600 هزار میلیارد تومان سپرده دست نخورده در بانک‌ها

روزانه 1225 میلیارد به سپرده‌ها و 691 میلیارد به تسهیلات اضافه می‌شود

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

مانده کل سپرده‌ها در اردیبهشت 98 به رقم بیش از 2131 هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به اردیبهشت 97 معادل 447 هزار میلیارد تومان یا 26.6 درصد رشد کرده و نسبت به اسفند 97 نیز معادل 63 هزار میلیارد تومان یا 3.1 درصد افزایش داشته است. بیشترین مبلغ سپرده‌ها متعلق به استان تهران با مانده 1163 هزار میلیارد تومان معادل 54.58 درصد کل سپرده‌های کشور است. کمترین رقم نیز مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد با 5550 میلیارد تومان است.  مانده کل تسهیلات در اردیبهشت 98 نیز بالغ بر 1534 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به اردیبهشت 97 معادل 252 هزار میلیارد تومان یا 19.7 درصد رشد کرده و نسبت به پایان اسفند 97 نیز 25 هزار میلیارد تومان یا 1.7 درصد افزایش داشته است. از این رقم معادل 997 هزار میلیارد تومان متعلق به استان تهران بوده که سهمی معادل 64.96 درصد یا تقریبا حدود

65 درصد مانده تسهیلات کشور به استان تهران اختصاص یافته است.

 سهم تهران از تسهیلات 10 واحد

 بیش از سهم از سپرده ها

به عبارت دیگر، تهران با سهم 65 درصدی از کل مانده تسهیلات، سهم 54.6 درصدی از مانده کل سپرده‌ها داشته و سهم تهران از تسهیلات معادل 10.4 واحد درصد بیش از سهم تهران از مانده سپرده‌ها بوده است. این نکته نشان‌دهنده این واقعیت است که بانک‌ها تمایل بیشتری به پرداخت تسهیلات به استان تهران و فعالیت‌های اقتصادی در استان تهران داشته‌اند که یا فعالیت و محل کار آنها در تهران بوده یا دفتر مرکزی آنها در تهران واقع شده است اما در هر صورت نشان‌دهنده تمرکز امکانات مالی در تهران از سپرده‌ها گرفته تا تسهیلات بانکی است و این موضوع هم مشکل برای تهران ایجاد می‌کند و هم برای اقتصاد در سایر نقاط کشور نارسایی ایجاد می‌کند.  مقایسه ارقام رشد تسهیلات و سپرده‌ها نیز نشان می‌دهد که رشد سپرده‌ها با 26.6 درصد در این یک‌سال نسبت به رشد مانده تسهیلات با 19.7 درصد، حدود 7 درصد بیشتر بوده و نشان می‌دهد که تمایل بانک‌ها در این یک‌سال، برای تسهیلات دهی کاهش یافته است و رقم بیشتری را از سپرده‌ها به عنوان نقدینگی مورد نیاز و قابل دسترس در بانک‌ها نگه داشته‌اند.

  کاهش 5 واحدی نسبت تسهیلات

نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی 80.2 درصد بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 4.8 درصد و نسبت به اسفند 97 معادل 1.1 درصد کاهش داشته و نشان می‌دهد که در این یک‌سال، نوعی سیاست انضباط مالی و سیاست احتیاطی برای پرداخت تسهیلات در دستور کار بوده تا هم مطالبات معوق کنترل شود و هم نقدینگی احتیاطی بیشتری در بانک‌ها برای مقابله با بحران‌های احتمالی در دسترس باشد.

  600 هزار میلیارد تومان سپرده دست نخورده

از رقم 2131 هزار میلیارد تومان سپرده، معادل 1912 هزار میلیارد تومان سپرده بعد از کسر سپرده قانونی بوده و معادل 1534 میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. براین اساس، معادل 219 هزار میلیارد تومان یا 10.27 درصد سپرده قانونی بوده است. همچنین معادل 378 هزار میلیارد تومان یا 17.74 درصد سپرده‌ها را سقف اعتباری یا نقدینگی مورد نیاز بانک‌ها تشکیل داده است و روی هم رفته معادل 597 هزار میلیارد تومان یا 28 درصد کل سپرده‌ها را سپرده قانونی به اضافه سقف اعتباری یا نقدینگی مورد نیاز بانک‌ها تشکیل داده است. به عبارت دیگر، 600 هزار میلیارد تومان سپرده در بانک‌ها و شبکه بانکی باقی مانده و دست نخورده است.

 روزانه 1225 میلیارد به سپرده‌ها

و 691 میلیارد به تسهیلات اضافه شد

آمارهای بانکی از وضعیت سپرده‌ها و تسهیلات در استان‌های کشور در اردیبهشت 98 نشان می‌دهد که در طول یک‌سال منتهی به اردیبهشت 98 به‌طور متوسط روزانه 1225 میلیارد تومان به سپرده‌ها و 691 میلیارد تومان به تسهیلات اضافه شده است. این در حالی است که در یک‌سال منتهی به دی 97، روزانه 1323 میلیارد به سپرده‌ها و 840 میلیارد به تسهیلات اضافه شده بود و این موضوع نشان‌دهنده آرام شدن شتاب رشد نقدینگی، سپرده‌ها و تسهیلات درماه‌های اخیر است و می‌تواند در کنترل تورم موثر باشد هر چند که در رشد اقتصاد، رونق اقتصادی و گردش مالی اقتصاد نیز موثر خواهد بود.

  28 درصد سپرده‌ها در شبکه بانکی

حفظ شد

آمارهای بانکی از وضعیت سپرده‌ها و تسهیلات در استان‌های کشور در اردیبهشت 98 نشان می‌دهد که نسبت تسهیلات به کل سپرده‌ها در کشور کاهش یافته و به 72 درصد رسیده که نسبت به رقم 75 درصدی ماه‌های قبل از آن کاهش داشته است و در حالی که پیش از این حدود 24 درصد سپرده‌ها با عنوان سپرده قانونی و ذخیره احتیاطی یا سقف اعتباری حفظ می‌شد و مابقی یعنی 75 درصد

به صورت تسهیلات بانکی پرداخت می‌شد، اما در اردیبهشت ماه این شاخص به 28 درصد رسیده و 72 درصد تسهیلات پرداخت شده است.  نسبت تسهیلات یعنی تسهیلات به سپرده بعد از کسر سپرده قانونی نیز که قبلا در اردیبهشت 97 حدود 85 درصد بوده، در اردیبهشت ماه به 80.2 درصد کاهش یافته و نشان می‌دهد که تمایل بانک‌ها به پرداخت تسهیلات کاهش یافته و رقم بیشتری از سپرده‌ها را به صورت سقف اعتباری و سپرده قانونی در نظر گرفته و بانک‌ها تحت تاثیر سیاست انضباط مالی، کاهش مطالبات معوق و بهبود ساختار مالی، منابع بیشتری را در بانک‌ها حفظ کرده و رقم کمتری را از سپرده‌ها تسهیلات داده‌اند تا از این طریق هم نقدینگی بیشتری را در بانک برای بازپرداخت سپرده‌ها حفظ کنند و هم بتوانند تاحدودی میزان مطالبات معوق خود را کاهش دهند. این نسبت در تهران به عدد 94.5 درصد و در بویراحمد به عنوان استان محروم به 105 درصد رسیده نشان‌دهنده این واقعیت است که تمایل بانک‌ها به پرداخت تسهیلات در یک‌سال اخیر در تهران بالا بوده و به میزان رشد سپرده‌ها در تهران، میزان تسهیلات دهی نیز افزایش قابل‌توجهی داشته و نسبت تسهیلات در تهران عملا از 14.3 واحد درصد بالاتر از میانگین کشوری بوده و عملا بخش عمده‌ای از افزایش مانده تسهیلات بانک‌های کشور جذب امور کسب وکار تهران شده است.

  نسبت تسهیلات در تهران بالاتر از میانگین کشوری

نسبت تسهیلات به سپرده بعد از کسر سپرده قانونی در تهران معادل 94.5 درصد بوده که از میانگین کل بانک‌های کشور به میزان 80.2 درصد بسیار بالاتر بوده است.

در تهران از 1163 هزار میلیارد تومان سپرده معادل 109 هزار میلیارد تومان سپرده قانونی بوده یعنی سپرده قانونی در تهران معادل 9.34 درصد در نظر گرفته شده که از 10.3 درصدمیانگین سپرده قانونی کشوری کمتر است. در نتیجه 1054 هزار میلیارد تومان سپرده بعد از کسر سپرده قانونی در تهران برآورد شده است.  همچنین رقم تسهیلات معادل 997 هزار میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر نسبت تسهیلات به کل سپرده‌ها در تهران معادل 85.7 درصد بوده در حالی که در کل کشور معادل 72 درصد بوده و نسبت تسهیلات در تهران بالاتر از میانگین کشوری است.  از سوی دیگر، حدود 57578 میلیارد تومان به عنوان نقدینگی احتیاطی یا سقف اعتباری در بانک‌های تهران موجود بوده است. این رقم معادل 4.95 درصد کل سپرده‌های بانکی بوده است. این در حالی است که میانگین رقم ذخیره احتیاطی یا نقدینگی موجود در بانک‌ها یا سیاست سقف اعتباری در کل کشور معادل 17.7 درصد کل سپرده‌ها بوده و در تهران رقم به مراتب کمتری نسبت به میانگین کشوری در بانک‌ها باقی مانده است و بخش عمده آن تسهیلات پرداخت شده است.  در کل شبکه بانکی کشور نیز از میزان 2131 هزار میلیارد تومان سپرده به میزان 27.7 درصد برای سپرده قانونی و نقدینگی مورد نیاز بانک‌ها یا سیاست سقف اعتباری، در نظر گرفته شده و بقیه آن یعنی 72.3 درصد معادل 1534 هزار میلیارد تومان به عنوان تسهیلات پرداخت شده است.