5 ریسکی که اقتصاد جهان را تهدید می‌کند
گروه جهان|
اکنون 10 سال است که از بحران بزرگ مسکن در ایالات متحده می‌گذرد، بحرانی که بانک‌های سراسر جهان را مجبور کرد تا پرداخت وام به یکدیگر را متوقف کنند. حالا هم کاهش خروجی کارخانه‌ها و فرو ریختن تجارت جهانی در چند ماه اخیر باعث شده که نرخ بیکاری با سرعت زیادی افزایش پیدا کند.
در حالی که بانک‌های مرکزی و قانونگذاران تلاش می‌کنند تا چرخ‌‌دنده‌های بخش مالی را برای بهبود رشد اقتصادی روغن‌کاری کنند، روند بهبود رشد بسیار شکننده و پرهزینه شده است. در این میان چشم‌انداز وقوع یک رکود اقتصادی دیگر با کاهش رشد اقتصادی ایالات متحده و بزرگ‌ترین اقتصادهای اروپا و آسیا اکنون واقعی‌تر از هر زمان دیگری است. شبکه سی‌ان‌بی‌سی نگاهی داشته است به برخی از تحولات جهان که می‌توانند فشارهای سیاسی و مالی بیشتری را به بازارهای جهانی وارد کنند.
کُندی رشد اقتصادی ایالات متحده
این ضرب‌المثل را شنیده‌اید «وقتی اقتصاد امریکا عطسه می‌کند، اقتصاد جهانی سرما می‌خورد.» با آشکار شدن اثرات طرح مالیاتی 1.5 هزار میلیارد تومانی دونالد ترامپ، نفس‌های اقتصاد ایالات متحده کم‌کم دارد به شماره می‌افتد. از ماه آوریل تا ژوئن امسال، سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارها در مقایسه با مدت مشابه در سال 2018 میلادی یک درصد کاهش یافته است. علاوه براین، شاخص اعتماد مصرف‌کننده نیز در ماه سپتامبر به نسبت ماه پیش از آن، بیشترین کاهش را نشان می‌دهد. انتظارات مصرف‌کنندگان نسبت به بهبود چشم‌انداز کوتاه‌مدت نیز در سپتامبر شدیدا کاهش یافته است. به تازگی هم آمارهایی از کاهش تولیدات کارخانه‌ای منتشر شده که توجه همه را به خود جلب کرده است. در این آمارها آمده که تولیدات کارخانه‌ای به کمترین میزان خود در 128 ماه گذشته رسیده است. فدرال رزرو رشد اقتصادی امریکا را در سال جاری 2.2درصد پیش‌بینی کرده که کمتر از 3درصد موردنظر دولت ترامپ است.
انفجار بدهی چین
چین اکنون بیش از سه برابر اندازه اقتصاد خود بدهی دارد. بانک تسویه بین‌الملل چندی پیش گزارش داد که برای نخستین‌بار نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی چین به ۳۰۳ درصد رسیده و دومین اقتصاد بزرگ جهان به دومین بدهکار بزرگ جهان نیز تبدیل شده است. با وجود تلاش‌های دولت چین برای محدود کردن چرخه بدهی، حجم بدهی‌های این کشور به بیش از ۴۰ هزار میلیارد دلار رسیده است. چین در سه ماهه دوم امسال رشد ۶.۲ درصدی را به ثبت رساند که ضعیف‌ترین رشد فصلی در طول ۲۷ سال اخیر محسوب می‌شود. سال گذشته صندوق بین‌المللی پول به‌دنبال بررسی سلامت بخش مالی چین به این کشور هشدار داد که اقتصاد آن وابستگی زیادی به بدهی پیدا کرده است. تجزیه و تحلیل سیستم مالی چین نشان می‌دهد میزان اعتبارات در این کشور از استانداردهای جهانی بسیار بالاتر است. رشد اقتصادی سریع چین نیز بیشتر مدیون استقراض‌های محلی و دولتی بوده است.
اعتراض‌های هنگ‌کنگ
ناآرامی‌های عمومی در هنگ‌کنگ بیش از چهار ماه است که ادامه پیدا کرده است. اعتراض‌ها به لایحه استرداد متهمان به چین در ماه مارس آغاز شد. مخالفان دولت محلی هنگ‌کنگ علاوه بر لغو لایحه استرداد خواستار تحقیق مستقل در مورد خشونت پلیس این شهر و موج بازداشت معترضان شده بودند. اکنون با وجود پس گرفتن این لایحه، ادامه اعتراض‌ها و تشدید خشونت‌ها از سوی هر دو طرف باعث شده که امیدها به توانایی کری لام رییس اجرایی دولت محلی هنگ‌کنگ، برای حل این بحران کمرنگ شود. این در حالی است که هنگ‌کنگ یکی از پایگاه‌های کلیدی فعالیت‌های مالی و تجاری در جهان به شمار می‌رود. بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی محاسبه کرده که این دولت‌شهر در سال 2016میلادی بر بیش از 437 میلیارد دلار معاملات ارزی خارجی نظارت داشته است. این کشور همچنین یک مرکز بزرگ صادراتی است و تقریبا تحویل کالا از سراسر جهان در این مرکز انجام می‌شود. این منطقه نقش مالی بسیار مهمی نیز در اقتصاد چین دارد. به همین دلیل ادامه اعتراض‌ها و اخلال در فعالیت‌های تجاری و کاهش سرمایه‌گذاری در این دولت‌شهر، می‌تواند بر اقتصادها در اقصی نقاط جهان تاثیر بگذارد.
اقتصاد شکننده آرژانتین
در ابتدای سال 2019میلادی، مارک موبیوس سرمایه‌گذار مطرح بازارهای نوظهور اعلام کرد که شرکت‌هایش را از آرژانتین دور نگه داشته است. او گفت: «کیفیت زندگی کاهش یافته، سطح آموزش روند نزولی داشته است و ما هنوز از وضعیت اقتصادی کلان راضی نیستیم.» موبیوس گفته بود که تنها در صورتی در تصمیم خود تجدیدنظر می‌کند که مائوریسیو ماکری رییس‌جمهوری آرژانتین، در انتخابات آتی بتواند اکثریت مطلق را به دست آورد. اما نتیجه اولیه انتخابات در ماه اوت از شکست سنگین ماکری حکایت داشت. بازار سهام آرژانتین در چند روز پس از این نتیجه شوکه‌کننده بیش از 30درصد افت کرد.
بر اساس آمارهای اعلام شده، این بدترین افت بازارهای سهام در آرژانتین از سال 1950میلادی تاکنون بوده است. ارزش پزو در برابر دلار نیز 15درصد کاهش یافت و همین مساله باعث شده که استقراض در آرژانتین بیش از پیش گران شود. حجم بدهی‌های آرژانتین در 2019 و 2020 میلادی 80 میلیارد دلار است و این احتمال را تقویت کرده کشور در کمتر از 20 سال برای سومین بار اعلام ورشکستگی کند.
سقوط دیکتاتور محبوب ترامپ
ماه گذشته رسانه‌های خبری در سراسر جهان از تظاهرات‌های گسترده در شهرهای بزرگ مصر از جمله قاهره و اسکندریه علیه عبدالفتاح السیسی رییس‌جمهوری این کشور، خبر دادند. تظاهرات بدون مجوز دولتی از سال 2013 و به قدرت رسیدن السیسی غیرقانونی است. اعتراض‌های مصر تاثیر مستقیمی بر شاخص بازار EGX30 مصر گذاشته و باعث کاهش 11درصدی آن شد که تقریبا تمام سودهای انباشته در سال 2019 را از میان برد چرا که سرمایه‌گذاران ترجیح دادند تا سرمایه‌های خود را از این کشور خارج کنند. فاروق سوسا تحلیلگر اقتصادی گلدمن ساکس، در یادداشتی در ماه سپتامبر گفت که در صورت ادامه بی‌ثباتی‌های سیاسی، تاثیرات منفی بر اقتصاد مصر می‌تواند پایدارتر شود. این در حالی است که وزارت خارجه امریکا آمارهایی را منتشر کرده که از سرمایه‌گذاری مستقیم 21.8 میلیاردی ایالات متحده در مصر خبر داده است. مصر روابط نزدیکی نیز با عربستان سعودی دارد. هر تلاشی در قاهره برای از میان برداشتن او، احتمالا در بهترین حالت به تنش کوتاه‌مدت میان ریاض و قاهره منجر خواهد شد و این چیزی است که می‌تواند بازار نفت را تحت تاثیر قرار دهد.
