یکه‌تازی زغال‌سنگ در تولید برق جهان

گروه انرژی|

آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) به تازگی نسخه سال 2019 از کامل‌ترین مجموعه بانک اطلاعاتی جهان و خدمات داده در حوزه انرژی را منتشر کرد که شامل آمارها و وضع توازن در انرژی جهان، طیف گسترده‌ای از خدمات داده برای اطلاعات مربوط به سوخت و آمارهای کلیدی IEA از جهان انرژی می‌شود. در این نسخه داده‌های معتبر و تثبیت شده از سال 2017 و داده‌های موقت از سال 2018 برای بسیاری از کشورها، سوخت‌ها و بخش‌ها را در بر می‌گیرد. داده‌های تلفیقی نشان می‌دهد که عرضه کل انرژی اولیه (TPES) در سال 2017، به دلیل سهم چشمگیر رشد کشورهای غیر عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) معادل 1.9 درصد نسبت به سال 2016 رشد کرد. چین به تنهایی 22 درصد از عرضه کل انرژی اولیه را به خود اختصاص داده که 16 درصد بیشتر از سهم ایالات متحده است. این داده‌ها نشان می‌دهد که چین نقش اصلی را در نظام انرژی جهانی ایفا می‌کند.

همچنین بزرگ‌ترین منبع رشد در مصرف کل نهایی (TFC) همچنان کشورهای آسیایی غیر عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه باقی مانده‌اند و برآورد می‌شود که در سال 2017 حدود 34 درصد از مصرف کل نهایی جهان یعنی معادل 3 میلیارد و 317 میلیون تن نفت مصرف انرژی این کشورها بوده است. این مصرف به نسبت 20 سال پیش رشد دو برابری داشته است.

با این حال، تعادل در مصرف کل نهایی (TFC) سوخت به وضوح در مناطق مختلف جهان متفاوت است. به عنوان مثال، بر اساس داده‌های اولیه سال 2018، در حالی که مصرف کل زغال‌سنگ برای تأمین انرژی در جهان 1.2 درصد افزایش داشته است، مصرف کل کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) معادل 3.2 درصد کاهش یافته است. بنابراین، کشورهای غیر عضو OECD به اندازه 2.5 درصد رشد در مصرف زغال‌سنگ داشته‌اند که قابل توجه است. جالب اینجاست که سهم چین از این مصرف به نسبت قبل ثابت مانده است و سایر کشورهای غیرعضو OECD بیشترین افزایش را به خود اختصاص داده‌اند. به عنوان مثال مصرف زغال‌سنگ هند 5.5 درصد افزایش یافته است.

در حوزه مصرف سوخت برای تولید برق نیز زغال‌سنگ همچنان بیشترین سهم را دارد و درواقع در سال 2017 پس از 3 سال متوالی کاهش در مصرف کل جهانی، اندکی افزایش یافت و سهم آن به 38 درصد از کل مصرف سوخت برای تولید برق رسید. منابع تجدیدپذیر در سال 2017 توانستند بالاتر از گاز طبیعی قرار بگیرند و سهم 25 درصدی را به خود اختصاص دهند. نفت همچنان روند نزولی خود را ادامه داده است و سهم انرژی هسته‌ای در تولید برق پس از مدت زیادی کاهش، در این سال نسبتأ ثابت مانده است.

در مجموع، تنوع در سطح استفاده کشورها از منابع مختلف انرژی زیاد است. به عنوان مثال هر کدام از 5 اقتصاد بزرگ OECD یعنی ایالات متحده امریکا، ژاپن، آلمان، انگلستان و ایتالیا در میزان رشد تولید برق از انرژی خورشیدی تفاوت چشمگیری با هم دارند. در حالی که ایالات متحده 87 تراوات ساعت برق از انرژی خورشیدی می‌گیرد، سهم تولید انرژی خورشیدی انگلستان تنها 13 تراوات ساعت است.

اما با وجود تمامی این تنوع‌ها در مصرف انرژی، نظام انرژی رو به جهانی‌شدن دارد. به عنوان مثال، قیمت واردات گاز مایع طبیعی (LNG) در سال‌های گذشته بطور فزاینده‌ای به سمت همگرایی پیش رفته است. بطوری که در سال 2018 واردات ال‌ان‌جی برای امریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی تنها 3 دلار اختلاف داشته است، در حالی که 4 سال پیش این

اختلاف 8 دلار بود.