مسیری برای تسهیل تجارت

تعادل|

نخستین همایش هم اندیشی SPها (شرکای تجاری و ارایه دهندگان راه حل) و استارتاپ های منتخب همکار با مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران برگزار شد. در این نشست، رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با بیان اینکه هرچه کشوری توسعه یافته تر باشد، سهم تجارت الکترونیک در آن جامعه بیشتر است، عنوان کرد که استفاده از استانداردهای جی اس۱ یک ضرورت است و در غیر این صورت مسیرهای فساد راه خود را خواهند یافت. به گفته  مرجان فقیه نصیری، در صورت برخورداری از استانداردهای GS1 حتی می توانیم تحریم ها و جنگ اقتصادی فعلی را بهتر مدیریت کنیم و در این مسیر

 SPها و استارتاپ ها می توانند به خوبی در مسیر تحریم‌ها تاثیرگذار باشند و به تولیدکنندگان اصلی متصل شوند تا به‌منظور تکمیل زنجیره تولید قراردادهای بلندمدت برای آنها تدارک دیده شود.

    چرا رعایت استانداردهای جی اس 1 مهم است؟

جهانی شدن و تغییرات سریع در حوزه تکنولوژی از خصوصیات دنیای امروز است و همراهی ان در حوزه اقتصاد باعث شده تا تجارت الکترونیک به یکی از امور ضروری قرن بیست و یک تبدیل شود. این نوع جدید از تجارت با انجام هرگونه امور تجاری به صورت آنلاین به وسیله شبکه جهانی اینترنت نقش مهمی در تسهیل مبادلات داخلی و بین‌المللی کشورها ایفا می کند. به همین دلیل تجارت الکترونیک نیازمند مدیریت و استانداردهای خاص خود است که GS1 توانسته آنرا تامین کند. GS1  یک سازمان جهانی غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیردولتی با سابقه ۴۵ ساله است که استانداردهای بین‌المللی در خصوص مدیریت زنجیره تامین‌ جهانی را وضع کرده ‌است. استانداردهای GS1 پرکاربردترین استانداردهای جهان محسوب شده و حاصل یک خرد جمعی است.

ایران نیز با تاخیر توانسته است به عضویت این سازمان درآید. مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران با سابقه بیش از ۲۳ سال در کشور به عنوان عضو رسمی سازمان GS1 جهانی، با شناسایی بیش از 3 میلیون و ۶۰۰  هزار قلم کالای تولیدی یا وارداتی که مطابق با ابلاغیه ریاست جمهوری به‌عنوان یکی از ۱۲ بانک اطلاعاتی مرجع کشور و تنها بانک مرجع کشور در حوزه کالا و خدمات شناسایی شده و با تکیه بر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های خود تاکنون توانسته نقش و جایگاه مهمی در زمینه ایجاد زبان مشترک بین اجزای مختلف زنجیره تامین و کسب و کار ایفا کند.

    GS1 زبان بین المللی تجارت

رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در همایش هم اندیشی SPها و استارت‌آپ‌ها که با حضور علیرضا ملکی،‌ مدیر عامل مرکز ملی شماره گذاری کالا وخدمات ایران و جمعی از استارت‌آپ‌ها در سالن همایش‌های مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران  برگزار شد، ضمن تبیین موضوع جهانی‌شدن به بررسی وضعیت ایران و نقش کسب‌وکارهای نوپا اشاره کرد وگفت: صندوق بین‌المللی پول، جهانی‌شدن را در رشد وابستگی متقابل اقتصادی کشورها در سراسر جهان از طریق افزایش حجم و تنوع مبادلات کالا و خدمات و جریان سرمایه در ماورای مرزها و همچنین از طریق پخش گسترده‌تر و وسیع‌تر فناوری می‌داند.

مرجان فقیه نصیری افزود: مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران با در اختیار داشتن نمایندگی انحصاری سازمان جهانی GS1 از طریق استانداردها جریان اطلاعات را به جریان کالا و خدمات در زنجیره تامین گره زده و با ایجاد شفافیت و ردیابی، قابلیت اعتماد افراد و کسب و کارهای مختلف را ارتقا می‌دهد. او با اشاره به اینکه تجارت الکترونیکی از طریق شبکه گسترده جهانی، اینترانت، اکسترانت، شبکه مجازی شخصی، رمزنگاری لایه ایمنی اطلاعات و ... صورت می‌گیرد، گفت: تجارت الکترونیکی تمامی فعالیت‌هایی که بنگاه‌ها و افراد برای مبادلات انجام دهند را  شامل می‌شود؛ به‌طوری‌که تمام یا بخشی از این فعالیت‌ها از طریق روش‌های یادشده صورت می‌گیرد.

رییس موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی ایجاد فرصت‌های جدید برای کشورهای حاشیه‌ای و خارج از مناطق تجاری، ارتباط با تجارت به‌صورت شبانه‌روزی در طول سال، ایجاد فرصت‌های جدید تجاری، ارایه کالاها و خدمات به تمام افراد در همه جای جهان (بازار مجازی جهانی)، ارایه به‌موقع اطلاعات به مشتریان، کاهش هزینه‌های بالاسر در ارتباط با نگهداری کالاها، ذخیره پول و زمان، شناخت تقاضای مشتریان برای تولید کالاها و خدمات جدید، واکنش سریع نسبت به تقاضای مشتریان و برقراری ارتباط آنلاین با مشتریان را  از جمله مزایای تجارت الکترونیکی عنوان کرد.

او به آمار کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد)، اشاره کرد و افزود: اندازه بازار تجارت الکترونیکی در جهان طی سال ۲۰۱۵ به ۲۵ هزار میلیارد دلار رسید که این رقم نسبت به سال ۲۰۱۳ معادل ۴۰ درصد بزرگ‌تر شده است.

سهم تجارت الکترونیکی در حوزه معاملات خرده‌فروشی نیز با سرعت زیادی در حال افزایش است. به‌طوری‌که بر اساس پیش‌بینی‌های اداره آمار ملی آمریکا، سهم تجارت الکترونیکی از بازار خرده‌‌فروشی دنیا از 4.7 درصد در سال ۲۰۱۴ به 6.14 درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش خواهد یافت. همچنین طبق آمار ارایه شده از سوی فدرال رزرو، سهم تجارت الکترونیکی از کل بازار خرده‌فروشی آمریکا در فصل دوم سال ۲۰۱۸ به 9.6 درصد رسیده است. او افزود: شرکت‌های لجستیکی زیادی در سطح بین‌المللی مشغول به فعالیت هستند که هم اکنون سفارشات ایرانی ها از فروشگاه‌های بین‌الملل را انتقال می‌دهند. بنابراین بیش از گذشته این نیاز احساس می‌شود که بتوان همراه با جهان حرکت کرد و با سایر کشورها تبادل اطلاعات داشت.

فقیه نصیری بر داشتن نمایندگی سازمان های متولی تبادل اطلاعات و توسعه استانداردهای جهانی تاکید کرد وگفت: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در سال 1374 نمایندگی سازمان جهانی GS1 را برای ایران اخذ و مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران را تاسیس کرد. GS1  همیشه در توسعه استانداردهای تسهیل تجارت جهانی فعالیت‌های بسیار زیادی داشته و بزرگ‌ترین و موثق‌ترین بانک اطلاعاتی کالا در جهان را دارد. در جهان بیش از 100 میلیون عنوان کالا از سازمان GS1 کد دریافت کردند که بیش از 2 میلیون شرکت کوچک، بزرگ و متوسط عضو GS1 در جهان هستند.

همچنین براساس گزارش مکنزی در سال 2016 کالاهایی که استانداردهای GS1 برای آن‌ها کد تعریف می‌کند حدود 96 درصد از مبادلات جهان را پوشش داده است و روزانه بیش از 6 میلیارد تراکنش روی این بارکدها صورت می‌گیرد. او  بارکد را همان زبان مشترکی دانست که کشورها را با فرهنگ‌های مختلف به یکدیگر گره زده و بسیاری از شرکت‌های نرم‌افزاری ایران نیز در حال استفاده از این استانداردها هستند. اگر حتی در تجارت جهانی بخواهیم از رمز ارزها استفاده کنیم، باید با زبان جهانی کسب و کار یا همان استانداردهایGS1 که پیش‌نیاز ارتباط برقرار کردن و تبادل کالا در سطح جهانی است،‌آشنا شویم.

این مقام مسوول ادامه داد: شماره‌گذاری از نهادهای تابعه موسسه بوده و زمینه استفاده هرچه بیشتر از استانداردهای مدیریت زنجیره تأمین را فراهم کرده، این مرکز با شرکت در همایش‌های مرتبط، برگزاری دوره‌های آموزشی، ایجاد تفاهم‌نامه با سازمان‌های مختلف در این راستا تلاش وافری انجام داده است. همچنین موسسه با پژوهش در زمینه تجارت الکترونیکی و انتشار آن و رایزنی با دستگاه‌های مختلف نظارتی، قانون‌گذار و اجرایی همواره برای بهبود جایگاه ایران از نظر این شاخص اقدامات اساسی انجام داده است. ضمن آنکه این مرکز تنها نماینده انحصاری رسمی GS1 در کشور است.

به گفته او، تاکنون اطلاعات حدود 450 هزار کالای ایرانی روی بانک جهانی GS1 Cloud  بارگذاری شده و تمام دنیا قابلیت دسترسی به این بانک را دارند. این مرکز حدود 90 هزار عضو دارد و امکان دیده شدن کالاهای ایرانی را در سطح جهان فراهم کرده که این امر موجب حفاظت از برند آنها نیز می‌شود و از اعمال سودجویانه مثل جعل برند جلوگیری

می کند. بسیاری از سازمان‌های گمرک در جهان در حال استفاده از این استانداردها در سیستم‌های خودشان هستند.

رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ادامه داد: GS1 همچنین با سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) که بزرگ‌ترین توسعه‌دهنده استاندارد در جهان است همکاری می‌کند. سازمان GS1 و ISO هر دو اشتیاق یکسانی برای توسعه و استقرار استانداردهای جهانی دارند. به همین دلیل، بسیاری از استانداردهای GS1 با ISO سازگار هستند و GS1 بسیاری از استانداردهای ISO مانند شناسایی (بارکد GS1)، تبادل اطلاعات الکترونیکی و RFID را در دستور کار دارد. بسیاری از استانداردهای GS1 استانداردهای ISO نیز هستند، (به‌عنوان‌مثال، GTIN، GLN، SSCCو..). GS1  همچنین به‌عنوان دبیر کمیته فنی تکنیک‌های شناسایی و ضبط خودکار داده‌ها نیز نقش‌هایی را اجرا می‌کند. او تصریح کرد: سازمان‌های عضو GS1 در کشورهای مختلف که به اختصار MO نامیده می‌شوند، مشارکت زیادی با شرکت‌های Solution Provider/ Partner به منظور پیشبرد و بهبود زیرساخت‌های لازم برای تجارت الکترونیکی کشورها دارند. تاکنون تعداد 22 شرکت به عنوان SP  به این مرکز افزوده شدند که در حال انطباق سیستم‌های خود با استانداردهای GS1 هستند.

    نقش استارت‌آپ‌ها چیست

فقیه نصیری با اشاره به کسب و کارهای نوپا (استارتاپ ها) افزود: اگر تا سه سال پیش کسی از استارت‌آپ‌ها و نقش آن در آینده اقتصاد یک کشور سخن می‌گفت، سیاست‌گذاران با بی‌تفاوتی از کنار آن می‌گذشتند. تفکر سنتی حاکم بر بازار کار در آن روزها سبب شده بود تا کسب‌وکارهای اینترنتی یا موبایل محور و نقش آن در تغییر معادلات حاکم بر بازار مورد توجه سیاست‌گذاران قرار نگیرد. او بیان کرد: اما امروزه استارت‌آپ‌ها، کسب‌وکارهای نوپا و فعالیت‌های اقتصادی موبایل محور را به یکی از بازیگران اصلی اقتصاد ایران در بخش خدمات تبدیل کردند. آن‌ها معادلات حاکم بر بازار را برهم می‌زنند و عاملی برای رقابتی کردن بازار انواع کالا و خدمات می شوند. استارت‌آپ‌ها با ابزار قیمت و کیفیت، مشتری‌های زیادی برای خود دست و پا کرده‌اند، کاری که سیاست‌گذاران نتوانستند ظرف دهه‌ها برای اقتصاد ایران انجام دهند، آنان در طول کمتر از سه سال انجام داده‌اند.

رییس موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با اشاره به ماده 24 برنامه ششم توسعه افزود: دولت مکلف است با همکاری اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران و اتاق تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران حداکثر تا پایان اجرای قانون برنامه، تمهیدات قانونی لازم را برای دستیابی سهم تعاون در اقتصاد به 25 درصد با رویکرد کارآفرینی، اشتغال‌زایی، حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و دانش‌بنیان به‌عمل آورد. او بر بررسی تعداد استارت‌آپ‌های ایجاد شده در یک اقتصاد و اکوسیستم‌های ایجادکننده این استارتاپ ها تاکید کرد و گفت: داشتن اکوسیستمی قاعده‌مند و پایدار که با فراهم کردن فضای رشد، نه‌تنها یک استارتاپ را شکست نمی‌دهد، بلکه با یاری رساندن و حمایت‌های بهنگام، یک استارتاپ نوظهور را به مرحله بلوغ و شکوفایی رسانده و به یک کسب و کار با ثبات و با ارزش مالی چشمگیر، تبدیل می کند. فقیه نصیری عنوان کرد: فضای استارت‌آپی، فضایی در حال رشد است و طبیعی است که این اکوسیستم با مشکلات و چالش‌هایی روبرو باشد؛ اما نکته حائز اهمیت تلاش در حل این مشکلات در سریع‌ترین زمان ممکن است. بزرگ‌ترین چالشی که استارتاپ های ایرانی با آن مواجه هستند، تامین مالی و سرمایه‌گذاری است.  او عدم شناخت و آگاهی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نسبت به فضای کسب‌وکارهای اینترنتی که سبب عدم اطمینان و اعتماد سرمایه گذاران در این زمینه شده و نبود نهادهای پشتیبان و کمبود شرکت‌هایی که خدمات کسب‌وکاری و تجاری به استارتاپ ها  ارایه می‌کنند را از جمله مشکلات استارتاپ ها عنوان کرد و افزود:  بنابراین اگر کسب‌وکار نوپایی در زمینه زنجیره تامین در حال ارایه راه‌حل هست، مرکز ملی از همکاری با آن کسب‌وکار استقبال خواهد کرد.

   موازی کاری‌ها و احتمال حذف امتیاز نمایندگی ایران

در ادامه این همایش، مدیرعامل مرکز شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران عنوان کرد:‌ این مرکز، نماینده انحصاری GS1 در ایران است و بر این اساس سایر سایر مراکزی که از کدهای این مرکز استفاده می کنند، فعالیت غیرقانونی انجام می دهند. علیرضا ملکی‌ هشدار داد:‌ موازی کاری‌ها در این حوزه می‌تواند به حذف امتیاز نمایندگی ایران در این سازمان جهانی منجر شود که در این صورت، بازگشت به آن بسیار هزینه بر خواهد بود، این در حالی است که سازمان جهانی GS1 برخی خدماتی که سازمان تجارت جهانی (WTO) ‌عرضه کننده آن است را در مقوله‌های تجارت و شناسایی کالاها به ایران ارایه می‌کند.  او عنوان کرد: ‌ایران رتبه خوبی در GS1 جهانی دارد و کدهای استانداردهای تعریف شده برای کالاها و خدمات می تواند به کل زنجیره تامین کند.