اقتصاد، دیگر اولویت اول «مودی» نیست
گروه جهان|
تفاوت بسیار کمی میان احزاب مختلف سیاسی در هند بر سر اقتصاد دیده می‌شود. به همین علت نارندرا مودی نخست‌وزیر هند، قصد دارد با اقداماتی چشمگیر در بخش‌های اجتماعی و فرهنگی خود را از احزاب دیگر متمایز کند. نشریه فارن پالیسی نوشته، همه فکر می‌کنند اقتصاد مساله شماره یک هند برای مودی است، اما اینطور نیست.
در این گزارش آمده، پیروزی اخیر مودی نخست‌وزیر هند، در انتخابات و به دست گرفتن سکان هدایت این کشور برای بار دوم باعث شده تا انتظارات از او برای پایه‌ریزی یک دوره جدید اقتصادی بالا بگیرد. مودی و حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) به‌مدت 5سال دیگر و البته با اختیارات بیشتر قدرت را در دست خواهند داشت. در 100روز نخست دور دوم نخست‌وزیری مودی مواردی چون بودجه سالانه، قوانین پارلمانی و سخنرانی‌های مودی در انظارعمومی نشان می‌دهد که اولویت‌های سیاسی و فرهنگی حزب بهاراتیا جاناتا از دغدغه‌های اقتصادی پیشی گرفته است. این در حالی است که رشد تولید ناخالص داخلی هند به کمترین میزان خود در شش سال اخیر، یعنی پنج درصد رسیده است.
این تغییر رویکرد و ترجیح مسائل اجتماعی و فرهنگی به دغدغه‌های اقتصادی را می‌توان در اهداف بلندمدت حزب بهاراتیا جاناتا مشاهده کرد از سلب اختیارات ویژه منطقه خودمختار کشمیر گرفته تا لغو قوانینی مانند سه طلاقه کردن زنان. حزب بهاراتیا جاناتا همچنین به وعده خود مبنی بر ثبت نام ملی شهروندان در ایالت شرقی آسام نیز عمل کرده است؛ طبق این قانون مهاجرانی که نتوانند حضور قانونی خود در کشور را ثابت کنند باید از کشور خارج شوند. این مساله باعث نگرانی جامعه مسلمان هند شده است. سختگیری به جامعه مسلمانان یکی یکی ازوعده‌های انتخاباتی حزب بهاراتیا جاناتا بوده که در میان اکثریت هندو محبوبیت دارد. اما می‌توان گفت که اولویت‌های امروز دولت هند باعث شده تا مودی دغدغه‌های اقتصادی را کنار بگذارد.
زمانی که مودی 2014 به قدرت رسید انتظار می‌رفت که بتواند مجموعه‌ای از سیاست‌های تجاری که را برای تحویل اقتصادی در پیش بگیرد؛ به‌ویژه که او پیشتر کارنامه درخشانی در این باره در گجرات داشت. مودی با وجود برنامه‌های زیادی که داشت اما نتیجه چندانی نگرفت. با وجود شعارهای تبلیغاتی متعدد در جهت کسب حمایت عمومی، او بسیاری از برنامه‌های رفاهی اولیه در کنگره هند را حفظ کرد. مثلا در سال 2015 او برنامه تضمین اشتغال روستاییان را به عنوان عامل فقر در کشور به سخره گرفت اما در همان سخنرانی اعلام کرد که بصیرت سیاسی او اجازه نمی‌دهد این برنامه را لغو کند. پس دولت همچنان به حمایت خود از طرح اشتغال روستاییان ادامه داد که بودجه سالانه آن حدود 8.3میلیارد دلار است. در واقع از نظر اجتماعی حدفاصل‌های سیاست دولت بهاراتیا جاناتا فرق چندانی با کنگره ندارد. بسیاری از برنامه‌های حزب مودی مانند برنامه هند پاک، شکل دیگری از برنامه‌های دولت‌های قبلی بودند. در دولت مودی این برنامه‌ها به‌شکل بهتری تامین مالی شده و بهتر به مردم معرفی شدند.
بازگشت به برنامه‌های رفاهی برای فقرا
یکی از موفقیت‌های حزب بهاراتیا جاناتا نه تنها ایجاد تغییرات در بازار بلکه ارایه بهتر برنامه‌های دولتی بوده است. مثلا دولت مودی بین سال‌های 2014-2019 توانست گازهای خوراک پزی جدید را بین 72 میلیون خانواده فقیر تقسیم کند. همین مساله نشان می‌دهد که چگونه حزب مودی توانست در انتخابات سال 2019 موفق عمل کند، زیرا توانست رای بسیاری از روستاییان و مخصوصا زن‌ها را از آن خود کند.
طبق انتظارات، دولت دوم مودی هم به گسترش طرح رفاه اجتماعی و ارایه خدمات به مردم ادامه خواهد داد اما مانند دولت‌های قبلی نمی‌تواند فقر در هند را کاملا ریشه‌کن کند، کشوری که 22درصد از جامعه آن فقیر هستند. در هند رفاه همیشه مقدم بر تغییرات اقتصادی است، به‌گونه‌ای که این مساله می‌تواند نتایج انتخابات و آرای مردم را رقم بزند. این مساله به بهترین شکل در سخنرانی سال 2019 مودی مشخص شد. او گفت که در هند قرن بیست‌ویکم فقط دو دسته حضور دارند: کسانی که فقیرند و کسانی که برای از بین بردن فقر این مردم تلاش می‌کنند. منظور او تلاش حزب بهاراتیا جاناتا برای متمایز کردن حزبش و تلاش دولت او برای از بین بردن فقر بود. با وجود اینکه قرار است طی 5سال آینده اقتصاد هند از 208 میلیارد دلار به 5تریلیون دلار افزایش یابد اما در بودجه سالانه آن هیچ تغییر خاصی از نظر اقتصادی دیده نمی‌شود.
تا پیش از سال2014 حزب بهاراتیا جاناتا به عنوان یک حزب رده بالا در نظر گرفته می‌شد که در میان طبقه تاجران از حمایت ویژه‌ای برخوردار بود. در سال 2014 این حزب به عنوان یک ائتلاف اجتماعی و ملی معرفی شد و در سال 2019 نیز همان برنامه‌های قبلی خود را دنبال کرد، به‌علاوه عملکرد خوبی در بخش‌های روستایی از خود نشان داد، مانند ایجاد شغل برای فقرا و کاهش فشار کشاورزان. این مساله دلایل مختلفی دارد، از جمله شهرت مودی، منابع مالی مناسب BJP برای تامین هزینه‌های انتخابات، برنامه‌های رفاهی دولت و ضعف حزب مخالف. از سوی دیگر شاخص‌های اجتماعی نظیر نرخ رشد و بازار سهام تاثیر محدودی بروی جنبه‌های انتخاباتی او داشته‌اند.
هرچند میزان رشد اخیر و شکوفایی جامعه تجاری هند، نشان‌دهنده حرکت دولت بود. با ثروت بادآورده‌ای که شامل پرداخت 24.4میلیارد دلار از سوی بانک مرکزی به دولت بود، دولت مودی اعلام کرد که برخی از بانک‌های غیرکارآمد را باهم ادغام می‌کند و برخی قوانین سرمایه‌گذاری خارجی‌ها را در کشور تسهیل می‌کند. دولت همچنین نرخ اضافه مالیات را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی حذف کرده است. اما تمامی این برنامه‌ها چیزی نیستند که اقتصاددانها از دولت مودی انتظار داشتند؛ آنها به دنبال افزایش شاخص‌های بازار سهام و نرخ رشد اقتصادی هستند که از قضا این روزها حال روز خوشی ندارند.
