نجات تهران با تغییر ساختار شهرداری
گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری |
یکی از بزرگترین مسائل و مشکلات دیرینه شهرداری تهران نداشتن انسجام ساختاری در برنامهریزی و تهیه برنامههای اجرایی بوده است، بهطوری که موسسه توسعه بینالمللی هاروارد نیز در بررسی مسائل و مشکلات شهر تهران در سال 1357، علاوه بر طرح نبود هماهنگی عملی و نهادینه شده بین نهادهای مرتبط با برنامهریزی شهر تهران بر ناهماهنگی بین بخشها و معاونتهای مختلف درون شهرداری و نیز تعّدد مدیریتهای شهری اشاره میکند و آن را از دلایل اصلی سازماننیافتگی فضایی شهر تهران میداند.
در سالهای اول انقلاب به دلیل عدمانسجام کافی در دستگاه دولت، نظام اقتصادی و سازمان مدیریت شهری کشور، توسعه تهران به صورت هرجومرجطلبانه درآمد و نوعی ساخت و ساز بیرویه رواج یافت. در دهه اول انقلاب اگر چه نظام سیاسی کشور تغییرات بنیادی کرد و نظام سلطنتی بـه نظام جمهوری اسلامی تبدیل شد، اما نظام شهرسازی و مدیریت شهری کشور تغییر اساسی پیدا نکرد و روال برنامهریزی متمرکز و آمرانه همچنان ادامه یافت. در این شرایط، نهادهای مسوول توسعه و عمران تهران نتوانستند به یک برنامه جامع توسعه و مدیریت یکپارچه دست یابند و ناگزیر تهران در معرض یک رشته اقدامات اصلاحی، مقطعی و پراکنده قرار گرفت که با افت و خیزها و آزمون و خطاهای بسیار همراه بوده است.
بررسی ساختار مدیریت شهرداری تهران نشان میدهد که آخرین تغییرات جدی در ساختار سازمانی شهرداری تهران در سال 1367 ایجاد شد که در آن شهرداری تهران به 8 معاونت مالی و اداری، فنی و عمرانی، شهرسازی و معماری، هماهنگی و برنامهریزی، حمل و نقل و ترافیک، خدمات شهری، امور اجتماعی و فرهنگی و امور مناطق تقسیم شد.
در ادامه باز هم ساختار شهرداریها اندکی تغییر کرد و اکنون شهرداری تهران دارای 9 معاونت شامل معاونت هماهنگی و امور مناطق، معاونت توسعه منابع انسانی، معاونت خدمات شهری و محیط زیست، معاونت حمل و نقل ترافیک، معاونت فنی و عمرانی، معاونت شهرسازی و معماری، معاونت مالی و اقتصاد شهری، معاونت حقوقی و امور شورا، معاونت برنامهریزی و توسعه شهری و امور شورا و معاونت امور اجتماعی و فرهنگی است. همچنین سازمان بسیج شهرداری تهران و نیزحراست کل سازمان بازرسی نیز زیرنظر دفتر شهردار فعالیت میکنند. این در حالی است که 43 شرکت و سازمان تابعه زیرمجموعه شهرداری تهران وجود دارد. سازمانهایی که گاه با یکدیگر و حتی با معاونتها همسو بوده و در واقع به نوعی موازی با آنها ایجاد شدهاند.
به گزارش «تعادل»، همانطور که عنوان شد شهرداری تهران با ۹ معاونت اداره میشود و 18 هزار پست سازمانی برای آن تعریف شده است اما اکنون ۶۶ هزار نیرو در شهرداری تهران فعالیت میکنند . این بدان معنا است که حدود ۵۰ تا ۵۱ هزار نفر از افرادی که در شهرداری مشغول به کارند، هیچ پست سازمانی برای آنها تعریف نشده و بسیاری از این شغلها کاذب است. در تمام ۱۲۳ ناحیه، ۲۲منطقه، ۴۳ شرکت و سازمان پست روابط عمومی و همچنین مسوول امور فرهنگی وجود دارد که این نشاندهنده ساختار موازی است. به گفته اعضای شورای شهر مدیریت شهری ماهانه ۶۴۰ میلیارد تومان حقوق پرداخت میکند. در واقع شهرداری تهران اداره یک شهر ۸ میلیونی را با حدود ۶6 هزار کارمند انجام میدهد و این در حالی است که شهرداری استانبول با ۱۸ میلیون نفر جمعیت تنها با نصف تعداد کارمندان شهرداری تهران اداره میشود.
کاملا واضح است با این بدنه فربه، مدیریت شهری فقط میتواند هزینههای خود را تأمین کند و قادر به تحرک نیست. از سوی دیگر اثر منفی تعداد زیاد نیروها فقط افزایش بار مالی ندارد، بلکه بهدلیل وجود تعداد زیادی مدیر و کارمند با نقشهای یکسان، موازیکاری بهشدت افزایش یافته و باعث میشود کارها به شکل مناسب و با سرعت پیش نرود. بنابراین ساختار معیوب شهرداری تهران نیاز به تغییر دارد. این موضوع در زمان مدیریت قالیباف نیز مورد توجه قرار گرفت اما با روی کار آمدن شورای پنجم در قالب کمیته تشکیلات و منابع انسانی در شورای شهر مطرح و پیگیری شد.
کاهش سطوح معاونتهای شهرداری
نتیجه پیگیریها این شد که اعضای شورای شهر تهران دی ماه سال گذشته کلیات طرح کاهش سطوح معاونتهای شهرداری را به تصویب رساندند. بر اساس این طرح، قرار است تعداد معاونتهای شهرداری از ۹ به ۶ معاونت کاهش یابد و پست قائممقام و مشاور از سطوح سازمانی شهرداری تهران حذف شود که این طرح با ۱۰ رأی موافق و ۹ رأی مخالف به تصویب اعضای شورای شهر تهران رسید. مخالفان این طرح مانند ابراهیم امینی، نایبرییس شورا معتقدند در شرایط کنونی، اصلاح ساختار شهرداری فقط منجر به افزایش هزینهها میشود و تاثیری در بهبود عملکرد شهرداری ندارد.
حسن رسولی، رییس کمیته تشکیلات و منابع انسانی شورای شهر تهران به عنوان نماینده طراحان این طرح درباره کاهش معاونتهای شهرداری گفت: آنچه در این طرح به دنبال آن هستیم کاهش سطوح معاونتهای شهرداری تهران از ۹ سطح به ۶ سطح است. در بودجه ۱۳۹۷ شهرداری تهران را موظف کردیم که سالانه ۱۰ درصد از سطوح سازمانی کاهش دهد. به عبارتی اگر این طرح مصوب نشود تا پایان سال جاری، معاونتهای شهرداری باید به 8 معاونت کاهش یابد.
رسولی پیشتر عنوان کرده بود 3 معاونت برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورا، امور اجتماعی و فرهنگی و نیز توسعه منابع انسانی فاقد مصوبه قانونی هستند و باید این 3 معاونت ادغام شوند. او به گفته او پستهایی مانند، مشاور، قائممقام و جانشین پستهای غیرضروری هستند که کمکی به کارآمدی سازمان نمیکند.برای قانونی شدن ساختار معاونت و سازمانهای شهرداری تهران باید مراحل مختلف طی شود. برخی از معاونتها، سازمانها و شرکتهای تابعه شهرداری تهران تمام مراحل قانونی را طی نکردهاند. برای نمونه 6 تا از سازمانهای وابسته به شهرداری تهران تمام مراحل قانونی را طی نکردهاند و تایید وزارت کشور را ندارند. همچنین در بودجه سال ۹۷ به شهرداری تهران الزام شده که ۶ درصد از نیروهای موجود را کاهش دهد. همچنین به شهرداری اجازه داده شده معادل این ۶ درصد، ۳ درصد نیرو از نخبگان و متخصصان از طریق آزمون استخدامی جذب کند.
ساختار مستقل شهرداری
محمد مهدی برادران، رییس سابق کمیسیون برنامهریزی کلانشهرهای ایران و استاد دانشگاه در گفتوگو با «تعادل» عنوان کرد، تغییر ساختار شهرداری تهران یک امر ضروری است اما نحوه این تغییر بسیار مهم است. برادران با بیان اینکه چارت تشکیلاتی ساختار شهرداری تهران بر خلاف شهرداری دیگر شهرهای کشور با هماهنگی وزارت کشور و سازمان دهداریها و شهرداریهای کشور شکل نگرفته و به شکل مستقل تهیه شده است، گفت: بنابراین مشکلات ساختاری در این شهرداری نمود بیشتری دارد و پر رنگتر است. در واقع شاهد چارتی هستیم که پستهای مدیریتی و معاونتی بسیاری دارد. یکی از دلایل مهمی که اکنون شهرداری تهران دچار ناپایداری مالی شده همین ساختار سازمانی اشتباه است که هزینههای بسیاری را به شهرداری تحمیل کرده است.
این کارشناس شهری در ادامه افزود: به دلیل این ساختار اشتباه هزینههایی که باید صرف پروژههای عمرانی و توسعهای شود، صرف هزینههای جاری میشود. علاوه بر تعداد زیاد کارمندان، کارهایی که باید توسط کارمندان شهرداری انجام شود، برونسپاری میشود. یعنی شهرداری برای انجام پروژهای که نیروهای شهرداری میتوانند آن را انجام دهند، پیمانکار و ناظر انتخاب کرده و پول به آنها پرداخت میکند و هم متناسب با آن کار در خود ساختار نیرو میگیرد. گاه نیز در انجام یک کار فنی بین شهرداری و شهرداریهای مناطق اختلاف به وجود میآید و باز برای انجام آن از بیرون نیرو وارد میکنند یا شرکتهای دیگری را به کار میگیرند. حتی گاه دیده شده که این شرکتها، کار را به شرکتهای دوم و سوم میسپارند و در نهایت کاری که به انجامدهنده نهایی واگذار میشود، هزینهها را چندین برابر افزایش میدهد.
ساختار اشتباه، دلیل اصلی فساد
به گفته برادران، وضعیت مدیریت در شهرداری تهران مثل آن تصویری است که 10 نفر در قایق نشستهاند و حرف میزنند و فقط یک نفر پارو میزند. او با تاکید بر اینکه تعدد سازمانها، شرکتها، معاونتها، مناطق، نواحی و محلات در شهرداری باعث شده تا شهرداری به سازمانی ناکارآمد تبدیل شود، تصریح کرد: در دنیای امروز که تمام کارها به شکل الکترونیک انجام میشود میتوان بسیاری از امور شهرداریها را مبتنی بر فناوری و دادههای «آی تی» پیش برد و ساختار را کوچکتر و لاغرتر کرد. این را نیز باید مد نظر داشت یکی از مهمترین دلایل فسادهایی که شهرداری رخ میدهد نبود کار مشخص است. از آن جا که افراد کار مشخصی ندارند بیشتر به کارچاق کنی روی میآورند و هم مراجعهکنندگان و هم انجامدهندگان کار بیشتر علاقه دارند کار را از کانالهای غیر معمول دنبال کنند تا زودتر به نتیجه برسند.
او ادامه داد: این درحالی است اگر تعداد نفرات در شهرداری کاهش پیدا کند و نیز سمتهای کاری شفاف شود از میزان فساد کاسته خواهد شد. در برخی کشورها ساختار تشکیلاتی شهر که مدیریت یکپارچه دارند، در مجموع با 200 نفر اداره میشود، اما مجموعه شهرداری تهران خودش به اندازه یک شهر کوچک جمیعت دارد و شاهدیم اکنون شهر تهران با بیش از 65 هزار نفر اداره میشود.
برادران ادامه داد: در دوره گذشته مدیریت شهری برخی شرکتها منحل شد اما به نظر میرسد که کافی نبوده و الان مدتی است فرآیند تغییر ساختار در شهرداری کند شده است .به نظر میرسد که فرآیند کوچکسازی در عمل چندان دنبال نمیشود.
پیشنهاد حذف شهرداریهای نواحی
همانطور که عنوان شد در مصوبه سال گذشته شورای شهر آمده است که تعداد معاونتهای شهرداری تهران باید از 9 معاونت به 6 معاونت کاهش یابد. برادران در پاسخ به اینکه کاهش معاونتها تا چه اندازه میتواند به بهبود ساختار شهرداری کمک کند، گفت: ادغامها هم میتواند طولی باشد و هم عرضی. اکنون هم معاونتها فعال هستند، هم سازمانها، مناطق، نواحی و محلات و اگر یک معاون بخواهد پیام یا دستوری را به شهرداری نواحی برساند باید از فیلترهای فراوانی عبور کند و اصلا ممکن است پیام درست منتقل نشود.اکنون با توجه به وجود سیستمهای اتوماسیون میتوان برخی ردهها را حذف کرد. برای مثال اگر به دنبال محله محوری هستیم میتوان شهرداریهای نواحی را حذف کرد تا شوراهای محلات مستقیما زیرنظر شهرداری مناطق فعالیت کنند. میتوان یکسری اختیارات را به شوراهای محلات واگذار کرد. همچنین سازمانها و شرکتها میتوانند مستقیم زیرنظر شهردار باشند و دلیل ندارد که زیرنظر معاونتها فعالیت کنند. شهرداری باید انتخاب کند که میخواهد محله وری را دنبال کند یا سازمان محوری را و بر اساس آن تصمیمگیری کند. اکنون شهرداری هم معاونت فرهنگی اجتماعی دارد و هم سازمان فرهنگی و هنری که وظایف مشابه هم دارند.
معضل اعضای شورای شهر
برادران معتقد است خود اعضای شورای شهر اکنون تبدیل به یک معضل شدهاند. او در این باره توضیح داد: همانطور که میدانید عضو شورای شهر بودن شغل نیست و اعضا نباید برای آن حقوق بگیرند. اما اکنون شاهد آن هستیم که اعضا هم حقوق میگیرند و هم دفتر، امکانات اداری، راننده، مشاور و... دارند. از سوی دیگر این افراد هر کدام نیروهایی را به شورا یا شهرداری وارد میکنند. البته این امر مختص شهرداری تهران نیست. برای مثال 2 دوره قبل اعضای شورای شهر رشت مصوب کرده بودند که هر عضو میتواند 15 نفر را به شهرداری معرفی کند. ابتدا تصور میکردیم این موضوع شوخی است اما بعد از پیگیریهای انجام شده مشخص شد که واقعیت دارد و ظاهرا بین اعضای شورای شهر اختلاف به وجود آمده بود و برای رفع آن مصوبهای را تصویب کرده بودند که هر عضو میتواند 15 نفر را برای استخدام در شهرداری معرفی کند. در نهایت آن شورا منحل شد. از آنجا اکنون یکی از مشکلات مهم کشور نبود اشتغال است بنابراین یک راهکار غیررسمی ایجاد شده که اعضای شورای شهر خویشاوندان و آشنایان خود را به مجموعه اضافه میکنند. در شهر مشهد نیز طی دو سال اخیر بالغ بر هزار نفر نیروی انسانی جذب شورای شهر و شهرداری شدهاند. متاسفانه اعضای شوراهای شهر در طول زمان یک بار مالی چند صد میلیاردی را به شهرداریها تحمیل میکنند و در این زمینه اوضاع چندان خوب نیست.
نکته بدتر اینجا است که بسیاری از این افراد هیچگونه تخصص و سررشتهای در کار ندارند و عمدتا نیروهای پشت میز نشین هستند . در برخی شهرداریها وقتی وارد اتاقی میشوید میبینید که به جای دو میز 5 میز گذاشته شده است. این نیروها درهر دوره ته نشین میشوند تا دوره بعد و دوباره افراد جدیدی به مجموعه اضافه میشوند. این هم یکی دیگر از معضلات ساختار شهرداریها است. در این زمینه وزارت کشور باید نقش پررنگتری ایفا کند و نظارت خود را افزایش دهد. بنابراین شهرداری تهران برای برون رفت از این وضعیت نه تنها باید تعداد معاونتها را کاهش دهد، بلکه نیاز به تعدیل سازمانها و شرکتها و نیروهای غیر ضرور دارد.
این کارشناس شهری در پاسخ به اینکه آیا با توجه به وضعیت شهر تهران نیاز به تعریف معاونتهای جدید در شهرداری تهران وجود دارد یا خیر، تصریح کرد: ببینید! از حجم کار در فرآیندهای کاری به ساختار نمیرسیم، بلکه از ساختار به کار میرسیم. باید بررسی کنیم بر اساس قانون چه وظایفی بر عهده شهرداری گذاشته شده است و در فرآیندهای کاری به چه تعداد نیروی کار نیاز داریم .سپس متناسب با این تعداد نیرو ساختار مناسب را پیشنهاد دهیم.اما در سازمانها و به خصوص شهرداریها اینگونه است که ابتدا افراد را جذب کرده و بعد متناسب با آنها ساختار را تعریف میکنیم.
منع قانونی از صحبت درباره تغییر ساختار
برادران در پاسخ به اینکه برخی اعضای شورای شهر معتقدند در شرایط فعلی پرداختن به ساختار شهرداری هزینه زا خواهد بود، عنوان کرد: من تصور نمیکنم اینگونه باشد. اعضای شورای شهر از سوی قانونگذار منع شدهاند که درباره ساختار شهرداری صحبت کنند و از آن جا که اعضا چندان با حق و حقوق خود آشنا نیستند، از صحبت در این باره سر میزنند که این امر با اصل شفافیت منافات دارد. وقتی شهرداری تصمیم به چابکسازی گرفته است باید از آن حمایت شود تصمیمات اینچنینی در هر شرایطی مخالفان خودش را دارد و نباید تحت تاثیر آنها قرار بگیریم. در دورهای که آقای محسن هاشمی، مدیرعامل متروی تهران بود توانست بالغ بر 2 تا 3 هزار نفر از نیروهای مترو را کاهش دهد و درنتیجه راندمان مترو نیز افزایش یافت اما متاسفانه وضعیت مترو در دوران شهرداری قبلی و کنونی مناسب نیست . دوباره چندین هزار نفر به نیروهای مترو اضافه شدند بدون اینکه سمت مشخصی داشته باشند. برای مثال عنوان یک نفر مسوول فرهنگی ایستگاه است آیا یک ایستگاه مترو نیاز به مسوول فرهنگی دارد در حالی که شهرداری هم سازمان اجتماعی و هنری و هم معاونت فرهنگی دارد؟
او ادامه داد: کافی است نفرات مترو تهران را در مقاطع مختلف سنجش کنید و ببینید چند نفر به آن اضافه شدهاند و در گزارشهای خوشهای که در پایان سال ارسال میشود وضعیت مالی را بررسی کنید که چه میزان به هزینههای مترو اضافه شده است.
بنابراین اعضای شورای شهر نباید تحت تاثیر مخالفتها قرار بگیرند. حسن رسولی، رییس کمیته تشکیلات و منابع انسانی شورای شهر تهران نیز در گفتوگو با «تعادل» عنوان کرد که شهرداری در این زمینه با شورای شهر هماهنگ است و افزود: در مراحل کارشناسی هماهنگیهای اولیه با شورای شهر صورت گرفته و چنانچه نقطه نظراتی در شورا وجود داشته باشد در زمان رسیدگی به لایحه در صحن شورا اعمال خواهد شد. او در پاسخ به اینکه کمیته تشکیلات و منابع انسانی شورای شهر چه پیشنهاداتی در این خصوص ارایه کرده است، گفت: به دلیل پیچیدگی این موضوع و از آن جا که شورا و شهرداری در این زمینه با هم هماهنگ هستند، بنابراین قرار شده به شکل هماهنگ مراحل تدوین لایحه انجام شود و از ارایه اطلاعات بیشتر در این خصوص خودداری کرد .
سعید ساداتنیا دیگر کارشناس شهری در این باره نظر متفاوتی دارد. او معتقد است طرحهای اینچنینی (کاهش معاونتها و حذف مشاوران و قائم مقام ها) کمک چندانی به تغییر ساختار شهرداری نمیکند و این موضوع نیازمند برنامهریزی منسجم و گسترده است. او در گفتوگو با «تعادل» در این باره توضیح داد: واقعیت این است که شهرداری تهران مانند دیگر سازمانها و نهادهای دولتی دارای مشکلاتی است، اما در دوره مدیریت ۱۲ساله شهرداری، این مشکلات در شهرداری تهران چندین برابر شد. شهرداری تهران بهشدت فربه و ناکارآمد شده است و نیاز به یک جراحی جدی دارد. در گزارشی که آقای نجفی در ابتدای آغاز به کار تهیه کردند، من نیز در جلسات بررسی این گزارش حضور داشتم . این گزارش بسیار کامل دقیق و حتی میتوان گفت کم نظیر است که بیماری درون یک نهاد را به خوبی نشان میدهد.
این کارشناس شهری با اشاره به تعداد زیاد نیروهای انسانی شاغل در شهرداری اظهار کرد: چرا شهرداری شهر تهران با ۸ میلیون نفر جمعیت باید ۶۸ هزار نفر نیرو داشته باشد که از این تعداد به گفته آقای افشانی، شهردار قبلی فقط ۲۵ هزار نفر کارت میزنند؟ شهرداری توکیو با ۴۰ میلیون نفر ۱۱ هزار نفر پرسنل دارد. شرکتهای پیرامونی شهرداری تهران که تعداد آنها بسیار زیاد است مانند شهربان، شهر سالم، شهروند و غیره شرکتهای خصولتی هستند که تمام امور شهرداری به آنها سپرده میشود و در واقع به محلی برای رانت و فساد تبدیل شدهاند. در عین حال، تاسفبار است که کارمندان و کارگران این شرکتها وضعیت مالی خوبی ندارند واکثرا به شکل پیمانی کار میکنند.
او با بیان اینکه برای تغییر ساختار شهرداری باید از تجربه کشورها و شهرهای پیشرفته استفاده کنیم، تصریح کرد: باید ببینیم شهرداریهای توکیو و لندن چگونه شهرهای خود را اینقدر دقیق و منظم اداره میکنند و مردم هم راضیاند. همانطور که اشاره کردم در توکیو ۴۰ میلیون نفر جمعیت زندگی میکنند اما حتی یک ثانیه تاخیر در سیستم حمل و نقل آنها مشاهده نمیشود و از هر نقطه شهر بخواهید به سمت دیگر حرکت کنید در زمان مقرر به مترو، اتوبوس یا قطار شهری خواهید رسید. آلودگی هوا دراین شهر وجود ندارد.
او افزود: همانطور که عنوان کردم تهران نیاز به جراحی بزرگ با درایت و استفاده از به روزترین دانشهای نوین جهانی دارد.ابتدا باید هدف تعیین شود و در مرحله بعد از دانش و تجربیات شهرهای بزرگ و پیشرفته دنیا استفاده کنیم. باید درباره شهرداری تهران عارضه سنجی انجام شود و بعد درمان را شروع کنیم. به نظرم کاهش معاونتها بیشتر جنبه صوری دارد در صورتی که تهران نیازمند برنامه بنیادین است و باید برنامه تغییر کارآمد برای آن تدوین شود.
او ادامه داد: شهرداری تهران باید با شورای شهر، شورای محلهها و تشکلهای صنفی، حرفهای، اجتماعی و انجی اوها پیوند بخورد. شهر نیازمند پالایش است. یکسر آن گودهای جنوب شهر، کورهپزخانهها و حاشیههای شهری است و یک سر دیگر آن برجهای نازیبا در دامنه کوههای البرز است و یکی از بدترین مجموعههای شهری بهشمار میرود.با این وجود هنوز میتوان آن را نجات داد و باید برای آن برنامهای تدوین کرد که با حمایت حکومت و مردم اجرا شود.باید افرادی از جنس خود آقای حناچی که سواد کافی برای این کار را دارند در شهرداری جمع شوند و این اهداف و برنامهها را تعیین کنند.
آخرین وضعیت اصلاح ساختار شهرداری
هفته گذشته حامد مظاهریان، معاون برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورا و سرپرست معاونت توسعه منابع انسانی شهرداری تهران، درباره آخرین وضعیت اصلاح ساختار شهرداری تهران اظهار کرد: تدوین پیشنویس لایحه اصلاح ساختار شهرداری تمام شده و پس از تصمیمگیریهای نهایی، برای دریافت آخرین نظرات و پیشنهادها به شهردار تهران ارایه خواهد شد. او توضیحی درباره جزییات این پیشنویس نداد، اما تاکید کرد که پیشنویس لایحه اصلاح ساختار شهرداری تهران فرآیند رسیدن به ساختار نهایی را مشخص میکند.
به گفته مظاهریان آنچه که در اصلاح ساختار شهرداری مدنظر قرار دارد، متناسبسازی ساختار با شرح وظایف و ماموریتهای سازمان شهرداری است همچنین بر اساس بند یک ماده 12 برنامه سوم توسعه شهر تهران، شهرداری تهران مکلف شده است تا بازطراحی کلان ساختار سازمانی در سطح ستاد، مناطق، نواحی، سازمانها و شرکتها با نگرش تجمیع سازمانها و شرکتها و کاهش معاونتها و مدیران در سطوح سازمانی شهرداری و طراحی کامل ساختار تا پایان آذرماه سال دوم برنامه سوم را اجرا کند. همچنین بر اساس مصوبه دیماه 1397 شورای اسلامی شهر تهران، شهرداری مکلف شده تا لایحه اصلاح ساختار کلانشهرداری را به شورا ارایه کند.