نگاهی بر عملکرد کمیته گردشگری و میراث فرهنگی

حسن خلیل‌آبادی|

رییس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران|

با توجه به تغییر سیاست‌های کلان شورای اسلامی شهر تهران در دوره پنجم نسبت به ادوار گذشته، بازتعریف نسبت فرهنگ با مدیریت شهری به عنوان اصلی‌ترین موضوع در دستور کار کمیته فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در سال نخست فعالیت قرار گرفت. در این راستا، کمیته فرهنگی با احصای موضوعات چالش‌برانگیز فرهنگی در شهرداری تهران و مواردی که افکار عمومی در سنوات گذشته نسبت به آنها نقد و حساسیت نشان داده است، تلاش کرده با اتخاذ فرآیندی برای حل ریشه‌ای مسائلی از این دست به‌صورت ریشه‌ای فعالیت کند. باروی ری و کتیبه فتحعلی‌شاه جزوی از محوطه‌ تاریخی چشمه هشت هزار ساله و تاریخی شهر هستند. چشمه علی یکی از مناطق نمونه گردشگری تهران است که با نام باستانی چشمه «سورینی» و احتمالاً منسوب به دودمانی بزرگ در دوره اشکانیان و ساسانیان شناخته می‌شد، اما بعدها به یاد امام علی(ع) به چشمه‌علی معروف شد. اما چندی است که دبی (میزان) آب در این محوطه باستانی کاهش یافته و این اثر ارزشمند مامنی برای موش‌ها شده است. پس از پیگیری‌های کمیسیون فرهنگی مشخص شد به سبب ایجاد و عبور تونل خط 6 مترو، به گذرگاه انتقال آب چشمه علی خسارت وارد شده است. در این راستا و به منظور حفظ این بنای ارزشمند به‌طور مکرر در صحن شورای شهر تهران، ری و تجریش تذکر داده شد و خواستار رفع این معضل شدیم اما شرکت مترو تهران در این خصوص پاسخ روشنی نداد و همین امر منجر به تذکر دوباره رییس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر در تاریخ ششم خرداد ماه سال 1397 تهران شد.در این راستا با بررسی مسوولان مترو و به سبب بارندگی‌ها، وضعیت به حالت اولیه خود برگشته است و آب همچون گذشته در بخش‌های مختلف چشمه‌علی از دل زمین بیرون می‌زند.

   حفظ خانه پدر  شعر نو فارسی

در آستانه روز جهانی بناها و خانه‌های تاریخی 21 فروردین ماه، خانه نیما یوشیج به مبلغ 13.5 میلیارد تومان توسط شهرداری منطقه یک خریداری شد. مالکان خانه نیما در تهران پس از برگزاری جلسات متعدد و پیگیری‌های کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورا، سرانجام راضی شدند این خانه را بفروشند. خانه پدر شعر نو بیشتر از یک سال پیش با اعتراض مالکان و رای دادگاه از فهرست آثار ملی خارج و در سال‌های گذشته متروکه شده و در حال تخریب بود.

   پیشنهادات و مصوبات

کمیته میراث فرهنگی و گردشگری پنجمین دوره از شوراهای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش در دومین سال فعالیت خود به منظور بهبود وضعیت گرشگری پایتخت پیشنهاداتی را مطرح کرد که در ادامه به برخی از آن پرداخته‌ایم:

پیشنهاد نام گذاری روزی به نام «ری»، پیشنهاد و تصویب تشکیل سازمان گردشگری در بند ۷۴ برنامه سوم توسعه شهر تهران، پیشنهادی مبنی بر پررنگ کردن نقش شورایاران در برنامه سوم توسعه شهر تهران، تصویب جلوگیری از فعالیت کارگاه‌های شن و ماسه و کارخانجات و معادن اولیه سیمان، پیشنهاد و تذکر نسبت به حفظ بنای ارزشمند عمارت «اتاق آیینه خانه»، پیشنهاد نام‌گذاری مکانی به نام عزت‌الله انتظامی در تهران و پیشنهاد و تصویب کلیات لایحه شهرداری در خصوص بهره‌برداری «ایراندخت درودی» نقاش معاصر کشور از دو قطعه زمین در یوسف آباد به منظور ساخت موزه نقاشی از جمله مواردی بود که توسط رییس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری پیگیری و در قالب پیشنهاد در شورای شهر مطرح و برخی از آنان اجرایی شد.

همچنین استانداردسازی فضاها و خدمات گردشگری که در برنامه سوم توسعه شهر تهران گنجانده شده است و پیشنهاد و پیگیری وضعیت زیست شبانه، هماهنگی به منظور ایجاد سامانه آمار و اطلاعات گردشگری از گردشگران داخلی و خارجی که می‌توان آن را در سامانه شفافیت نیز قرار داد، ایجاد پنج پهنه گردشگری در تهران با تعیین کد پروژه‌ها در بودجه (پنج پهنه عبارتند از: منطقه یک در شمال تهران، سرخه‌حصار در شرق تهران، مناطق ۱۰، ۱۱ و ۱۲ در مرکز، منطقه ۲۲ در غرب پایتخت و ری در جنوب تهران)، امضای تفاهم نامه میان کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران ری و تجریش با کمیته متناظر استاندارد‌سازی گردشگری و خدمات وابسته و بررسی و بهبود وضعیت چشمه‌های سرویس بهداشتی نتیجه تلاش و پیگیری دومین سال فعالیت این کمیته است.

   احیا و حفظ بناهای تاریخی

کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر احیای بناهای تاریخی و ترویج فرهنگ گردشگری را از جمله اهداف اصلی خود قرار داده و این کمیته بر آن است تا خانه‌ها و بناهای واجد ارزشی همچون خانه نصیرالدوله، خانه صادق هدایت، سرای آنتیک، خانه ملک، سرای سیگارچی، خانه تختی و دیگر بناهای اینچنینی را از خطر تخریب حفظ کند. مساله دیگری که کمیته میراث فرهنگی روی آن تاکید دارد، ورود بخش خصوصی به حفظ بناهای تاریخی و گردشگری است؛ چرا که خریداری و حفاظت از برخی املاک از عهده مدیریت شهری خارج است.کمیته مذکور مجدانه به دنبال آن است تا ساختار و سازمان گردشگری شهرداری تهران تحت هر عنوانی تدوین شود و مدیریت مراکز فرهنگی و گردشگری شهری همچون برج میلاد، موزه دفاع مقدس، اراضی عباس‌آباد و... به یکپارچگی مورد نظر برسد.