بررسی آخرین وضعیت محوطه باستانی «پوئینک»

اواخر سال گذشته بود که در عین اعلامِ انجام کاوش در محوطه باستانی «پوئینک» در قرچک ورامین توسط مسوولان میراث فرهنگی، دوستداران میراثی از تخریب‌هایی در این تپه خبر دادند، خبری که به واسطه صحبت‌های متولیان شهری ورامین بخشی تایید و بخش دیگرش تکذیب شد. از سوی دیگر فعالان میراثی ورامین می‌گفتند با چشم خود دیده‌اند که کارگرانی با کلنگ به جان تپه افتاده‌اند و در حال صاف کردن آن هستند، محوطه‌ای که متولیانِ میراثی تاکید می‌کردند «مجوزِ کاوش در تپه پوئینک را صادر کرده‌اند»، هر چند انجام کاوش تا اعلام نتیجه پایان فصل نیز پیش رفت، اما اظهارنظرهای مسوولان شهری ورامین در طول این مدت حتی تا همین یک ماه قبل، پیش‌داوری‌ها درباره آغاز تخریبِ این محوطه تاریخی را شدت می‌بخشد. با وجود انتشار تصاویر جدیدِ روز پنج‌شنبه توسط یکی از رسانه‌ها از تخریب تپه پوئینک در قرچک ورامین، اما هنوز مسوولان این اتفاق را رد می‌کنند و این تخریب را متعلق به گذشته‌های دور می‌دانند که بخشی از تپه تخریب شده است. تخریبی که اگر در طول این روزها هم اتفاق نیفتاده باشد، اما اظهارنظرهای دو سال گذشته حسین دهقان - شهردار ورامین - را که در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران اعلام کرد «تپه باستانی پوئینک قرچک که در مسیر کمربندی جنوبی قرار دارد، شبانه جمع شود» نمی‌توان از یاد برد. این اظهارنظرها در همان زمان به پایان نرسید، در حالی که نخستین دستور شورای پژوهشی باستان‌شناسی در ۱۲ خرداد امسال برای بررسی پرونده تپه «پوئینک» مطرح شده بود تا براساس آن تعیین حریم این محوطه باستانی انجام شود و در ادامه باستان‌شناسان موظف به ارایه وضعیت این محوطه باستانی به میراث‌فرهنگی استان تهران و پژوهشکده باستان‌شناسی شدند، چند روز بعد یعنی ۱۷ خرداد امسال، محسن خرمی شریف - شهردار قرچک - در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «تاکنون در ۲ مرحله کاوش تپه پوئینک به اتمام رسیده و با پیگیری‌هایی که انجام شد، چیز خاصی در این تپه کشف نشد. نتایج کاوش این تپه برخلاف موضعی است که در گزارش میراث فرهنگی استان تهران داده شد. گزارش‌های میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان تهران در حال حاضر موجود است و طبق بررسی کارشناسان این سازمان تپه پوئینک نمی‌تواند خللی در احداث پروژه کمربندی جنوبی قرچک ایجاد کند. با توجه به اینکه پروژه کمربندی جنوبی قرچک بار ترافیکی سه شهرستان را به دوش می‌کشد و برای دشت ورامین این کمربندی حائز اهمیت است، این پروژه نسبت به نگهداری بنای تپه پوئینک اولویت دارد.» این صحبت‌ها می‌توانند به نوعی تصاویر منتشر شده را تایید کنند، هر چند باید امیدوار به صحبت‌های پرهام جانفشان - مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران - نیز بود که تاکید می‌کند هیچ بخشی از تپه در چند ماه گذشته تخریب نشده و نخست باید شورای فنی میراث فرهنگی نتایج کاوش‌ها را بررسی کرده و سپس اعلام نظر کند، این صحبت می‌تواند امیدواری را در دل دوستداران میراث فرهنگی زنده کند که قدرت میراث فرهنگی هم به اندازه مدیریت شهری و دیگر دستگاه‌های دولتی بیشتر شده که اجازه تخریب ناگهانی تپه را نداده‌اند. جانفشان با تاکید بر حضور دایمی یگان حفاظت میراث فرهنگی در منطقه به ایسنا می‌گوید: تپه پوئینک روی یک کمربندی قرار دارد که این کمربندی توسط شهرداری قرچک، احداث شده است، اما مشاور طرح در مطالعاتِ انجام دقت لازم را نداشته که این کمربندی از یک بنای تاریخی ثبت شده، عبور می‌کند، یعنی در وسط کمربندی به این تپه تاریخی برخورد می‌کند. او با بیان اینکه به تازگی مطالعات باستان‌شناسی محوطه با استفاده از کارشناسان باستان‌شناسی کشور انجام شده، ادامه می‌دهد: مطالعات این محوطه یک سال طول کشید و پنج ماه قبل به پایان رسید، پس از آن در جلسه‌ای که با شهردار قرچک داشتیم، اعلام شد باید نتایج مطالعات را به شورای فنی میراث فرهنگی ارسال کنیم تا آنها نظر دهند اگر کاوش مورد نیاز تا محدوده‌ای که شهرداری خواسته بطور کامل انجام شده باشد، توسط شورای فنی مصوب شود، ما در آن‌جا مطالعات خاص دیگری نداریم و می‌توانند پروژه را ادامه دهند. او اما در پاسخ به این پرسش که «پروژه را ادامه دهند، یعنی تپه را خراب کنند؟» می‌گوید: قطعا به معنای تخریب تپه نیست، بسیاری از پروژه‌های تاریخی مثلا در محوطه‌هایی که سد ساخته می‌شود و می‌دانیم که بخشی از محوطه در مخزن سد می‌افتد و حتی با آبگیری سد، زیرآب می‌روند، این نمونه همان کار است.