بریتانیا یک اروپاییِ «پاره‌وقت» بود
گروه جهان|
ژان کلود یونکر سیاستمداری است که برای بیش از یک دهه در سیاست اروپایی حضور داشته و از سال ۲۰۱۴ تاکنون رییس کمیسیون اروپا بوده، هفته آینده پستش را ترک می‌کند. تلاش‌های یونکر نقش مهمی در همگرایی سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی اروپا داشته و او خود نیز، ارزیابی مثبتی از کارنامه‌اش دارد. یونکر درباره برگزیت به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های امروز اتحادیه اروپا می‌گوید که بریتانیا از ابتدای ورودش به اتحادیه اروپا همواره عضوی پاره‌وقت بوده است. یورونیوز به مناسبت پایان زمامداری یونکر بر کمیسیون اروپا با او مصاحبه کرده که در ادامه می‌خوانیم:
احساس شما درباره انتخاب رییس جدید کمیسیون اروپا چیست؟
خوشحالم که این پست را ترک می‌کنم و ناراحتم از اینکه نمی‌توانم بمانم. به نظرم تیمی که اورسولا فن‌درلاین معرفی کرده است، تیم فوق‌العاده‌ای است عمدتا به این دلیل که هفت تا هشت نفر از کمیسرهای من هنوز عضو تیم جدید هستند. او اقدام خوبی انجام داد.
اجازه بدهید درباره موضوع مهاجران حرف بزنیم که در دوران ریاست شما موضوعی محوری بود و هنوز هم موضوعی محوری است. احساس می‌کنید که کنترل شرایط را از دست داده‌اید؟
به شخصه نه. اما کشورهای عضو کنترل شرایط را از دست داده‌اند. وقتی من برای ریاست کمیسیون در سال ۲۰۱۴ اقدام کردم موضوع مهاجران را به موضوع مورد توجه افکار عمومی بدل کردم؛ زیرا پیش‌بینی می‌شد اتفاقاتی رخ دهد. در سال ۲۰۱۵، کمیسیون عمدتا پیشنهادهایی مطرح کرد که اسکان مهاجران و سهم هر کشور را نیز در بر می‌گرفت. این تصمیم شورای وزرای کشورهای عضو بود اما ۴ یا ۵ کشور این ایده را نپذیرفتند. وقتی من به مطبوعات مجارستان نگاه می‌کنم، می‌بینیم کمیسیون مورد انتقاد قرار گرفته است. اما در واقع کشورهای عضو باید مورد انتقاد قرار می‌گرفتند. این موضوع بین شورای کشورهای عضو و برخی از کشورها بسیار بحث‌برانگیز شد.
چیزی که مطرح شده بود پیشنهاد عاقلانه برای همبستگی با بحران مهاجران بود اما تنها در بخش‌های این سیاست عملی شد. این در حالی است که راه دیگری به‌جز توزیع پناهجویان در میان کشورهای عضو وجود ندارد.
اما بحران هنوز ادامه دارد. این شرایط چطور می‌تواند ادامه یابد در حالی که کشورهای عضو از پذیرش مهاجران امتناع می‌کنند؟
از کشورهای عضو که تمایل به این پروژه داشتند خواسته‌ام که کودکان، به‌ویژه کودکانی که بدون والدینشان به اروپا آمده‌اند را در کشورهایشان بپذیرند. واقعا فکر می‌کنید که در لهستان اعتراضاتی شکل خواهد گرفت علیه اینکه دولت لهستان اجازه داده است کودکان پناهجو وارد کشورشان شوند؟ نه به هیچ‌وجه. باید به خودمان یادآوری کنیم که اگر می‌خواهیم جهان جای بهتری برای زیستن شود باید دیگران را دوست داشته باشیم.
فکر می‌کنید بحرانی مانند بحران ۲۰۱۵، بار دیگر در اروپا رخ دهد؟
نه، فکر نمی‌کنم. در سال ۲۰۱۵ با شرایطی مواجه بودیم که از نظر تاریخی یک رویداد استثنایی بود. کشورها با این ماجرا به شیوه‌های متفاوتی مواجه شدند. آلمان مرزهایش را باز نکرد اما آنها را کامل هم نبست. اگر آلمان مرزهایش را می‌بست، ما با تجمع پناهجویان در مجارستان مواجه می‌شدیم و مجارستان هرگز قادر نمی‌شد این رویداد را مدیریت کند. اکنون شرایط تغییر کرده اما من کسی نیستم که بگویم نگران اتفاقاتی که میفتد نیستم. زیرا تعداد پناهجویان در هفته‌های اخیر افزایش یافته است. باید آگاه باشیم که شرایط می‌تواند به سادگی به حالت انفجار برسد.
آیا این شیوه واکنش به این بحران از جمله واکنش مرکل که درهای آلمان را باز کرد، آیا همیشه ...
او درها را باز نکرد بلکه دقیقش این است که درها را نبست.
اما آیا این اقدام او باعث شد رهبرانی مانند سالوینی (وزیر کشور پوپولیست سابق ایتالیا) در اروپا روی کار بیایند؟
آقای سالوینی الان کجاست؟
دولت را ترک کرده است.
دولت را ترک کرده است، خبر خوبی است.
اما فقط او نیست.
نه، اما ارایه سخنان عوام‌فریبانه خیلی ساده است. اینها افراد معدودی هستند. مشکلات بزرگی وجود دارد زیرا مدیریت بازگشت به مرزهای کشور مبدا و خروج از اتحادیه بسیار دشوار است. اما برخی از کشورها مانند مجارستان و ایتالیا می‌گویند سیاست کمیسیون تحت مدیریت من این بوده که درها را به روی تروریسم باز کنم.
اجازه دهید به بحران برگزیت بپردازیم. آیا شما برگزیت را بزرگ‌ترین شکست دوره خودتان ارزیابی می‌کنید؟ به این دلیل که نتوانستید یک کشور را در اروپا نگه دارید؟
برگزیت یک تراژدی و یک شکست است؛ اما فکر نمی‌کنم که شکست من باشد. زیرا این من نبودم که تصمیم گرفتم همه‌پرسی را برگزار کنم. بریتانیایی‌ها بیش از ۴۰سال پیش گفته بودند «آری» و داخل اتحادیه شدند. اما آنها نمی‌خواستند در تمام سیاست‌هایی که به‌وسیله اتحادیه اروپا اتخاذ می‌شود مشارکت کنند. بریتانیا از همان ابتدا یک اروپایی پاره‌وقت بود در حالی که ما نیاز به اروپایی‌های تمام وقت داریم. برگزیت از همان ابتدا با این واقعیت همراه بود که هیچ یک از دولت‌های بریتانیا آشکار از جایگاه بریتانیا در اتحادیه اروپا دفاع نکرد و این جایگاه را تشریح نکرد. اگر شما چندین دهه به مردم بگویید که این دقیقا چیزی نبود که ما می‌خواستیم، نباید شگفت‌زده شوید که در یک همه‌پرسی مردم پاسخ منفی دهند.
آیا بریتانیا سرانجام اتحادیه را ترک می‌کند؟
این تصمیمی است که دوستان بریتانیایی باید بگیرند. تصور من این است که آنها می‌خواهند بر اساس نتیجه همه‌پرسی اتحادیه را ترک کنند. اما این یک وضعیت باخت-باخت است و باخت بیشتر برای بریتانیایی‌هاست؛ گرچه باختی برای باقی کشورهای اتحادیه هم محسوب می‌شود.
گفتید که بزرگ‌ترین دستاوردتان در این سال‌ها نگه داشتن یونان در اتحادیه اروپا بوده است. آیا این شما بودید که یونان را در اتحادیه نگه داشتید؟
این مسوولیت من بود و تلاش کردم آن را انجام دهم. ما به عنوان کمیسیون وظیفه‌مان این است که کشورها را به شیوه خاصی در کنار هم نگه داریم. اگر می‌پذیرفتیم که یونان یورو را ترک کند این به‌واقع آغاز پایان اتحادیه اروپا بود.
آیا می‌توان گفت که تمام این بحران‌ها مانند پناهجویان، برگزیت یا بحران یونان باعث شد که رهبران پوپولیست قدرت بگیرند. اگر به گذشته نگاه کنید آیا اقدام متفاوتی انجام می‌دادید که مانع آنها شوید؟
باید با بحران‌های چندگانه مبارزه کنیم. ما مساله مهاجرت و یونان را داشتیم، حملات تروریستی در پاریس و جاهای دیگر را داشتیم. با بحران کاتالونیا در اسپانیا مواجه بودیم و در صحنه بین‌المللی شاهد حضور رییس‌جمهوری جدید در امریکا بودیم. ما با بحران‌های زیادی مواجه بودیم.
ترامپ شما را قاتل بی‌رحم و خطرناک خطاب کرده است، شما درباره او چه می‌گویید؟
من این خطاب او را یک تمجید در نظر گرفتم. او چیزهای مختلفی گفته است؛ مثلا گفته که من عاشق ژان کلود هستم. هیچ کس در اروپا نگفته «من عاشق ژان کلود هستم.»
در یک کلمه، ترامپ را چگونه توصیف می‌کنید؟
صریح‌اللهجه.
و درباره جانشین‌تان اورسولا فن‌درلاین. انتصاب او ضربه‌ای بود به مشروعیت دموکراتیک انتخاب رهبری اتحادیه اروپا.
اورسولا فرد مناسبی است اما نحوه انتخابش چندان شفاف نبود و پارلمان اروپا نقشش را ایفا نکرد. پارلمان اروپا همواره گفته تنها از نظام نامزدی سرلیست‌های احزاب برای پست ریاست کمیسیون حمایت می‌کند اما پارلمان این قاعده را رعایت نکرد و همچنین پذیرفت که شورای اروپا بطور مستقیم دو معاون کمیسیون را انتخاب کند در حالی که این وظیفه شورای اروپا نیست. آنها این روش را برای من هم می‌خواستند اعمال کنند که نپذیرفتم.
