه در مسیر جنگ جدیدی در خاورمیانه قرار بگیریم، تهدید نظامی را محدود کنیم.» بوکر تنها کسی بود که گفت با وجود همه سختیهای حصول توافق پیش از تشدید تنشها توسط ترامپ، لازم است که برجام به روز رسانی شود: «ما نمیتوانیم ساعت را به عقب بازگردانیم و وانمود کنیم که آسیبهایی که رییسجمهوری ترامپ در 3 سال گذشته ایجاد کرده است، هرگز رخ ندادهاند. توافق هستهای سال 2015 با فرض بر مذاکرات ادامهدار با ایرانیها برای دستیابی راهحلی بلندمدت حاصل شد. 4 سال ما در دوران ترامپ به هدر رفت.»
به گزارش دیپلماسی ایرانی، ترامپ نه تنها اعتماد ایرانیها به پایبند ماندن ایالات متحده به تعهداتش را از دست داد، بلکه سبب شد ایران برخی از فعالیتهای هستهای خود را از سر بگیرد و این در حالی است که غروب برخی از محدودیتها نیز نزدیکتر شدهاند.
دیگر نامزدهای دموکرات انتخابات ریاستجمهوری امریکا نیز درباره بندهای غروب در برجام و همچنین برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی کرده، اما گفتهاند که در یک سری توافقهای بعدی به این نگرانیها رسیدگی خواهند کرد. بایدن در ماه جولای درباره سیاست خارجی خود گفت: «من مجددا به توافق خواهم پیوست و با متحدانمان برای تقویت و تمدید آن همکاری خواهم کرد.» وارن هم گفته بازگشت به توافق هستهای آغاز کار است و نه پایان آن. او که حامی یک توافق بعدی است، افزود: «ما همزمان کافی داریم و هم اهرم فشار مناسب و اگر درست از آنها استفاده کنیم، دیپلماسی میتواند موفقیت آمیز باشد.» او گفته اگر ایران مجددا به تعهدات خود در توافق کنونی بازنگردد، یک دیپلماسی قدرتمند و اصولی را برای مذاکره بین ایران و ایالات متحده و بازگرداندن هر دو به توافق به کار خواهد گرفت: «دیپلماسی تنها راه کارآمد برای مدیریت این مساله است؛ هیچ راهحل نظامی وجود ندارد.»
اورورک دو دل به نظر میرسید ولی ترامپ را به دلیل افزایش خطر درگیری نظامی در خلیج فارس مقصر میداند . سندرز گفت که برای دستیابی به توافقی با درخواستهای بیشتر از ایران، ایالات متحده باید تسهیل بیشتر تحریمها و مشوقهای اضافی را در نظر بگیرد و باید اذعان کند که ایران تنها بازیگر مشکل ساز خاورمیانه نیست. سندرز همچنین به این مساله اشاره کرد که متقاعد کردن ایران یا حتی اروپاییها به اینکه ایالات متحده به هر توافقی که این مرتبه حاصل شود پایبند میماند، دشوار خواهد بود: «کار باید با کسب اطمینان از این مساله آغاز شود که سیاست خارجی ما در یک اجماع سیاسی با دوام ریشه داشته باشد.»
بسیاری از دموکراتها گفتهاند که از ارتباط مستقیم با رهبران ایران استقبال میکنند، اما هیچ یک شرایط را به وضوح بیان نکردند. سندرز گفته آماده است که با مقامات ایران دیدار کند اگر که این دیدار را بهترین راه برای دستیابی به توافق بداند و بوکر هم تاکید کرد که لازم است ابتدا «اهداف مشخصی» تعیین شوند و «تعهد به مذاکرات با حسن نیت» نشان داده شود. وارن نشستها و دیدارها را ابزاری توصیف کر که باید بخشی از یک «استراتژی شفاف» باشند و بوتیجج هم گفت که «تحت شرایط درست» با رییسجمهوری ایران دیدار خواهد کرد. اورورک و هریس به این سوال پاسخ ندادند.
مقامات ایرانی و اروپایی اخیرا در تلاش برای نجات توافق هستهای دیدار کردند. این در حالی است که ایالات متحده تحریمهای جدیدی را علیه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، تحمیل کرده است؛ اقدامی که قطعا میتوان گفت پیشبرد دیپلماسی را دشوارتر کرده است. شرایط ممکن است تا زمان انتخابات ریاستجمهوری به کلی تغییر کرده باشد. اما مشخص است که موضعگیری شدیدالحن ترامپ در میان رایدهندگان و به ویژه دموکراتها و مستقلها که به دنبال جلوگیری از یک درگیری نظامی دیگر هستند، طرفداری ندارد. نامزدهای دموکرات تنها کافی است که نشان دهند راهحل بهتری برای تنشهای کنونی دارند. بوتیجج گفت: «توافق ایران یک لطف به این کشور نبود. ما این کار را کردیم چون منافع امنیت ملی ما را تامین میکرد.»