افزایش کارایی بورس با فروش تعهدی اوراق بهادار

  به گزارش بورس تهران، محمود گودرزی معاون بازار بورس با اشاره به تصویب «دستورالعمل فروش تعهدی اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران» توسط هیات‌مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار و ابلاغ آن در تاریخ30/۰۵/۱۳۹۸، به تشریح سازوکار دستورالعمل مربوطه پرداخت و اظهار کرد: فروش تعهدی اوراق بهادار که در دنیا با نام فروش استقراضی (Short Selling) شناخته می‌شود، به صورت معامله‌ای تعریف شده است که در آن فروشنده به وکالت از مالک سهام نسبت به فروش اوراق بهادار وی مطابق با قرارداد فروش تعهدی در بورس اقدام می‌کند. در مدل متعارف، رابطه بین فروشنده و مالک اوراق بهادار به شکل استقراض تعریف شده است، به این شکل که فروشنده با قرض کردن اوراق بهادار از مالک و پرداخت بهره از پیش توافق شده به فروش اوراق بهادار در بازار و پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی خود اقدام می‌کند.  در واقع در این مدل، متقاضی به وکالت از مالک و به نام او به فروش اوراق بهادار مشخصی اقدام کرده و موظف است در زمان مشخص (در سررسید) یا به درخواست مالک یا به تشخیص خود تا سررسید، اوراق بهادار فروخته شده را به نام مالک بازخرید کند. مالکان اوراق بهادار که تمایل دارند اوراق تحت مالکیت خود را جهت انجام معاملات فروش تعهدی در اختیار سایر فعالان بازار قرار دهند، نوع و تعداد ورقه بهادار را در سامانه‌ای به نام سامانه تأمین اعلام کرده و متقاضیان به واسطه کارگزار خود، از اوراق بهادار موجود جهت انجام معاملات فروش تعهدی آگاهی پیدا می‌کنند. معاون بازار بورس تهران افزود: انجام معاملات فروش تعهدی صرفاً از طریق سامانه برخط کارگزاران امکان‌پذیر است، همچنین نمادهای مجاز به منظور انجام معاملات فروش تعهدی به همراه سایر مشخصات و محدودیت‌های آن، توسط بورس اوراق بهادار تهران تعیین و اطلاع‌رسانی می‌شود. وی راه‌اندازی این سازوکار در بورس را سبب افزایش کارایی بازار عنوان و اظهار کرد: فروش تعهدی اوراق بهادار زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سرمایه‌گذاران انتظار دارند قیمت اوراق بهادار در آینده با کاهش همراه شود. از این رو با هدف کسب سود از این کاهش قیمت، به فروش اوراق تحت مالکیت شخص دیگری (که در دستورالعمل مالک عنوان شده است) اقدام کرده و با کاهش قیمت و بازخرید آن، مابه‌التفاوت قیمت فروش و بازخرید را به عنوان سود خود شناسایی می‌کنند. مالک اوراق بهادار نیز در مدت زمان بین فروش و بازخرید اوراق بهادار تحت مالکیت خود، وجوه حاصل از فروش تعهدی را در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت قابل معامله یا سپرده‌های بانکی، سرمایه‌گذاری کرده و از سود آن بهره‌مند خواهد شد، همچنین با راه‌اندازی این سازوکار در بورس عملاً می‌توان با افزایش نقدشوندگی شاهد افزایش کارایی بازار نیز بود. گودرزی با اشاره به برنامه‌های مصوب بورس تهران در سال جاری خاطرنشان کرد: مسوولیت پروژه راه‌اندازی سازوکار معاملات فروش تعهدی بر عهده بورس تهران بوده و تاکنون اقدامات بسیاری، بالاخص از جانب مدیریت ابزارهای نوین بورس تهران، در این خصوص انجام شده ‌است که از آن جمله می‌توان به تهیه دستورالعمل مربوطه، نمونه قراردادهای موردنیاز و برگزاری جلسات متعدد با ارکان بازار و شرکت­‌های ارایه‌دهنده خدمات برخط (OMS) اشاره کرد و با پیگیری‌های صورت گرفته، دستورالعمل نهایی در تاریخ01/۰۳/۱۳۹۸ به تصویب هیات‌مدیره محترم سبا رسید.