چه عواملی در روزهای پیش‌رو نفت را قیمت‌گذاری می‌کنند

گروه انرژی|

روز جمعه قیمت نفت کمی عقب‌نشینی کرد، اما همچنان بیشترین رشد هفتگی خود را از اوایل ماه ژانویه حفظ کرد. در این هفته عواملی مثل »کاهش چشمگیر ذخایر نفت امریکا»، «شدت گرفتن توفان در ایالت فلوریدا» و «نشانه‌های مثبت تداوم گفت‌وگوهای تجاری میان چین و امریکا» باعث رشد قیمت نفت شدند، اما بازی دولت ایالات متحده با ابزار روابط تجاری با چین و ارسال کردن نشانه‌هایی مبنی بر وجود مشکل بر سر راه ادامه گفت‌وگوهای تجاری میان این دو کشور، مانع از رشد بیشتر قیمت‌های نفت شد و نفت را در کانال 60 دلار نگه داشت. از طرف دیگر، مباحث سیاسی پیرامون ایران که پتانسیل صادرات نفت خام بالایی در حد و اندازه قرار گفتن در فهرست 5 کشور نخست صادرکننده نفت خام جهان را دارد و به خاطر تحریم‌های نفتی امریکا بخش قابل توجهی از صادرات خود را از دست داده است، بر معادلات قیمت نفت موثر بوده است. هفته گذشته همزمان با سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به فرانسه که میزبان رهبران کشورهای جی‌7 بود، شایعاتی مبنی بر احتمال دیدار حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران با دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا در آینده نزدیک مطرح شد که اثر منفی بر قیمت‌های نفت گذاشت. اما با سخنان روز چهارشنبه رییس‌جمهور ایران مبنی بر رد احتمال دیدار و گفت‌وگوی دو کشور در آینده نزدیک، قیمت‌های نفت تقویت شدند.

شاخص جهانی نفت خام، برنت دیروز 15 سنت یا 0.25 درصد کاهش یافت و با 60 دلار و 93 سنت در هر بشکه معامله شد، اما این شاخص نفتی همچنان رشد بیش از

2 درصدی هفتگی خود را حفظ کرد. شاخص نفت خام امریکا (WTI) نیز 56 سنت یا 0.99 درصد کاهش داشت و با 56 دلار و 15 سنت در هر بشکه معامله شد. این شاخص نفتی تقریبأ 4 درصد رشد هفتگی را ثبت کرد.

با وجودی که افت ذخایر نفتی امریکا نشان از متعادل بودن بازار نفت داشتند، اما نگرانی‌ها از کاهش سرعت رشد اقتصادی و تأثیر آن بر تقاضای نفت که به دلیل جنگ تجاری میان چین و امریکا (بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت جهان) باعث مهار رشد قیمت‌های نفت شد.

روز پنجشنبه امریکا و چین نشانه‌هایی مبنی بر از سر‌گیری مذاکرات تجاری ارسال کرده و خبر دادند که بحث‌هایی را در مورد دور بعدی مذاکرات حضوری در ماه سپتامبر و پیش از سررسید تعرفه‌های تجاری ایالات متحده امریکا انجام دادند.در حالی که بازار تا حدودی در هفته اخیر آرام بوده است نوربرت روکر از بانک سوییسی «جولیوس بائر» در تحلیل این وضعیت می‌گوید: «این آرامش بازار تا حدودی فریبنده است، زیرا بازارهای مالی هنوز در حال ایجاد آمادگی ذهنی خود برای مساله کاهش سرعت رشد اقتصادی یا رکود هستند.»وی می‌افزاید: «به نظر می‌رسد که هم وضعیت رشد و هم تقاضا برای نفت به صورت ناپایدار باقی بمانند و بنابراین تا سال 2020 چشم‌انداز مازاد عرضه دیده می‌شود.» جدا از عواملی که بطور کلی در ماه‌های اخیر بر بازار سایه افکنده است، در روزهای اخیر یک توفان در فلوریدا نیز اندکی در بازار نقش‌آفرینی کرد. تولیدکنندگان نفت در خلیج مکزیک واهمه دارند که توفان دوریان فلوریدا به سمت فلوریدا حرکت کند و با عبور از خلیج مکزیک آنها را مجبور به توقف تولید کند.

مرکز ملی توفان ایالات متحده اعلام کرده بود که توفان دوریان در آخر هفته به سمت سواحل فلوریدا در اقیانوس اطلس حرکت می‌کند و ممکن است در هفته آینده وارد منطقه شرقی خلیج مکزیک شده و در روز یکشنبه قدرتمندتر شود.

روز پنجشنبه یکی از سخنگویان شرکت شورون بیان کرد که پالایشگاه 356 هزار و 440 بشکه‌ای پاسکالولا می‌سی‌سی‌پی از نزدیک روند پیشرفت توفان دوریان را رصد می‌کند. ماه گذشته، توفان «بری» شرکت‌های نفتی فعال در دریا را مجبور کرد که تا زمانی که این توفان گرمسیری تضعیف شود 74 درصد از تولید خود را متوقف کنند که این امر باعث افزایش قیمت نفت خام امریکا شد.

   نقش پیش‌برنده ذخایر در قیمت

اما آمار ذخایر نفتی نکته مهمی در جلوگیری از افت قیمت‌ها در روزهای اخیر بوده است. داده‌های دولتی که روز چهارشنبه منتشر شدند نشان دادند که میزان ذخایر نفت خام امریکا در هفته گذشته 10 میلیون بشکه کاهش یافتند و به کمترین میزان از ماه اکتبر رسیدند و دلیل این امر کاهش واردات نفت خام امریکا بوده است. این در حالی است که ذخایر بنزین و هرکدام از فراورده‌های تقطیری بیش از 2 میلیون بشکه کاهش یافته‌اند.اما داده‌های اداره اطلاعات انرژی امریکا همچنان نشان می‌دهد که تولید نفت خام ایالات متحده امریکا به رکورد هفتگی 12 میلیون 500 هزار بشکه در روز بازگشته است و این امر نشان‌دهنده وجود مقدار زیادی عرضه نفت در دسترس است.

   عامل ایران چه نقشی در بازار دارد؟

از طرف دیگر، با وجود آنکه صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده امریکا علیه صنعت نفت ایران کاهش داشته است، اما موضوعات و خبرهای پیرامون ایران همچنان رابطه قوی خود با قیمت‌های نفت خام را حفظ کرده است. هفته گذشته محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در سفری غیرمنتظره به شهر بیاتریز، محل برگزاری اجلاس گروه جی7 که دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا نیز در آن شرکت کرده بود رفت تا با وزیر خارجه فرانسه درباره تعهدات اروپا برای تسهیل فروش نفت ایران صحبت کند. این رویداد به همراه اظهارنظرهایی از سوی مقامات ایرانی، امریکایی و فرانسوی باعث دامن زدن به شایعاتی شد که احتمال دیدار روسای جمهور دو کشور ایران و امریکا در آینده نزدیک تقویت شده است.

پیش‌بینی می‌شود که در صورت توافق احتمالی ایران و امریکا بر سر کاهش یا توقف تحریم‌ها علیه نفت ایران، به دلیل بازگشت بدون معطلی نفت خام ایران به سهم پیشین خود از بازار جهانی، وضع مازاد عرضه بغرنج‌تر شده و به سقوط قیمت‌های نفت خام منجر خواهد شد. از همین رو، رویدادهای هفته گذشته در رابطه با افزایش احتمال توافق ایران و امریکا اثری منفی بر قیمت‌های نفت داشت و در اوایل به کاهش قیمت نفت دامن زد.

روز چهارشنبه، زمانی که واکنش رییس‌جمهور ایران به شایعات مطرح شده نشان‌دهنده عدم تمایل ایران به مذاکره با مقامات امریکایی پیش از برداشته شدن تحریم‌ها بود، قیمت نفت تقویت شد و این مساله در کنار موضوعات مربوط به تمایل چین و امریکا به ادامه گفت‌وگوی تجاری موجب افزایش قیمت نفت در روزهای پایانی هفته شد.

بنابراین نخستین عامل تعیین‌کننده روند قیمت نفت در روزهای آتی، وضعیت جنگ تجاری میان چین و امریکا است. به گزارش رویترز، استفان برنوک از شرکت کارگزاری «پی‌وی‌ام» بیان کرد: «ادامه حرکت صعودی قیمت نفت نباید به صورت پیش‌فرض در نظر گرفته شود. نگرانی از رکود اقتصادی بر بازار نفت سایه افکنده است و قیمت نفت باید همچنان به ساز جنگ تجاری ایالات متحده و جمهوری خلق چین برقصد.»

به نظر می‌رسد ایالات متحده ضمن پیش بردن سیاست‌های خود در رابطه با چین، عامل جنگ یا گفت‌وگوی تجاری با پکن را به عنوان وزنه موازنه‌ای برای تنظیم قیمت نفت خام به سود خود به کار می‌برد و در روزهای آتی متناسب با تأثیر عوامل دیگر بر بازار نفت، موضع‌گیری مقامات امریکایی درباره رابطه تجاری با چین تغییر کند.موضوع سرنوشت اعمال تحریم‌های نفتی امریکا علیه ایران و چشم‌انداز روابط میان این دو کشور عامل تعیین‌کننده دیگری است که قیمت نفت را تحت تأثیر قرار دهد. این عامل احتمالأ در روزهای آتی که قرار است نشست عمومی سازمان ملل نیز در نیویورک برگزار شده و رهبران اکثر کشورهای جهان دور هم جمع شوند اهمیت بیشتری خواهد یافت، به خصوص که حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران نیز در این اجلاس شرکت خواهد کرد. با توجه به احتمال ضعیف دیدار یا توافق میان روسای جمهور ایران و امریکا، پیش‌بینی می‌شود این عامل در روزهای آینده تأثیر تقویتی بر بازار نفت داشته باشد.

وضعیت ذخایر نفت امریکا که نماینده‌ای برای نشان دادن وجود یا عدم وجود تعادل عرضه و تقاضا در بازار نفت جهان است نیز بر قیمت نفت اثرگذار خواهد بود. با توجه به کاهش 10 میلیون بشکه‌ای این ذخایر و در پیش بودن توفان دوریان که احتمال دارد حجم تولید نفت خام امریکا را کاهش دهد، پیش‌بینی می‌شود که قیمت نفت در روزهای آینده تأثیر تقویتی از این عامل بگیرد.