یک گام تا ابر‌قدرتی جهان
گروه جهان|
دولت کمونیست چین در شرایطی هفتادمین سالگرد تاسیس خود را جشن گرفت که از یک سو با ایالات متحده درگیری جنگ تجاری تمام‌عیار و تعرفه‌های گمرکی شدید است و از سوی دیگر، با ناآرامی‌های بی‌سابقه هنگ‌کنگ روبروست.
هفتاد سال پیش، چین کشوری بود عقب‌مانده و وابسته به زمین و کشاورزی که نمی‌توانست جمعیتش را سیر کند، اما چین امروز یک حلقه ضروری در زنجیره صنعت جهانی است و هرچیزی را، از اقلام مورد نیاز روزمره گرفته تا قطارهای سرعت بالا تولید و صادر می‌کند. از صنعت معدن، نساجی و برخی صنایع تولیدی ساده گرفته تا تقریبا تمام بخش‌های صنعتی، ظهور چین محصول هزینه پایین کار و تولید در مقایسه با کشورهای توسعه‌‌یافته جهان است. اصلاحات و فراهم‌شدن فرصت‌های سرمایه‌گذاری در اواخر دهه ۱۹۷۰ این امکان را برای کارآفرینان فراهم کرد تا کسب‌وکارهای خودشان را آغاز کنند و با غلبه بر مشکلات، کارگاه‌های کوچک‌شان را با موفقیت به شرکت‌های بزرگ تولیدی تبدیل کنند. از آن زمان، بخش تولیدی چین شروع به رشد کرده است. داده‌های بانک جهان نشان می‌دهد که چین از نظر ارزش افزوده در سال ۲۰۱۰ میلادی از ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده جهان پیشی گرفته و تاکنون مقام اولش را حفظ کرده است.
اکنون ارزش تولید ناخالص داخلی چین به ۱۳هزار و ۱۸۰میلیارد دلار رسیده است و سرانه تولید ناخالص داخلی که در سال ۱۹۷۹میلادی ۲۰۰دلار بود اکنون ۱۰هزار دلار است و طبقه متوسط شرایط بهتری پیدا کرده است. در سال ۲۰۱۰ چین توانست با پیشی گرفتن از ژاپن به دومین قدرت اقتصادی دنیا تبدیل شود و میانگین عمر در کشور هم از ۶۶ سال در سال ۱۹۷۹میلادی به ۷۶سال افزایش یافته است.
چین که در یک دهه گذشته به یکی از اصلی‌ترین موتورهای محرک اقتصادی جهان تبدیل شده است، با ورود به قرن بیست‌ویکم بر بخش‌های تولیدی پیشرفته و فناوری تمرکز کرد. جدا از برچسب سنتی «ساخت چین» در قفسه‌های فروشگاه، امروزه قطارهای سریع‌السیر و موادهای نیمه‌رسانای تولید چین نیز در حال تسخیر بازارهای جهان هستند. در سال 2017، درآمد عملیاتی اصلی بخش تکنولوژی چین به 15.9 تریلیون یوان (حدود 2.2 تریلیون دلار) رسید که بیش از اندازه تعیین‌شده و 55.8 درصد بالاتر از مدت مشابه در سال 2012 بود. این رشد سریع را می‌توان به سرمایه‌گذاری مستمر در زمینه‌های تحقیق و توسعه نسبت داد که مخارج آن در مدت مشابه با 83.6 درصد افزایش به 318 میلیارد یوان رسیده است.
در دهه‌های گذشته، توسعه صنعتی چین از همکاری آزاد با کشورهای دیگر سود برده است و قدرتمند‌‌شدن صنعت چین به نوبه خود به ایجاد فرصت‌های بیشتر برای سایر بازیگران در بازار کمک خواهد کرد. چین در ماه ژوئن2019میلادی بطور رسمی شروع خدمات تجاری 5G را تایید کرد که آغازگر دوره جدید هوشمند است، زیرا کاربرد تکنولوژی بیسیم فوق‌العاده سریع به اتصال اشیای بیشتر، خدمات و بازیگران بازار کمک می‌کند. شرکت‌های خارجی از جمله نوکیا، اریکسون، کوالکوم و اینتل عمیقا درگیر آزمایش این فناوری‌ها بوده‌اند و دولت چین از شرکت‌های داخلی و خارجی استقبال کرده است تا به‌صورت فعال در ساختن، استفاده و ترویج شبکه 5G مشارکت داشته باشند و در سود سهام توسعه این بخش شریک شوند. همانطور که مورد 5G نشان داده، جاه‌طلبی صنعتی چین به‌معنای فرصت بیشتر برای شرکت‌های داخلی و خارجی است تا بتوانند در کنار یکدیگر رقابت و پیشرفت کنند.
این کشور در حال حاضر به‌دنبال افزایش نفوذ در دنیاست در حال اجرای طرح بزرگ راه ابریشم است و در کشورهای آسیایی، آفریقایی و امریکای لاتین طرح‌های بزرگ زیربنایی اجرا می‌کند.
البته چین چالش‌های زیادی هم پیشرو دارد. این کشور در سرانه رشد ناخالص داخلی نرخ ۱۰هزار دلاری را ثبت کرده در حالی که این رقم در امریکا بالای ۶۲هزار دلار است این رقم تفاوت بسیاری با میانگین نرخ ۴۸هزار دلاری اقتصادهای توسعه یافته دنیا دارد. جنگ تجاری با امریکا نیز به یکی از چالش‌های جدی دولتمردان در پکن تبدیل شده است. رهبران چین گرچه بارها اعلام کرده‌اند که از ادامه جنگ تجاری با امریکا هراسی ندارند اما آمار و ارقام‌ها از تاثیرات جدی تنش‌ها بر اقتصاد چین حکایت دارد. گفته شده، از اوایل دهه ۱۹۹۰ سرعت رشد دومین اقتصاد بزرگ جهان هرگز تا حد کنونی کند نبوده است. رشد اقتصادی چین در دومین سه ماهه سال اخیر در مقایسه با یک سال قبل، 6.2درصد بوده، در حالی که این افزایش در سه ماهه اول، 6.4 درصد و در سال ۲۰۱۸، معادل 6.6 درصد بوده است. تولیدات صنعتی چین نیز در حال حاضر در پایین‌ترین سرعت رشد از سال ۲۰۰۲ قرار دارد و از سرعت رشد خرده فروشی‌ها هم کاسته شده است. این در حالی است که منابعی در امریکا گفته‌اند که دولت دونالد ترامپ قصد دارد تا شرکت‌های چینی را از فعالیت در بورس امریکا منع کند و همچنین قوانینی را تعیین کند تا مانع از سرمایه‌گذاری امریکایی‌ها در چین شود.
روابط چین با برخی از همسایگان نیز چندان حسنه نیست و در این میان حضور تقویت حضور نظامی امریکا به بهانه حمایت از هم‌پیمانان واشنگتن شرایط منطقه را متشنج‌تر کرده است. تحولات هنگ‌کنگ و تشدید تنش‌ها با تایوان از این جمله است. نشریه فارن‌پالسی اخیرا در گزارشی با اشاره به تحولات آسیا با محوریت چین نوشته: «شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین، با تحریک ملی‌گرایی و پیگیری اصلاحات اقتصادی در حال آماده کردن طبقه متوسط خود برای پایگاه قدرت جهانی است، این پایگاه قدرت با دستور بنادر و مسیرهای تجاری گسترده در سراسر اوراسیا مشخص می‌شود... چین جدید نیروی دریایی خود را به سرعت از طریق مسیرهای دریایی آسیا گسترش می‌دهد، اقدامی که رتبه امنیت دریایی تک‌قطبی امریکا را در 75 سال گذشته در آسیا به رتبه‌ای چندقطبی و متزلزل‌تر تبدیل کرده است.»
