چرا جامعه پزشکی ایران با روبات‌ها بیگانه است

رییس انجمن انفورماتیک پزشکی ایران- با انتقاد از اینکه جامعه پزشکی ما به استفاده از روبات برای انجام طبابت اعتقادی ندارد، گفت: جامعه‌ پزشکی باید از هوش مصنوعی و تکنولوژی بیشتر استفاده کند، زیرا در آینده نه چندان دور شاهد اتفاقات عجیب و غریبی در زمینه بهداشت دنیا خواهیم بود و با تولید روبات پزشک‌ها نقش پزشکان عوض می‌شود و کیوسک‌های بهداشتی جای پزشکانی که در مطب هستند را می‌گیرند.

یکم شهریور زادروز پزشک بزرگ ایرانی ابن سیناست و از همین رو، روز پزشک نامیده شده است. پزشکی از مشاغلی است که نیاز به تخصص فراوان دارد و برخلاف بسیاری از مشاغل دیگر که از ابتدای ظهور فناوری اطلاعات و جایگزینی ماشین‌ها، به راحتی مقهور روبات‌ها شدند، پزشکی از جمله مواردی است که لزوم تخصص و مهارت بسیار، هنوز به‌طور کامل نتوانسته ماشین‌ها را جایگزین پزشکان کند. با وجود این، همین حالا هم از هوش مصنوعی و روبات‌ها برای جمع‌آوری داده‌ها، نظارت بر علائم حیاتی و کمک به تشخیص بهتر بیماری‌ها، آسیب‌ها و موارد دیگر استفاده می‌شود. روبات‌ها حتی توانسته‌اند در مواردی در عمل‌های جراحی هم نقش‌آفرینی کنند و درحال حاضر پیشرفت هوش مصنوعی به حدی رسیده که در تشخیص سرطان سینه متاستاتیک، ذات‌الریه، تومور‌های مغزی و پیش‌بینی گسترش هماتوم از پزشکان بهتر عمل می‌کند. از طرفی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در آینده‌ای نه چندان دور، هوش مصنوعی از این هم فراتر رفته و می‌تواند حتی در قالب یک متخصص هم کار کند. به همین دلیل توجه به پیشرفت این تکنولوژی و استفاده از آن در موارد متعدد اهمیت زیادی دارد که نباید از آن غافل شد و غفلت در این مورد می‌تواند عقب‌ماندگی‌های جبران‌ناپذیری را سبب شود. استفاده از هوش مصنوعی و بهره‌وری از پتانسیل روبات‌ها در پزشکی هم از جمله این موارد است.

به گزارش ایسنا، حمید مقدسی -عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی- درباره نقش هوش مصنوعی در حوزه پزشکی در ایران اظهار کرد: کشور ما در زمینه‌ هوش مصنوعی در بخش انفورماتیک پزشکی سابقه‌ تقریباً ۱۰ ساله دارد و با تولید نرم‌افزارهای مختلف به تشخیص بیماری، مراقبت از بیمار و خودمراقبتی به جامعه‌ پزشکی کمک کرده است. وی با اشاره به ایجاد سیستم‌های «تصمیم‌یار کلینیکال» در دانشگاه‌های علوم پزشکی بیان کرد: برنامه داریم این سیستم‌های تصمیم‌یار را به سطح سیستم‌های خبره برسانیم؛ سیستم‌های خبره در واقع بیانگر این هستند که یک ماشین هوشمند بتواند به جای یک متخصص کار کند. عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ضمن انتقاد از این موضوع که «جامعه پزشکی ما اعتقادی به استفاده از ماشین برای انجام طبابت ندارد»، در تشریح این وضعیت گفت: پزشکانی هستند که از کامپیوتر در کارشان استفاده می‌کنند، ولی تعدادشان اندک است؛ اغلب پزشکان تمایلی ندارند از هوش مصنوعی یا سیستم‌های خبره استفاده کنند، جامعه‌ پزشک ما تا اندازه‌ای با سیستم‌های تصمیم‌یار پزشکی که بر پایه‌ راهنمای پزشکی هستند، موافقت دارند؛ ولی سیستم‌های تصمیم‌یار بر پایه هوش مصنوعی که داده‌ها را ترکیب می‌کنند و نقشه می‌سازند را نمی‌توانند بپذیرند. این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه جوامع غربی به کیوسک‌های بهداشتی و پزشکان ماشینی (machines doctor) روی آورده‌اند، گفت: چون جامعه‌ پزشکی آنها با فناوری اطلاعات عجین و مأنوس است و مردم تمایل به تکنولوژی دارند، جامعه پزشکی نیز هراسی از استفاده‌ آن ندارد، ولی جامعه پزشکی ما روبات پزشک‌ها را مورد وثوق خود نمی‌دانند، آنها معتقدند نیستند که نمی‌توان از عملکرد این روبات‌ها اطمینان حاصل کرد. مقدسی هوش مصنوعی را بخش جدا نشدنی از زندگی انسان دانست و پیش‌بینی کرد: اگر تا یک دهه‌ دیگر از انسان بپرسند مادر علوم چیست، به اشتباه خواهد گفت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به این دلیل که هر جایی وارد می‌شوند فناوری ارتباطات و اطلاعات دیده می‌شود. رییس انجمن انفورماتیک پزشکی ایران در ادامه با بیان اینکه در آینده نه چندان دور شاهد اتفاقات عجیب و غریبی در زمینه بهداشت دنیا هستیم، اظهار کرد: با تولید روبات پزشک‌ها نقش پزشکان عوض می‌شود و کیوسک‌های بهداشتی جای پزشکانی که در مطب هستند را می‌گیرند. درواقع نیروی انسانی کم نمی‌شود، تنها نقشش عوض می‌شود. پزشکان نقش‌های برنامه‌ریزان حوزه بهداشت کشورها را می‌گیرند، در مرکز دانش قرار می‌گیرند و سپس دانش روبات پزشک‌ها را آپدیت می‌کنند.

رییس انجمن انفورماتیک پزشکی با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در زمینه‌های دیگر بیان کرد: کشورهای توسعه یافته سرمایه‌گذاری‌های زیادی در این زمینه می‌کنند، حتی می‌توانند به کمک آن کشورهای دیگر را تحت سلطه قرار دهند و رأی مردم را تغییر دهند. وی در پایان تاکید کرد: ما افراد نخبه و شرکت‌های خلاق زیادی برای تولیدات داریم، ولی امکانات کافی نداریم، کشور ما باید بیشتر به هوش مصنوعی اهمیت و همچنین بودجه‌ بیشتری را به آن اختصاص دهد.